I. Khôn Ngoan Và Vận Mệnh Con Người
Tìm Thiên Chúa và lánh xa tội lỗi
1 Các ngươi là những kẻ xét xử cõi đất,
hãy mến chuộng đức nghĩa.
Hãy có những ý niệm ngay lành về Chúa.
Hãy tìm kiếm Người, với cả đơn thành.
2 Vì chưng Người để cho những ai không thử thách Người,
được tìm thấy Người,
và cho những kẻ không nghi kỵ, Người tỏ mình ra.
3 Quả thế, những suy nghĩ vạy vò tách rời Thiên Chúa.
Bị thử sức, Quyền năng dằn mặt quân xuẩn động.
4 Vì chưng, nơi hồn tác ác, Khôn ngoan sẽ không vào.
Trong một thân xác lụy thuộc tội khiên,
Khôn ngoan không ở.
5 Quả thế, Thánh khí làm thầy, thấy gian giảo thì trốn,
gặp những suy nghĩ ngu đần thì đứng dậy bỏ đi,
có bất chính xảy đến thì thẹn thuồng lẩn mặt.
6 Phải, Khôn ngoan là thần khí ái nhân,
song sẽ chẳng dung kẻ lộng ngôn môi miếng.
Vì Thiên Chúa chứng giám đến cật ruột,
Ðấng quan sát chân thành lòng dạ,
lưỡi (nói gì), Người đều nghe thấu.
7 Vì chưng thần khí Chúa lấp đầy càn khôn;
là sức gom hết vạn vật, Thần khí hiểu biết mỗi một tiếng.
8 Cho nên không ai thốt điều bất lương mà lại khuất được.
Án công hạch tội sẽ không để nó thoát thân.
9 Quả thế, kẻ vô đạo mưu chước gì, sẽ có tra hỏi;
nó nói gì, tiếng sẽ vọng đến nơi Chúa,
để buộc tội các điều phi pháp nó (làm).
10 Có tai thính sốt sắng nghe mọi sự;
dầu thì thào kêu ca cũng chẳng giấu được.
11 Vậy, hãy giữ mình đừng kêu ca vô ích.
Hãy giữ lưỡi khỏi lẽ hư từ:
vì một tiếng trộm nghĩ thốt ra cũng sẽ không qua đi vô hiệu,
miệng nói ngoa làm họa chết cho hồn.
12 Ðừng hăm hở tìm chết bởi những lầm lạc trên đời,
đừng chuốc lấy họa diệt vong bởi các việc tay làm.
13 Vì Thiên Chúa không làm ra sự chết,
Người không vui gì khi sinh linh hư diệt.
14 Quả thế, Người đã dựng nên mọi sự cho chúng được tồn;
những gì được sinh thành ra trong vũ trụ đều lương hảo,
và âm phủ không quyền bá cõi trần.
15 Phải, đức nghĩa thì được trường sinh bất tử.
Cuộc sống theo phường vô đạo
16 Còn quân vô đạo vẫy tay, ra lời kêu mời sự chết;
coi nó như bạn, chúng hao mòn trông đợi,
với nó, chúng đã kết ước,
thật chúng xứng đáng vào phe với nó.
1 Quả thế, chúng nói với nhau, lý sự quàng xiên:
"Ðời ta đã ngắn lại buồn;
khi xong đời người, thời hết phương chạy chữa,
không hề biết có ai từ âm phủ lên lại.
2 Bởi ngẫu nhiên ta đã sinh ra,
sau đó, ta sẽ nên như thể đã không hề có.
Vì hơi thở nơi lỗ mũi, chỉ là chút khói,
và lẽ khôn, một tia lửa bật tự quả tim máy động;
3 Nó tắt rồi, xác sẽ trở thành tro
và thần khí tan đi như không khí nhẹ bồng.
4 Với thời gian, tên tuổi ta sẽ bị lãng quên,
sẽ không ai nhớ đến các việc ta làm;
đời ta sẽ qua đi như vết chân mây,
và tan biến như đám sương mù
bị ánh dương rượt đuổi,
bị đè dẹp xuống dưới sức nóng mặt trời.
5 Quả thế, sinh thời của ta như bóng lướt qua,
số tận rồi, ta không còn thể phục hồi,
ấn đã niêm, và không ai sẽ quay trở lại.
6 Vậy nào! Ta hãy hưởng đi những của hiện có,
bao lâu còn xuân, ta hãy hăng say (thụ hưởng) tạo thành.
7 Rượu quí hương thơm, lo sao cho đã đời,
hoa xuân, đừng để qua đi một cái,
8 hường nảy nụ, hãy kết trên đầu trước khi chúng héo,
9 đừng để bãi cỏ nào ngoài vùng hành lạc của ta.
Khắp nơi, ta hãy ghi dấu hoan lạc,
vì đó là phần của ta!
10 Ta hãy lộng quyền trên người đức nghĩa phận nghèo,
góa bụa cũng đừng tha,
già cao niên, tóc bạc cũng đừng nể.
11 Sức mạnh của ta, hãy là luật của công lý,
vì yếu là đã chứng tỏ mình vô dụng.
12 Ta hãy gài bẫy hại người đức nghĩa, nó là đồ khó sử dụng,
nó cưỡng lại các việc ta làm,
và trách móc các lỗi của ta đối với Lề luật,
và hạch tội ta vi phạm đạo giáo.
13 Nó loan rầm mình biết Thiên Chúa
và tự xưng là Con của Chúa.
14 Nó đối với ta là bản án hạch sách tâm tư,
ngay thấy hắn, ta cũng đã cảm thấy nặng nề.
15 Vì đời của hắn không giống ai khác,
nẻo đi của hắn thật là ngược ngạo.
16 Nó kể ta như tuồng bôi bác;
và tránh đường của ta như tránh đồ nhơ.
Nó khoe phúc hậu, vận cùng của hàng đức nghĩa,
và huênh hoang có cha là chính Thiên Chúa.
17 Thử coi xem lời hắn có thật hay chăng,
hãy nghiệm xem rốt cùng nó sẽ ra sao.
18 Quả nếu người đức nghĩa là con của Thiên Chúa,
Thiên Chúa sẽ đáp cứu.
Người sẽ giựt nó khỏi tay địch thù.
19 Bằng bạo hành đòn bọng, ta sẽ tra tấn nó,
cho biết nó hiền làm sao,
để nghiệm xem nó nhẫn nhục thế nào.
20 Ta hãy lên án cho nó chết nhục nhã,
vì theo lời nó, nó sẽ được viếng thăm".
Lầm lạc của phường vô đạo
21 Chúng nghĩ thế, và chúng đã lầm,
vì lòng ác của chúng làm chúng ra mù.
22 Chúng đã không biết những bí mật của Thiên Chúa,
chúng đã không trông vào công của thánh đức,
không nhận có phần thưởng dành cho những hồn vô tì.
23 Vì chưng Thiên Chúa đã dựng nên người để được bất hoại,
Người đã làm ra nó như hình ảnh bản tính Người.
24 Còn chết có nhập vào trần gian, ấy là do quỉ đố kị:
những ai theo phe nó sẽ kinh nghiệm điều đó.
Số phận người đức nghĩa và quân vô đạo
1 Hồn những người đức nghĩa ở trong tay Thiên Chúa
và khổ hình không đụng tới họ.
2 Nơi mắt phường ngu xuẩn, thời dường như họ đã chết,
việc họ ra đi kể như đại họa,
3 như án tận tuyệt, việc họ lìa ta xuất hành,
nhưng kỳ thực họ ở trong an bình.
4 Dẫu theo nhãn giới người phàm, họ gặp khổ đau,
hi vọng của họ đã tràn đầy bất tử.
5 Sau chút ít khổ hình, họ đã được gia ân bội hậu.
Vì Thiên Chúa đã thử thách họ,
và đã gặp thấy họ xứng đáng với Người;
6 Như vàng trong lò, Người đã thí luyện họ,
Người đã đón nhận họ như lễ toàn thiêu.
7 Vào buổi viếng thăm, họ sẽ sáng rực,
họ sẽ như tia lửa chạy thiêu đám rạ;
8 Họ sẽ xét xử chư quốc và cầm quyền trên các dân,
và Chúa sẽ làm Vua trên họ mãi mãi.
9 Những ai trông cậy vào Người sẽ được biết sự thật,
những kẻ tín thành sẽ được lưu lại bên Người trong yêu mến;
vì ân sủng và thương xót,
phần dành cho những kẻ Người chọn.
10 Còn những kẻ vô đạo, chúng nghĩ sao, chúng sẽ bị phạt vậy,
chúng đã không màng đức nghĩa, chúng đã bỏ Chúa.
11 Vì: Khốn cho kẻ khi dể khôn ngoan, đạo giáo:
Chúng hi vọng hão, chúng khó nhọc uổng công,
và việc vàn của chúng thành vô bổ.
12 Vợ chúng ngu xuẩn, con cái chúng ác ôn,
nòi giống chúng, nòi bị chúc dữ.
Thà son sẻ còn hơn có một nòi giống vô đạo
13 Vì: Phúc thật, người son sẻ mà không vết nhơ,
phòng sự tội lỗi không hề biết;
Nó sẽ sinh hoa kết quả vào thời hồn được viếng thăm.
14 (Phúc thật), người yêm hoạn, tay không làm điều phi pháp,
lòng không nghĩ trái chống lại Chúa:
Vì bởi trung tín, nó sẽ lĩnh ơn ưu hảo,
và phần rất hậu trong điện thờ của Chúa.
15 Quả thế, lao công làm lành sinh quả lừng danh,
và tuệ trí đâm rễ bất diệt.
16 Còn con cái ngoại tình như quả không đậu,
giống nòi do phòng sự phi pháp sẽ tiêu ma.
17 Quả thế, dẫu chúng sống dai, chúng cũng sẽ bị kể bằng không
và sau cùng tuổi già của chúng sẽ chẳng có gì vẻ vang.
18 Chúng mà chết yểu, chúng sẽ không gì hi vọng,
vào ngày chung thẩm, không chút ủi an.
19 Quả giống nòi bất nhân, vận cùng khốn đốn.
1 Thà là vô hậu mà nhân đức!
Quả thế, nhân đức bởi được ghi nhớ mà đạt trường sinh,
vì chưng nhân đức, cả Thiên Chúa lẫn người đều biết đến.
2 Khi còn có mặt, người ta bắt chước,
khuất rồi, thiên hạ luyến tiếc,
đời đời, tiến bước khải hoàn, đầu đội triều thiên,
bởi đã thắng trong trận đấu có treo giải thưởng vô tì.
3 Còn đoàn lũ vô đạo lắm con nhiều cái nào có lợi gì;
không chồi hoang nào của chúng sẽ bén rễ sâu,
hay tạo ra được cơ sở vững bền.
4 Cho đi nhất thời chúng đâm chồi nẩy lộc,
bởi không vững chãi, chúng bị gió lay,
và cuồng phong làm tốc rễ.
5 Nhánh chưa thành đã gãy la liệt,
trái trăng của chúng vô dụng, đèo đẹt ăn không được,
chẳng hữu dụng vào việc gì.
6 Quả thế con cái sinh ra nhân những đêm phi pháp,
là chứng cáo tội mẹ cha vào thời hạch xét chúng.
7 Còn người đức nghĩa, dẫu chết sớm, sẽ được nghỉ an.
8 Quả thế, cái thọ đáng kính đâu phải chỉ nhiều năm,
hay đo bằng số tuổi;
9 Nơi người đời, tinh khôn vị chi là tóc bạc,
sống không vết nhơ đã là già lão cao niên.
10 Vì đẹp lòng Thiên Chúa, kẻ đức nghĩa được Người yêu mến,
bởi phải sống giữa những tội nhân, ngài được rời đi.
11 Ngài được cất đi kẻo sự dữ làm phôi phai trí khôn ngài,
hay gian tà quyến rũ hồn ngài;
12 Quả thế, bùa mên tệ tục làm mờ ám sự lành,
và đam mê quay cuồng làm tiêu ma tinh thần chất phác.
13 Chẳng mấy chốc mà ngài đã trọn lành,
cũng tày tuổi đầy dày năm.
14 Quả thế, hồn ngài đã đẹp lòng Chúa,
vì thế ngài đã vội thoát vòng sự dữ.
Dân chúng thấy thế nhưng không hiểu,
trí nông cạn không nghĩ ra rằng:
15 Ân sủng xót thương, phần dành cho các kẻ Người chọn,
và Người viếng thăm các thánh của Người.
16 Người đức nghĩa mệnh một lên án lũ vô đạo sống dai,
trẻ sớm đạt đích kết tội bất nhân già nua tuổi tác.
17 Quả thế, dân chúng thấy người hiền chết
nhưng chúng không hiểu (Chúa) có ý định gì về ngài,
hay vì sao ngài được Chúa bảo toàn chắc chắn.
18 Chúng thấy và chúng khinh thường,
nhưng Chúa sẽ cười nhạo chúng.
19 Sau đó chúng sẽ thành thây đốn mạt,
đời đời làm đồ lăng nhục giữa các vong nhân.
Vì Chúa phanh xác chúng, cho ngậm câm chúi nhào,
bị Người đánh bật khỏi nền móng,
và bị bỏ hoang cho đến kỳ cùng,
trong quằn quại đau đớn, ký ức tiêu ma.
Phường vô đạo bị xét xử
20 Khi kể tội chúng, chúng sẽ run sợ đi đến,
những điều phi pháp chúng làm sẽ dằn mặt chúng.
1 Bấy giờ người đức nghĩa sẽ đứng dậy đầy hiên ngang
chọi lại trước mặt những người làm khổ mình,
những người coi rẻ các nỗi cam khổ của mình.
2 Thấy vậy, chúng bị chấn động kinh khiếp dữ dội,
và sửng sốt thấy họ bất ngờ thoát nạn.
3 Chúng sẽ hối hận mà nói với nhau,
tâm thần tắc nghẽn, chúng sẽ thở ngắn than dài, chúng nói:
"4 Ấy kìa, kẻ xưa kia ta cầm như một trò cười,
những bêu diễu và nhục mạ, ta thật đồ ngu!
Ðời của hắn, ta đã kể là trò điên dại,
và mệnh chung của hắn, một điều ô nhục.
5 Kìa, làm sao hắn đã được liệt vào hàng các con Thiên Chúa,
và được đồng phận cùng chư thánh?
6 Vậy là ta đã lầm đường lạc lối xa sự thật,
sự sáng đức nghĩa đã không rạng chiếu chúng ta,
và trên ta, mặt trời đã chẳng mọc lên.
7 Ta đã muốn phỉ chí rảo qua các nẻo phi pháp diệt vong,
ta đã xông xáo vào hoang địa không đường không lối,
nhưng đường của Chúa, ta đã không biết đến!
8 Ích gì cho ta đời kiêu túng!
Báo bổ gì, của cải với huênh hoang!
9 Mọi sự ấy đều qua đi như cái bóng,
như tin đồn thoáng ngang qua.
10 Như con thuyền băng trên sóng nước,
ngang qua rồi, không còn tìm ra dấu vết,
trên sóng mạn thuyền không để lại vết lằn;
11 hay như chim khi đã bay qua không khí
thì không ai còn tìm ra dấu vết đường đi,
vũ dực nó đập làn khí nhẹ tênh,
xẹt một cái mạnh, nó chẻ khí băng qua,
nó vỗ cánh mà bạt đường đi,
rồi sau đó không còn tìm ra trên khí vết của bước đi;
12 hay như tên bắn tới đích,
khí tách ra liền líp lại,
khiến không ai hay được đàng nó đã qua.
13 Cũng vậy, ta vừa sinh ra đã biến,
nhân đức, một vết cũng không thể vạch ra;
ta đã phung phí đời ta trong tội ác".
Người đức nghĩa vinh hiển
Phường vô đạo phải phạt
14 Phải, hi vọng của kẻ vô đạo như trấu gió cuốn đem đi,
như bào ảnh tống đi trong bão táp,
tan đi như khói trong gió thổi,
thoáng qua như mang máng khách trọ một ngày.
15 Còn những người đức nghĩa thì sống mãi mãi,
và có nơi Chúa, công của họ,
chính Thượng đế lo lắng cho họ.
16 Bởi thế, họ sẽ lĩnh huy chương vương đế,
và triều thiên mỹ lệ tự tay Chúa,
vì tay phải Chúa hộ phù họ,
và cánh tay Người làm lá chắn.
17 Người sẽ lấy nhiệt tâm của Người làm giáp binh,
Người sẽ võ trang cả tạo thành để công phạt địch thù.
18 Ðức nghĩa, Người mặc làm áo giáp,
Người đội mũ chiến là án xử nghiêm minh.
19 Khiên mộc Người cầm là sự thánh thiện vô địch.
20 Người mài thịnh nộ ác liệt làm gươm,
cả vũ trụ cùng Người lâm chiến phạt quân xuẩn động.
21 Bắn ra những mũi tên chớp, bách phát bách trúng,
ria bay tới đích từ nỏ cung mây;
22 Những hột mưa đá chứa đầy hỏa nộ từ ná bắn xuống,
chống lại chúng, nước biển đâm khùng nổi giận,
sông ngòi khốc liệt nhận chìm.
23 Thần khí của quyền năng chống lại chúng,
như vũ bão, Người cuốn chúng đi lông lốc...
Thế đó, phi pháp tàn phá toàn cõi đất
và ác đức lật đỗ ngai báu những kẻ quyền năng.
II. Salômon Và Khôn Ngoan
Các vua phải tìm kiếm khôn ngoan
1 Vậy, hãy nghe đây, hỡi chư vương, và hãy hiểu!
Hãy học cho biết, hỡi các ngự sử mút cùng dương gian!
2 Hãy lắng tai, hỡi những vị cầm quyền trên bá tánh,
và tự hào có trong tay vạn quốc!
3 Vì do tự Chúa việc trị vì ban cho chư vị
và quyền bính do từ Thượng đế,
Ðấng sẽ tra hỏi việc vàn chư vị và dò xét mưu đồ.
4 Vì, tuy là thủ hạ trong Nước Người,
chư vị đã không xét xử ngay thẳng,
không giữ luật, không đi theo ý định Thiên Chúa.
5 Một cách kinh rợn, thình lình Người ập đến trên chư vị,
vì chưng những bậc trên sẽ lĩnh một án nghiêm minh.
6 Quả thế, kẻ bé có thể được thương tình miễn chấp,
còn những người quyền thế sẽ bị ra uy hỏi tội.
7 Quả thế, Chúa tể mọi người nào phải nể mặt ai,
Người không phải kính vì chức trọng.
Vì bé hay lớn, chính Người làm ra,
Người quan tâm đến mọi người đồng nhau.
8 Nhưng sát hạch gắt gao phần dành cho những người quyền thế.
9 Vậy chư vị vương tướng, tôi có lời ngỏ cùng chư vị,
ngõ hầu chư vị học đòi khôn ngoan mà tránh sa ngã;
10 Vì những ai giữ cách thánh thiện những điều thánh thiện,
sẽ được kể là thánh thiện,
và các điều ấy,
ai sẽ nhập tâm sẽ tìm ra được lẽ biện minh.
11 Vậy hãy tha thiết với lời lẽ của tôi,
hãy ao ước và chư vị sẽ thành thức giả.
12 Khôn ngoan sáng láng, và không hề tàn úa,
những ai mến chuộng, tất dễ dàng nhìn thấy (dung nhan),
những ai tìm kiếm, khôn ngoan sẵn sàng cho gặp.
13 Những ai ước muốn, khôn ngoan đã vội đón trước tỏ mình,
14 Ai ngay sáng sớm đến với khôn ngoan sẽ không phải khổ công,
vì nó đã gặp khôn ngoan ngồi bên cổng nhà mình.
15 Tâm niệm khôn ngoan là lão luyện tuyệt vời,
ai vì khôn ngoan thức khuya dậy sớm sẽ kíp trút được lo âu.
16 Vì những ai xứng đáng với mình,
khôn ngoan rảo quanh tìm kiếm,
trên các nẻo đi, khôn ngoan đon đả hiện hình,
mỗi ý nảy ra, khôn ngoan liền ra đón gặp.
17 Khởi điểm đích thật nhất của khôn ngoan là ước ao học hỏi,
còn lo lắng học hỏi là mến chuộng (khôn ngoan).
18 Còn mến chuộng (khôn ngoan),
là giữ luật điều (của khôn ngoan),
còn cẩn thủ luật điều, là có bảo đảm trường sinh bất tử.
19 Còn trường sinh bất tử làm cho gần gũi Thiên Chúa.
20 Ấy vậy ao ước khôn ngoan dẫn đến địa vị đế vương.
21 Vậy hỡi vương bá các dân, nếu chuộng ngai báu cùng phủ việt,
chư vị hãy quí trọng khôn ngoan để được tại vì mãi mãi.
Salômon tả khôn ngoan
22 Khôn ngoan là gì, làm sao đã có, tôi sẽ loan báo;
với chư vị, tôi sẽ không giấu diếm bí mật,
nhưng tôi sẽ theo vết, khởi từ do lai đầu hết,
tôi sẽ bày ra minh bạch việc biết khôn ngoan;
tôi sẽ không tách bên con đường sự thật.
23 Tôi sẽ không làm bạn đường với đố kỵ hôi tanh;
vì đố kỵ có gì chung được với khôn ngoan!
24 Người khôn đông số, phúc cứu độ thế gian,
có vị minh quân, xã tắc vững bền.
25 Cho nên, tôi nói gì, xin chư vị đành lòng thụ giáo,
chư vị sẽ hưởng phần ích lợi.
Salômon chỉ là người phàm
1 Tôi cũng chỉ là người phàm hay chết, bằng vai mọi người,
miêu duệ của kẻ thứ nhất tự đất đã được nắn ra,
và đã được tạo ra hình hài xác thịt trong bụng mẹ.
2 Trong khoảng mười tháng, cục máu đã đông đặc lại,
nhờ bởi tinh khí nam nhân và lạc thú tháp tùng giấc ngủ.
3 Sinh ra, tôi đã hít chung một khí trời,
cũng lăn xuống đất, nôi chung mọi người,
buột tiếng đầu tiên, tôi đã khóc cũng như ai.
4 Tôi đã được nuôi nấng, quấn tã với chăm lo.
5 Quả không vua nào lại bắt đầu hay sinh ra thế khác.
6 Cho mọi người, vào đời cũng một cách mà ra cùng một kiểu.
Salômon coi trọng khôn ngoan
7 Vì thế tôi đã khẩn nguyện và thông minh đã được ban xuống cho tôi,
tôi đã kêu cầu, và thần khí khôn ngoan đã đến với tôi.
8 Tôi đã xét là khôn ngoan đáng chuộng hơn phủ việt ngai vàng,
và so với khôn ngoan, của cải, tôi đã kể bằng không.
9 Ngọc vô giá, tôi đã không thèm đọ,
vì tất cả vàng đem sánh chẳng qua là nắm cát,
và bạc đọ với khôn ngoan, kể được như bùn.
10 Tôi đã mến khôn ngoan hơn sức khỏe, vẻ đẹp,
tôi đã chuộng khôn ngoan hơn cả ánh sáng,
vì ánh quang của khôn ngoan sẽ không hề tắt lịm.
11 Mọi sự lành đã đến với tôi một trật với khôn ngoan,
nơi tay khôn ngoan, của cải không biết cơ man nào mà kể.
12 Về mọi của ấy, tôi vui sướng, vì khôn ngoan đem cả đến,
thật tôi đã không ngờ là mẹ đẻ ra chúng, chính là khôn ngoan.
13 Tôi đã không man trá học hỏi,
tôi không xẻn bụng phân chia,
kho báu khôn ngoan, tôi không thu giấu.
14 Quả khôn ngoan là kho vô tận đối với người đời,
những ai tậu được thì nên nghĩa thiết với Thiên Chúa,
được gửi gắm bằng những tặng vật do từ giáo hóa ban cho.
Xin được thần hứng
15 Xin Thiên Chúa ban cho tôi nói sao phù hợp ý Người
và nghĩ cho xứng đáng với các điều Người đã ban,
vì Người là Ðấng dẫn đàng khôn ngoan,
là Ðấng sửa ngay những người khôn ngoan.
16 Quả thế, trong tay Người, cả chúng ta và lời lẽ chúng ta,
tất cả tinh khôn và thông hay bách nghệ.
17 Quả chính Người đã ban cho tôi trí tri cách vật,
biết được cơ cấu càn khôn và năng lực của ngũ hành,
18 mối đầu, mút cuối, và khoảng giữa các thời,
đông chí hạ chí đắp đổi và thời tiết tuần hòan,
19 tần niên chu kỳ, vị trí tinh sao,
20 bản tính loài vật, bản năng mãnh thú,
sức mạnh tinh thần, tâm tư người thế,
phân loại thảo mộc, dược tính rễ cây.
21 Mọi điều ẩn tàng hay minh bạch, tôi đều đã biết;
phải, chính tay thợ làm ra mọi sự
đã dạy dỗ tôi, sự khôn ngoan.
Ca ngợi khôn ngoan
22 Quả thế có trong khôn ngoan,
thần khí thông minh thánh thiện,
đơn độc, đa phức, tinh tế,
linh động, tinh ròng, vô tì tích,
trong suốt, bất khả xâm phạm, yêu mến sự lành, sắc bén,
23 bất khuất, phúc hậu, ái nhân,
vững chãi, kiên cố, vô tư lự, toàn năng, quán xuyến,
thấu suốt mọi thần khí,
thông minh, trong sạch và tinh tế nhất.
24 Quả thế, khôn ngoan linh động hơn mọi chuyển động,
vì tinh khiết nên ngang qua và thấu suốt được mọi sự.
25 Vì khôn ngoan là khí thiêng xuất tự quyền phép Thiên Chúa,
hào quang tinh ròng tự vinh quang Ðấng toàn năng phát hiện,
vì thế không gì uế nhơ lọt được vào trong.
26 Quả thế khôn ngoan là phản ảnh của sự sáng hằng có,
là gương không tì ố rọi lại hoạt động của Thiên Chúa,
là hình ảnh của Thiên Chúa toàn thiện.
27 Tuy chỉ một mình, khôn ngoan thật vạn năng,
bất di bất dịch trong mình,
khôn ngoan lại đổi mới mọi sự,
và qua các thế đại,
khôn ngoan chuyển đến các linh hồn lành thánh,
biến họ thành bạn của Thiên Chúa và thành tiên tri.
28 Quả thế, Thiên Chúa không yêu mến gì,
ngoại trừ kẻ nào chung sống với khôn ngoan.
29 Quả khôn ngoan sáng đẹp hơn mặt trời,
vượt quá mọi chòm sao sáng,
so với ánh sáng, khôn ngoan tất chiếm phần hơn,
30 vì ánh sáng phải nhường chỗ cho đêm,
song khôn ngoan, không sự dữ nào lướt nổi.
1 Khôn ngoan dũng mạnh thấu triệt mút cùng dương gian,
và chu đáo quán xuyến mọi sự.
Khôn ngoan bạn lòng lý tưởng của Salômon
2 Khôn ngoan, tôi đã yêu dấu; từ hồi còn trẻ, tôi đã mãi tìm,
tôi đã kiếm cách đón về làm hôn thê,
tôi đã phải lòng sắc đẹp khôn ngoan.
3 Khôn ngoan rạng tỏ tông dòng sang quí,
là cùng chung sống với Thiên Chúa,
và Chúa tể vạn vật đã yêu mến khôn ngoan.
4 Quả thế, khôn ngoan đã được thụ truyền tri thức Thiên Chúa
chính khôn ngoan chọn lựa
những điều Thiên Chúa quyết làm.
5 Còn nếu của cải là điều đáng mong cho có,
thì nào có gì giàu có cho bằng khôn ngoan,
một tay làm ra mọi sự!
6 Còn nếu tinh khôn là đảm đương được công chuyện,
thì ai là tay thợ làm nên vạn sự hơn khôn ngoan?
7 Và nếu người ta mến chuộng đức nghĩa,
(thì này) nhân đức là công khó của khôn ngoan.
Quả thế, (khôn ngoan) dạy đàng tiết độ, khôn ngoan,
công bằng và sức mạnh;
những gì ích lợi nhất cho con người trong cuộc sống.
8 Còn nếu người ta muốn có bác lãm kinh luân,
(thì này) khôn ngoan biết điều dĩ vãng, lượng trước vị lai.
sành sỏi lý sự hóc búa, giải điều ảo diệu,
biết trước dấu lạ điềm thiêng
và vận hội các thế đại, các thời gian.
Vua chúa không thể không có Khôn ngoan
9 Vậy tôi đã quyết cưới lấy khôn ngoan để cùng chung sống,
biết rằng khôn ngoan sẽ là cố vấn đường lành,
là nguồn an ủi trong tư lự phiền sầu.
10 Nhờ khôn ngoan, tôi trông sẽ được vinh hiển giữa đám đông,
được thế giá giữa hàng kỳ lão, tuy là trẻ bé.
11 Tôi sẽ tỏ mình sâu sắc khi phân xử,
được thán phục trước mắt các bá vương.
12 Tôi nín lặng, họ ngóng chờ; tôi thốt một tiếng, họ chăm chú,
tôi nói dài hơn, họ (gẫm suy) lấy tay che miệng.
13 Nhờ khôn ngoan, tôi sẽ được trường sinh bất tử,
để lại cho hậu thế lưu niệm muôn đời không phai.
14 Tôi sẽ cai trị các dân và chư quốc phải thần phục.
15 Những bá vương lẫm liệt chỉ nghe nói về tôi cũng e sợ;
nơi đám đông, tôi tỏ mình hiền;
trong trận mạc, một tay anh dũng.
16 Về nhà, tôi sẽ được an nghỉ bên cạnh khôn ngoan;
vì với khôn ngoan, không có gì là đắng cay khó chịu,
chung sống với khôn ngoan, không có đau phiền,
trái lại chỉ có hoan lạc mừng vui.
Salômon xin Khôn ngoan
17 Tính toan như thế trong mình,
lòng với lòng tôi suy nghĩ:
Là gá nghĩa với khôn ngoan, thì có trường sinh bất tử,
18 thân thiết với khôn ngoan, một thú vui cao thượng,
khôn ngoan tra tay làm lụng, của cải vô vàn,
làm thân thụ giáo với khôn ngoan, có được thông minh,
giao du tiếp chuyện với khôn ngoan, thì có danh vọng.
Nên tôi đã rảo khắp tìm sao lấy được khôn ngoan cho mình.
19 Tôi sinh ra cốt cách tinh anh,
tốt số được một hồn lương hảo.
20 Phải hơn, đã là tốt lành, tôi đã vào một thân xác không tì ố.
21 Nhưng bởi biết rằng nếu Thiên Chúa không ban,
tôi không thể có được khôn ngoan,
-- biết được ơn ấy là của ai, đã là phần của thông minh --
nên tôi đã thưa với Chúa và cầu xin Người,
hết lòng tôi, tôi đã nói:
Lời nguyện xin cho được Khôn ngoan
"1 Thiên Chúa của tổ tiên, Chúa đầy thương xót,
Ðấng đã dùng một lời làm ra mọi sự,
2 trong sự khôn ngoan của Người, Người đã nắn ra con người,
để nó bá chủ mọi vật Người đã dựng nên,
3 để nó quản cai vũ trụ trong thánh thiện đức nhân,
và hồn ngay chính phán đoán phân minh,
4 xin ban cho tôi khôn ngoan chung ngự ngai Người,
và đừng loại tôi khỏi số con cái của Người.
5 Vì tôi là nô lệ của Người, con của nữ nô nhà Người,
một người yếu đuối, đời vắn vỏi,
quá nhỏ nhoi hiểu sao thấu phán quyết luật điều.
6 Quả thế trong hàng con cái loài người,
trọn lành mấy, nếu thiếu khôn ngoan đến tự nơi Người,
nó cũng sẽ bị kể bằng không.
7 Chính Người đã chọn tôi làm vua dân Người,
làm thẩm phán trên con trai con gái của Người.
8 Người đã truyền phải xây điện thờ trên núi thánh Người,
và một tế đàn trong thành, nơi Người dựng trướng,
họa lại trướng thánh Người đã dọn từ thuở ban đầu.
9 Có với Người, khôn ngoan quen biết công việc của Người,
có mặt khi Người làm ra vũ trụ,
và biết rõ điều đẹp ý Người,
sự gì ngay chính chiếu theo các lịnh Người truyền.
10 Tự trời thánh, xin sai khôn ngoan ấy đến,
xin phái đến từ ngai vinh hiển của Người,
ngõ hầu khôn ngoan ấy trợ giúp làm lụng với tôi,
và tôi được biết điều đẹp lòng Người.
11 Quả thế khôn ngoan biết mọi sự và hiểu thấu đáo,
khôn ngoan sẽ cẩn thận hướng dẫn tôi trong mọi hành vi
và sẽ lấy vinh quang mình canh giữ lấy tôi.
12 Bấy giờ việc vàn của tôi sẽ được Người chiếu nhận,
tôi sẽ công minh phân xử dân Người,
và được xứng đáng với ngai thân phụ.
13 Quả thế người nào biết được ý định Thiên Chúa,
hay ai nghĩ ra được Chúa muốn gì?
14 Vì yếu ớt lý sự của những người hay chết,
và lỏng chỏng, những ý nghĩ của chúng tôi.
15 Quả xác hư nát đè nặng linh hồn,
lều đất làm trĩu xuống tinh thần đăm chiêu.
16 Việc trên đất chúng tôi còn khó lượng,
điều dưới tầm tay, có vất vả chúng tôi mới thấy,
thì những sự trên trời, ai nào dò được hành tung?
17 Ý định của Người, ai nào biết được,
họa chăng là được Người ban xuống khôn ngoan,
vì tự cao vọi, Người sai thánh khí của Người?
18 Chính nhờ vậy mà đường lối người trần được vén thẳng
và loài người được dạy cho biết điều đẹp lòng Người,
và nhờ khôn ngoan chúng sẽ được cứu".
III. Khôn Ngoan Hoạt Ðộng Trong Lịch Sử
Từ Ađam tới Môsê
1 Chính khôn ngoan đã phù hộ người đầu tiên được nắn ra,
ông tổ thế gian,
sau khi đã được dựng nên đơn độc một mình,
khôn ngoan đã giựt thoát ông sau khi sa ngã,
2 và đã ban cho ông sức bá chủ mọi sự.
3 Nhưng đứa bất nhân trong nóng giận khước từ khôn ngoan,
thì bị tiêu diệt bởi đã đâm khùng giết em.
4 Vì cớ nó, đất bị lút chìm,
khôn ngoan một lần nữa ra tay tế độ,
dùng mảnh gỗ hèn, hướng dẫn người ngay.
5 Khi chư quốc hùa nhau làm ác mà nên loạn xà ngầu,
khôn ngoan đã nhận biết người ngay
và đã bảo tồn cho trọn nghĩa với Thiên Chúa
và đã giữ gìn mạnh sức trước tình thương con.
6 Trong khi vô đạo tiệt vong,
khôn ngoan đã cứu người đức nghĩa,
trốn chạy được lửa giáng xuống năm thành.
7 Cái ác của chúng chứng cớ còn lưu,
đất khô cháy, khói thiêu còn đó;
những cây đến mùa không đậu quả,
và cột muối đứng sững lưu niệm tâm hồn cứng tin.
8 Vì bởi chúng tách khỏi con đường khôn ngoan,
chẳng những chúng đã bị thiệt bởi không biết sự lành,
chúng còn để lại cho hậu sinh,
đài kỷ niệm về sự điên rồ của chúng,
khiến chúng không tài giấu được chúng đã sa đọa thế nào.
9 Còn khôn ngoan giựt các tôi bộc của mình ra khỏi lầm than.
10 Người đức nghĩa chạy trốn cơn giận của anh,
chính khôn ngoan đã dẫn đường thẳng lối,
và đã chỉ cho thấy nước của Thiên Chúa,
đã ban cho ngài biết được sự thánh.
Khôn ngoan đã cho vất vả của ngài thành công
và công khó của ngài kết quả.
11 Khôn ngoan đã hộ vực ngài
trước sự tham lam của những người mạnh thế,
và đã cho ngài nên giàu có.
12 Khôn ngoan đã gìn giữ ngài khỏi địch thù
để cứu ngài thoát tay những kẻ gài bẫy,
và trong trận đấu kịch liệt, đã cho ngài vinh thắng,
để ngài biết rằng không gì uy thế bằng lòng đạo.
13 Người lành khi bị bán, khôn ngoan đã không bỏ,
song đã giựt ngài thoát khỏi lỗi lầm.
14 Khôn ngoan đã cùng ngài xuống trong hầm ngục,
đã không bỏ ngài khi bị xiềng xích,
đến khi đã đem lại cho ngài phủ việt quyền vua,
và được quyền bính trên những người bức hiếp,
đã ban cho ngài vinh quang vạn đại.
Xuất hành
15 Chính khôn ngoan đã giải thoát dân thánh,
dòng giống vô phương trách cứ
khỏi quốc gia bách hại.
16 Khôn ngoan đã nhập hồn tôi bộc của Chúa
và đã ra điềm thiêng dấu lạ cự lại những vua uy lẫm.
17 Bù vào các nỗi khó nhọc,
Khôn ngoan đã trả công cho các thánh nhân,
đã dẫn họ trên đường kỳ diệu,
đã nên chỗ cho họ núp ẩn ban ngày,
nên ánh hỏa hào tinh tú ban đêm.
18 Khôn ngoan đã đem họ qua Biển Ðỏ,
đã dẫn họ qua làn nước mênh mông.
19 Còn địch thù của họ, khôn ngoan đã nhận chìm
và từ đáy thẳm đã cho chúng sủi vung lên.
20 Bởi thế những người đức nghĩa,
đã hôi của trên phường vô đạo,
họ đã ca vãn mừng danh thánh Người, lạy Chúa,
và đồng tâm hát khen tay Người phù hộ.
21 Vì khôn ngoan đã mở miệng người câm,
và cho lưỡi hài nhi nói sõi.
1 Khôn ngoan dùng tay một thánh tiên tri,
đã cho họ thành công việc vàn.
2 Họ đã ngang qua sa mạc không người ở,
đã cắm lều trong những chốn không kẻ vãng lai.
3 Họ đã cầm cự với địch và đẩy lui quân thù.
Ðối chiếu thứ nhất: Phép lạ nước
4 Họ khát, họ đã kêu lên Người,
và đã ban cho họ có nước từ tảng đá nhọn hoắc,
phương giải khát từ thạch nham cứng rắn.
5 Chính điều đã là hình phạt địch thù của họ,
với họ, lại là phương tiện gia ân, khi họ lâm bĩ.
6 Trong khi (chúng thấy) dòng sông luôn chảy của chúng
vẩn đục máu nhơ,
7 để trị tội sắc chỉ giết hại hài nhi,
thì Người đã ban cho họ trong tuyệt vọng có nước chan hòa.
8 Nhân cái khát bấy giờ họ chịu,
Người đã cho thấy: Ðối phương của họ,
Người đã trị tội làm sao.
9 Quả thế vào lúc họ bị thử thách,
dẫu chỉ vì thương mà Người sửa dạy,
họ nhận biết vô đạo đã bị hành tội thế nào
khi Người thịnh nộ xét xử.
10 Phần họ, Người hạch xét như cha khiển trách,
còn những kẻ kia, Người hỏi tội như vua nghiêm minh kết án.
11 Diện tiền hay khuất mặt, chúng cũng điêu đứng.
12 Phải, cái khổ gấp đôi dày vò chúng,
và chúng đã phải rên lên khi nhớ lại những điều đã qua,
13 khi chúng nghe biết Người đã dùng hình phạt chúng
mà gia ân cho dân Người:
Chúng phải cảm thấy bàn tay của Chúa.
14 Kẻ mà xưa kia đã bị bỏ rơi, quăng xó
và chúng đã hất hủi cười chê,
khi xong xuôi kết liễu, chúng phải rụng rời,
khi chúng phải khát,
không phải cái khát nơi hạng người đức nhân.
Thiên Chúa nhẹ tay đối với Aicập
15 Ðể phạt những ý tưởng ngu xuẩn bất chính của chúng,
do đó chúng lầm lạc đến đi thờ rắn rết vô tri,
và sâu bọ hèn mạt,
thì Người đã sai đến để trị tội chúng cả đám thú vật vô tri,
16 ngõ hầu chúng biết rằng tội phạm ở đâu, hình phạt ở đó.
17 Ðối với tay toàn năng của Người
đã dựng nên vũ trụ từ chất thể không hình không dạng.
thì tung ra trên chúng, gấu đàn hay sư tử dữ nào có khó gì,
18 hay là những quái vật mới tạo ra
hằm hè giận dữ mà chưa hề ai biết,
thở ra những làn khí lửa,
hay phành phạch phun ra khói nghi ngút,
mắt bắn ra những tia lửa như chớp giựt,
19 những vật không những có thể gia hại tiêu ma chúng,
nhưng ngay chỉ nhìn thấy, chúng cũng kinh đảm chết tươi.
20 Vả thế cũng chẳng cần,
chỉ một hơi thở, chúng cũng có thể lăn nhào,
bị công lý tróc nã.
và tan tác bởi hơi khí quyền năng của Người.
Nhưng Người đã an bài mọi sự
có mực thước, có số, có lượng.
Lý do của sự nhẹ tay này
21 Quả thế, sẵn mọi thời quyền Người ra uy sức mạnh,
và nào ai cự lại được cánh tay Người?
22 Vì toàn thể vũ trụ trước mặt Người chỉ như ti hào đĩa cân,
như hạt sương sớm rơi trên mặt đất.
23 Nhưng Người thương xót mọi người,
vì Người toàn năng phép tắc,
Người làm lơ đi trước tội người phàm, chờ chúng hối cải.
24 Quả thế, những gì có trong vạn vật, Người đều yêu mến,
Người không nhờm tởm sự gì Người đã làm ra,
vì Người nắn nên gì, Người không ghét bỏ.
25 Vả lại, có gì tồn tại được, nếu Người không muốn?
Làm sao nó được bảo tồn,
điều Người đã không gọi (đến tên)?
26 Với mọi vật, Người xử khoan dung, vì chúng là của Người,
lạy Chúa tể hiếu sinh!
1 Vì có Thần khí bất hoại của Người trong mọi sự.
2 Bởi thế (dần dà) Người sửa dạy những kẻ sa ngã,
Người nhắc nhở những điều sai lỗi mà khiển trách chúng,
để chúng gỡ mình xa sự dữ mà tin cậy vào Người, lạy Chúa.
Thiên Chúa nhẹ tay đối với Canaan
3 Dân cư xưa kia trên đất thánh của Người,
4 Người đã ghét vì hành vi bỉ ổi,
vì ma thuật, vì phù phép phi nhân.
5 Quân tàn nhẫn sát nhân trên trẻ bé,
những phường ngốn ăn ruột lòng với tiệc tùng thịt người,
những kẻ thụ truyền nhập hàng giáo phái,
6 những cha mẹ đang tay giết mạng trẻ thế cô,
nên Người đã muốn dùng tay
cha ông chúng tôi tiêu diệt chúng,
7 ngõ hầu thửa đất Người quí chuộng hơn cả trên trần,
đón tiếp kiều dân xứng đáng, những đứa con Thiên Chúa.
8 Nhưng ngay chúng cũng được Người xử khoan dung,
bởi chúng là người,
Người sai vò vẽ làm tiền phong cho đạo binh của Người,
để tiêu diệt chúng chết hao chết mòn.
9 Không phải là Người không thể dùng những kẻ đức nghĩa,
chỉ trong một trận hạ thủ lũ vô đạo,
hay trong một chiêu tiêu diệt chúng: Bằng thú dữ,
bằng một lời nghiêm khắc;
10 Nhưng án của Người, Người đã thực thi từng hồi,
chừa chỗ cho chúng ăn năn,
dẫu đã biết thừa: Nòi chúng một nòi ác ôn,
tính ác của chúng là tự bẩm sinh,
cho đến muôn đời ý nghĩ của chúng sẽ chẳng đổi thay.
11 Vì nòi giống chúng, một đồ chúc dữ từ thuở ban đầu.
Lý do của sự nhẹ tay này
Cũng không phải vì Người sợ ai
mà Người đã không trừng trị tội chúng phạm.
12 Quả thế, ai nào dám hỏi: Tại sao Người làm thế?
hay ai cự lại được án của Người?
Ai sẽ kiện Người, vì đã hủy diệt chư quốc
Người đã làm ra?
Ai sẽ đối chất với Người
mà biện hộ cho những kẻ bất nhân?
13 Vì ngoài Người ra, không còn Thần nào lo đến chúng sinh,
để Người phải trình bày
là Người đã không xét xử bất công.
14 Hay có hoàng đế hoặc bá vương có thể đối địch với Người,
về những ai Người đã trừng phạt?
15 Nhưng Người công minh,
Người điều khiển mọi sự cách công minh,
Người nghĩ rằng lên án kẻ không đáng phạt
là trái với quyền năng của Người.
16 Vì sức mạnh của Người là đầu mối công minh,
Người có quyền trên mọi sự,
khiến với mọi sự Người xử khoan dung.
17 Người tỏ bày sức mạnh,
khi có ai không tin Người quyền năng trọn hảo,
còn biết mà dám làm càn, Người trị tội to gan.
18 Nhưng tự chủ trên sức mạnh, Người lấy từ nhân xét xử,
Người quản cai chúng tôi với lượng cả bao dung,
vì sử dụng quyền năng là việc của Người, khi Người muốn.
Bài học Thiên Chúa ban cho Israel
19 Xử sự như thế, Người đã dạy dân Người,
là kẻ đức nghĩa phải có ái nhân,
Người đã ban cho con cái Người được một hi vọng tốt lành,
là sau khi phạm tội, họ còn phương hối cải.
20 Vì nếu địch thù của các con cái Người,
với những kẻ đã can án chết,
mà Người còn tỏ ra cẩn trọng khoan hồng khi trừng phạt,
là ban cho có thời gian, cảnh huống để từ bỏ sự dữ,
21 thì Người còn xét xử con cái Người với bao là thận trọng,
một khi với cha ông chúng, Người đã thề và kết ước,
kèm theo những lời đoan hứa tốt lành.
22 Ấy vậy chúng tôi thì được Người sửa dạy,
còn địch thù chúng tôi, Người đánh phạt gấp vạn lần,
ngõ hầu chúng tôi khi xét xử,
thì phải nhớ đến lòng tốt của Người,
và khi bị xét xử,
chúng tôi hãy trông vào lòng Người thương xót.
Ðối với người Aicập, hình phạt dần dần
23 Do đó những kẻ sống bất nhân một đời ngu xuẩn,
Người đã gia hình bằng chính những nhờm tởm của chúng.
24 Vì chúng đã lạc vào những con đường lầm lạc,
coi những vật hì hợm đê mạt như những thần linh,
để mình bị gạt như tuồng sơ sinh không hiểu biết.
25 Vì thế, như thể với những trẻ con không lý trí,
Người gởi đến án phạt của Người như một trò trẻ con.
26 Còn những kẻ không biết sửa mình
trước lời phân đe trẻ bé ấy,
chúng sẽ nếm biết án phạt xứng với Thiên Chúa.
27 Trong khi phải khổ, chúng sẽ nổi khùng,
với những vật chúng coi là thần
và đã thành hình phạt cho chúng,
chúng đã nhìn thấy Ðấng xưa kia
chúng đã chối từ không nhận,
và chúng đã phải nhận ra Người là Thần chân thật,
vì thế án chung thẩm đã giáng xuống trên chúng.
Lên án thờ quấy
1 Quả là ngốc tự bẩm tính tất cả những người
sống trong vô tri, vô thức về Thiên Chúa,
chúng đã không có sức từ những sự lành
thấy được mà biết Ðấng hiện có
hay để ý vào công việc của Người mà nhìn nhận Hóa công.
2 Trái lại (các vật như) lửa, gió hay khí lẹ làng,
vòng quỹ tinh sao, nước đổ mạnh, quang đăng bầu trời,
được họ coi như những thần linh đổng lý hoàn vũ.
3 Họa chăng vì mê cái đẹp của chúng,
mà họ cho chúng là thần,
thì họ phải biết rằng Chúa tể
của chúng, còn tốt đẹp hơn gấp mấy,
vì chính tị tổ của cái đẹp đã dựng nên chúng.
4 Họa chăng vì thất kinh trước quyền năng
và hoạt động của chúng?
Tự đó họ phải suy rằng:
Ðấng nắn ra chúng còn quyền năng hơn biết mấy!
5 Quả thế đi từ sự hung vĩ và xinh đẹp của tạo vật,
người ta luận ra được ý niệm về Ðấng Hóa công.
6 Tuy vậy những kẻ ấy chỉ đáng trách phần nào
vì có lẽ họ lầm lạc
trong khi họ tìm kiếm Thiên Chúa và muốn gặp (Người).
7 Lẫn lộn giữa các công việc của Người,
họ nghiên cứu và họ bị dáng vẻ
bên ngoài quyến rũ, vì, đẹp thật điều họ ngắm nhìn!
8 Tuy vậy họ cũng không thể tha thứ được:
9 Vì có khả năng đạt đến một tri thức như thế
khiến họ có thể truy tầm về vũ trụ,
thì làm sao họ lại đã không khám phá
ra Chúa tể các vật ấy?
Việc tôn thờ các tượng thần
10 Ðồ khốn nạn, những kẻ đặt cậy trông nơi vật chết,
những kẻ kêu khấn như thần,
công trình do tay phàm tác tạo,
vàng bạc nhờ xảo công khéo chế, những thú vật tạc hình,
hay cục đá vô dụng do tay cổ nhân đã đẽo.
11 Kìa bác phó mộc: Bác cưa cây gỗ lăn trở như không,
bác khéo tay tước hết vỏ, bác trổ tài nghệ thuật,
tạo ra đồ đạc hữu ích trong nhu cầu sinh hoạt.
12 Những mẫu thừa sau khi xong việc,
bác dùng nấu nướng thức ăn và ăn no nê.
13 Mẫu thừa còn lại chẳng ích lợi gì,
một mảnh gỗ cong queo đầy mắt mấu,
bác lấy bác chạm để qua thì giờ rảnh rỗi,
và nhờ quen tay nhà nghề,
bác chuốt, bác tạo thành một hình người,
14 hay họa theo thú vật mạt nào;
rồi bác bôi son, vẽ phấn đỏ mã ngoài,
phết sao cho lấp mọi vệt lằn xấu xí.
15 Ðoạn bác làm cho nó một cái khám xứng với nó
và lấy đinh đóng chặt vào tường.
16 Vậy để nó khỏi nhào, bác đã dè chừng lo trước,
biết rằng nó bất lực không tự giúp được mình
vì nó chỉ là cái tượng và cần được trợ giúp.
17 Rồi, thôi là của cải, duyên phận, con cái,
bác đều đem cầu khấn với nó,
không sượng mồm tâu thưa với vật không hồn;
bác kêu xin sức khỏe với đồ bất lực,
18 sự sống, sự chết,
bác nài xin ơn phù hộ với đồ trơ mặt gỗ,
ơn đi đàng với vật không thể nhích đi một bước;
19 cho việc doanh lợi làm ăn, cho được khéo tay thành đạt,
bác xin cho việc làm kiến hiệu với vật vô hiệu vô năng!
1 Lại có kẻ sửa soạn lên thuyền, sắp lướt làn sóng dữ,
hắn đi kêu cầu với mảnh gỗ mong manh hơn thuyền chở nó.
2 Thuyền này, ý doanh lợi đã nghĩ ra,
và sự khôn ngoan xảo công đã đóng;
3 Và, lạy Cha, sự quan phòng của Người lèo lái,
vì ngay cả trong biển,
Người đã mở đường,
và trên làn sóng, có một lối đi chắc chắn,
4 cho thấy là Người có thể cho thoát khỏi mọi sự,
khiến kẻ không biết nghề cũng có thể lên thuyền!
5 Người không muốn để những điều khôn ngoan
Người đã làm nên thành ra vô hiệu,
vì thế người ta dám trao sinh mạng
cho cả khúc gỗ tí teo và an toàn,
lướt sóng cả trên một cái bè.
6 Ngay ban đầu, khi những người khổng lồ chết đẫm,
hi vọng của thế gian đã trốn thoát được trên một cái bè
và nhờ tay Người lèo lái, đã để giống lại cho đời sau.
7 Quả được chúc lành, mảnh gỗ nhờ đó lòng nhân thi thố.
8 Nhưng thật đồ chúc dữ, đồ tay phàm làm ra và kẻ làm nó,
vì kẻ này đã làm và đồ mục kia được gọi là thần,
9 cả hai đều bị Thiên Chúa gớm ghét,
kẻ vô đạo và tài vô đạo của nó.
10 Cả hai sẽ bị trừng phạt, đồ chế ra với kẻ làm ra nó.
11 Vì thế sẽ có viếng thăm (hỏi tội) các thần tượng chư quốc,
vì giữa tạo thành của Thiên Chúa, chúng đã nên đồ ghê tởm,
cớ vấp phạm cho hồn nhân loại,
bẫy gài chân phường ngu dại.
Nguồn gốc việc thờ các thần tượng
12 Sáng kiến làm ra thần tượng đầu mối dâm ô,
bày ra thần tượng phá hoại sự sống.
13 Ban đầu thần tượng không có,
và chúng cũng sẽ không có mãi.
14 Chính bởi hư danh mà chúng đã lọt vào trần gian,
và vì thế đã định cho chúng hạn cùng lanh chóng.
15 Bố hao mòn vì tang (con) chết yểu,
nhớ con bất hạnh sớm bị cất đi, ông đã làm tượng,
con người đã chết bấy giờ, từ nay ông kính như thần linh,
ông truyền cho thủ hạ giữ tiết mầu truyền thụ.
16 Với thời gian thói tà nên vững, giữ như luật lệ.
17 Hay bức chạm đã được thờ theo sắc lệnh bạo chúa:
Có những người vì ở xa không thể bái yết tận mặt,
từ nơi xa đã tạc lại dung nhan của (bạo chúa)
mà làm ra ảnh truyền thần vị vua chúng kính,
để tang bốc bái vọng như thể hiện thân.
18 Rồi nơi những kẻ không biết chuyện,
việc thờ bái đã được khuếch trương,
đôn đốc bởi lòng tham của nghệ sĩ.
19 Nghệ sĩ có lẽ muốn đẹp lòng kẻ cầm quyền,
đã dùng nghệ thuật cưỡng ép bức họa sao cho đẹp hơn thật.
20 Quần chúng bị lôi cuốn vì vẻ mỹ miều của trước tác,
từ nay đã kể như đồ thờ,
kẻ ít lâu trước chỉ được kính như một con người.
21 Và đã tự nên bẫy hại chúng sinh,
vì hoạn nạn hay cường quyền thúc bách mà thành nô lệ,
người ta đã lấy Tên vô đối đặt cho đá gỗ.
Hậu quả của việc thờ thần tượng
22 Sau đó, lầm lạc về sự biết Thiên Chúa, chúng không lấy làm đủ,
bởi vô minh, sống trong đại náo,
những điều quái ác, chúng dám mệnh danh là thái bình.
23 Chúng cử hành lễ thụ truyền sát nhân trẻ bé,
những tiết mầu kín ẩn,
những tiệc lễ điên khùng, những nghi thức kỳ dị.
24 Ðời sống hay hôn nhân trong sạch chúng đâu còn giữ,
chúng gài bẫy giết hại hay gian dâm làm khổ lẫn nhau.
25 Nhất nhất loạn xạ, nào là máu đổ, sát nhân, trộm cắp, kế gian,
đồi bại, thất trung, hỗn loạn, bội thề,
26 đảo điên sự thiện, quên cả ân tình,
hồn nhơ nhớp đâm thác loạn,
hôn nhân lộn xộn, ngoại tình, phóng đãng.
27 Quả sùng bái thần tượng, ngay tên cũng không nên nói tới,
là đầu mối, là nguyên nhân, là mút cùng của mọi sự dữ.
28 Hoặc chúng truy hoan cho đến điên cuồng,
hoặc chúng tuyên sấm điêu ngoa,
hoặc chúng sống bất công hay bội thề:
29 Tin cậy vào những thần tượng không hồn,
cho dẫu thề dối thề trá, chúng cũng không e bị hại.
30 Nhưng án sẽ đến trên chúng vì hai lẽ:
nhân vì ngưỡng mộ thần tượng,
chúng đã nghĩ sai về Thiên Chúa,
và vì chúng khi dể sự tôn nghiêm lời thề,
mà đã thề gian nói dối.
31 Quả không phải vì điều chúng lấy mà thề thực có quyền năng,
nhưng là tội báo luôn luôn theo dõi việc ác nhân quá phạm.
Israel không thờ thần tượng
1 Còn Người, lạy Thiên Chúa của chúng tôi,
Người nhân lành và chân thật,
khoan hồng và thương xót trong việc quản cai mọi sự.
2 Dẫu chúng tôi có sa lỗi, chúng tôi cũng thuộc về Người,
chúng tôi biết uy quyền của Người;
nhưng chúng tôi sẽ không phạm tội, bởi biết rằng,
chúng tôi được kể là phần sở hữu của Người.
3 Quả biết Người là tất cả đức nghĩa,
và nhận biết uy quyền Người là căn nguyên cho bất tử.
4 Không, chúng tôi đã không bị quyến dụ bởi cái tưởng tượng
của tài ba tà vạy người đời,
hay cái công lao vô bổ của thợ vẽ,
những hình thù bôi màu lem luốc ấy.
5 Nhìn thấy chúng, nơi lũ ngu xuẩn, dục tình khuấy động,
khiến lũ họ mê mết ngay với hình thù
không hồn của cái tượng chết.
6 Chúng mê sự dữ, và đáng kiếp,
khi chúng đặt hi vọng vào những đồ ấy,
những kẻ làm tượng, những kẻ mê theo, hay thờ kính.
Sự điên dại của thợ làm thần tượng
7 Người thợ gốm vất vả nhồi đất nhuyễn,
nặn ra đồ vật ta dùng.
Do cũng một nắm đất hắn nặn ra:
Những bình dùng vào việc sạch,
hay trái lại cũng có, mọi sự như nhau;
công dụng mỗi cái làm sao,
chính người nhồi đất xét lấy.
8 Rồi phí công một cách vô luân,
cùng với đất ấy, nó nặn ra thần phù phiếm,
chính nó, trước đó ít lâu đã sinh ra tự đất,
để chẳng bao lâu về lại nơi nó đã được lấy ra,
khi bị đòi trả lại sinh mạng đã cho nó mượn.
9 Nó chẳng lo là có ngày sẽ kiệt
hay là đời nó vắn vỏi là bao.
Trái lại, nó đua tranh với thợ vàng thợ bạc,
nó bắt chước thợ rèn đồng,
cầm như vinh giá là nắn ra được những đồ giả mạo.
10 Lòng nó, nắm tro; hi vọng nó mạt hơn đất!
và đời nó đáng khinh hơn đất thó!
11 Vì nó đã không nhận biết Ðấng nắn ra nó,
Ðấng đã thổi vào nó hồn linh động
và thở vào nó khí tác sinh.
12 Nhưng nó kể đời người chúng ta như đồ chơi con trẻ,
cuộc sống như hội chợ, một nơi trục lợi:
"Phải tiến thân chứ! Nó nói, bất luận phương kế (tốt) xấu!"
13 Nó, hơn ai khác, biết mình làm trái,
lấy đất làm chất liệu, nó tạo ra đồ dễ vỡ với tượng thần.
Ðiên dại của người Aicập
14 Nhưng chúng rất ngu xuẩn và khốn nạn hơn hồn trẻ nít,
hết thảy những địch thù lộng quyền trên dân Người.
15 Vì tất cả thần tượng chư quốc, chúng coi như những thần linh,
những vật có mắt không dùng để coi,
mũi để hít khí, tai để nghe, ngón tay để rờ,
còn chân thời không tài đi đứng.
16 Vì một người phàm đã làm ra chúng
và đã nặn ra chúng, một kẻ mà sinh khí chỉ là đồ vay;
vì không người nào có sức nắn ra thần giống được như mình.
17 Nhưng là vật hay chết, dùng tay phi pháp,
nó chỉ làm ra vật chết.
Nó còn hơn các đồ thờ của nó:
Vì ít ra nó sống, chứ các thần kia thì không.
18 Người ta thờ cả những vật rất đỗi hì hợm,
vì so với các vật khác chúng còn ngu xuẩn hơn nhiều.
19 Chúng chẳng có gì là đẹp khiến có thể lôi kéo người ta,
như khi nhìn đến các vật khác,
chúng đã luột ngoài lời Thiên Chúa khen ngợi, chúc lành.
Ðối chiếu thứ hai: Cóc nhái
1 Vì thế, chúng bị trừng phạt đáng tội bởi những vật tương tợ,
bị sâu bọ từng đám gia hình.
2 Còn thay vì hình phạt, Người đã gia ân cho dân Người:
một món lạ chiều bụng ước mong
Người đã dọn cun cút làm thịnh soạn.
3 Còn chúng, dân có háu ăn,
mà thấy cái hì hợm của những vật gởi đến,
thì thèm mấy, chúng cũng đành thắt bụng.
Trái lại (dân Người) sau một thời biết qua thiếu thốn,
đã được thông phần món lạ.
4 Vì lũ chúng, những tay bạo chúa,
chúng cần phải gắt gao chịu đói;
còn họ, thì chỉ cần được tỏ cho biết,
địch thù của họ đã bị hành tội làm sao.
Ðối chiếu thứ ba: Châu chấu và rắn đồng
5 Quả thế ngay khi những dã thú giận dữ hầm hầm xông vào họ,
và bị rắn uốn khúc cắn chết la liệt,
thịnh nộ của Người đã không lưu mãi đến cùng.
6 Họ bị phiền nhiễu ít lâu gọi là cảnh cáo,
bởi họ có được dấu hiệu độ sinh,
nhắc họ nhớ lại giới lịnh luật Người.
7 Vì kẻ nào quay lại nhìn thì được cứu,
không phải nhờ điều nó thấy,
nhưng nhờ Người, là Ðấng cứu chữa mọi người.
8 Nhờ thế Người đã cho địch thù chúng tôi nhận thấy rằng
chính Người là Ðấng giựt thoát khỏi mọi sự dữ.
9 Vì chúng, châu chấu, ruồi mòng cắn cho cũng chết,
không tìm đâu ra phương dược chữa lành mạng chúng,
vì chúng bị phạt bởi những vật như thế thật là đáng tội.
10 Còn con cái Người, nọc độc mãng xà cũng không thắng nổi,
vì lòng thương xót của Người đáp cứu và đã chữa lành.
11 Ấy là những phát chích nhắc họ nhớ lại sấm ngôn của Người,
và kíp đó, họ đã được cứu chữa,
kẻo họ sa vào lãng quên,
mà thành chai đá trước việc Người gia ân.
12 Vì không phải cây cỏ, thuốc rịt đã chữa lành họ,
nhưng lạy Chúa, chính lời của Người,
thuốc chữa lành mọi sự.
13 Quả Người có quyền trên sống chết,
Người giáng xuống đến cửa âm phủ, và Người kéo lên.
14 Còn người ta có giết chóc bởi lòng ác,
nhưng sinh khí xuất rồi, nó không tài dẫn về lại,
nó không đem lui về được mạng đã cất đi.
Ðối chiếu thứ bốn: Mưa đá và Manna
15 Thật không tài nào thoát được tay Người.
16 Vì kẻ vô đạo khước từ không nhận biết Người,
thì sức mạnh cánh tay Người đánh phạt;
truy nã gắt gao bằng mưa quái đản,
mưa đá, mưa dông, với lửa thiêu.
17 Và điều lạ nhất là trong nước dập tắt mọi sự,
lửa lại càng được thế tung hoành,
vì càn khôn trợ chiến giúp người đức nghĩa.
18 Khi thì ngọn lửa hòa dịu
để khỏi thiêu hủy những vật Người gởi đến trên quân vô đạo,
và để chúng nhìn thấy được
là chúng bị án Thiên Chúa tróc nã;
19 khi thì, ngay giữa nước,
ngọn lửa cứ cháy mạnh hơn sức lửa thường,
để hủy hoại hoa màu của đất bất nhân.
20 Trái lại dân Người được Người hậu đãi với của ăn thiên thần,
Người thết họ bánh sẵn trên trời, họ không vất vả làm ra,
bánh gồm mọi thú vị, hạp với mọi sở cầu.
21 Vì thực phẩm Người ban,
tỏ bày tình ngọt ngào của Người đối với con cái,
nó biết chiều theo sở hiếu người lấy đem về,
mà biến hóa theo như lòng mỗi người ước muốn.
22 Thức ăn băng tuyết chọi lửa không tan,
cho họ biết rằng mùa màng của địch đã bị hủy,
chính bởi lửa bốc cháy trong mưa đá,
và lóe chớp trong mưa dông.
23 Trái lại, để những người đức nghĩa có gì nuôi miệng,
thì lửa ấy đã quên đi sức riêng bẩm tính.
24 Quả thế, tạo thành như thuộc hạ của Người, Ðấng làm ra nó,
vừa cương, để gia hình lũ ác ôn,
vừa nhu, để gia ân cho những kẻ cậy trông vào Người.
25 Vì thế bấy giờ có thật thiên biến vạn hóa,
để phục dịch ân đức của Người,
quan phòng nuôi mọi chúng sinh,
chiếu theo ý của những ai cầu xin với Người.
26 Như vậy, lạy Chúa,
những đứa con mà Người yêu mến sẽ học biết rằng:
Không phải các thứ hoa quả nuôi sống con ngườ,
nhưng là lời Người bảo tồn những ai tin cậy vào Người.
27 Vì điều mà lửa không hủy hoại được,
thì chỉ một ánh mặt trời nóng lên
cũng làm tan trong chốc lát,
28 ngõ hầu người ta biết rằng
phải đón trước mặt trời mà tạ ơn Người,
và đi gặp Người trước khi ánh sáng mọc lên,
29 vì hi vọng của kẻ vô ơn sẽ tan như sương giá tiết đông,
chảy mất như nước vô dụng.
Ðối chiếu thứ năm: Tối tăm và cột lửa
1 Quả các phán quyết của Người lớn lao khôn tả,
vì thế những linh hồn không được giáo hóa sa vào lầm lạc.
2 Lũ phi pháp tưởng chừng lộng quyền được trên quốc gia thánh,
nhưng chúng bị tối tăm giam tù, và đêm triền mien xiềng xích,
khóa giam ngay dưới nóc nhà của chúng,
đánh bạt khỏi sự quan phòng hằng có đời đời.
3 Trong khi chúng tưởng rằng chúng không bị lộ tẩy,
những tội kín ẩn che dưới lớp màn đen đặc lãng quên,
chúng đã bị tan tác, rất mực kinh hoàng
khiếp vía với bóng ma thấp thoáng.
4 Xó che nấp chúng cũng chẳng canh giữ cho chúng hết sợ;
những tiếng chát chúa đinh tai làm chúng khiếp vía,
phảng phất trước mắt chúng, những yêu ma u uất, mặt chì bì.
5 Lửa đốt lớn mấy cũng không đủ sức chiếu sáng,
và cả tinh sao rực rỡ hỏa hào
cũng không sao rạng soi được cái đêm kinh khủng ấy.
6 Chiếu soi trên chúng, chỉ có một khối lửa
tự dưng bùng cháy gieo những hãi hung,
khiếp kinh, chúng cho cảnh tượng nhìn qua
còn ghê hơn là yêu ma hiện hình.
7 Những trò ảo thuật phù phép đã bại,
những lời khoác lác khoe khôn đã bị dằn vỡ mặt;
8 vì những kẻ cam đoan đuổi được hãi hùng
và quấy nhiễu khỏi hồn lâm bịnh
cũng mắc bịnh sợ đến tức cười.
9 Dẫu chẳng có gì đáng kinh làm cho chúng phải sợ,
nhưng một khi đã khiếp đảm vì sâu bò rắn gáy,
10 chúng đã ra như chết vì sợ,
chẳng dám nhìn ngay cả không khí không tài nào thoát khỏi.
11 Sự ác quả là cái gì hèn nhát,
tự mình làm chứng mà lên án cho mình,
bị lương tâm chèn ép luôn luôn,
nó tự chuốc thêm nông nổi.
12 Vì sợ chẳng qua là lương tri đã đầu hàng
không còn trợ giúp được chi.
13 Và khi bại tự bên trong hết trông trợ giúp,
người ta phóng đại duyên do kín ẩn làm nên nông nổi.
14 Còn chúng, trong đêm thật bất lực ấy,
(đêm) từ những đáy âm phủ bất lực ùn lên,
chúng ngủ cũng một giấc ngủ đầy ác mộng ấy,
15 khi thì bị những điềm kinh ác mộng đuổi theo,
khi lại bị tê liệt bởi chính hồn mình phản phúc;
bởi đột ngột và bất ngờ, sợ sệt (từ đâu) đổ tràn lên chúng.
16 Như vậy ai ở đâu thì nhào ngã nằm chỗ đó,
bị cầm chân khóa chặt trong ngục không song sắt.
17 Là người làm ruộng hay kẻ chăn cừu,
là thợ làm lụng một nơi hẻo lánh,
hay dù là ai mà bị mắc kẹt,
thời đều đành chờ số phận không sao tránh được;
18 vì cùng một cái xiềng tối tăm xích hết mọi người.
Tiếng gió rít, tiếng chim hót du dương trên cành lá sum sê,
tiếng nước chảy ầm ầm một điệu,
19 hay đùng một cái kinh hồn, tiếng đá lở,
hay tiếng thú chạy nhảy mà không nhìn thấy,
tiếng mãnh thú rống lên xiết đỗi kinh hồn,
tiếng dội vọng trên sườn núi hủng hê,
tất cả đều làm chúng sợ tê mê chết điếng.
20 Trong khi cả thế gian rực rỡ, sáng chói lòa
và lao xao công kia việc nọ không chút cản ngăn,
21 thì chỉ có chúng bị màn đêm nặng trĩu trùm lên,
hình ảnh cho tối tăm sắp đón lấy chúng.
Nhưng chúng còn là gánh nặng cho chúng hơn là tối tăm.
1 Nhưng trên các thánh của Người, có sự sáng rất lớn.
(Ðịch thù của họ) nghe tiếng mà không thấy hình dung,
và chúng khen họ có phúc
vì họ đã không phải khổ (như mình).
2 Chúng đã tạ ơn họ vì dẫu họ đã bị xử bất công,
họ đã không làm hại trả thù,
và chúng xin họ mau rời khỏi chúng.
3 Thay vì tối tăm,
các thánh của Người được Người ban cho cột lửa
làm kẻ dẫn đường trong một hành trình vô tiền khoáng hậu,
làm mặt trời không thiêu đốt trong cuộc thiên cư hiển hách.
4 Thật đáng tội, địch thù họ phải mất ánh sáng
và bị giam trong tối;
những kẻ đã giam hãm con cái của Người,
họ là những người nhờ đó sự sáng bất hoại
của Lề luật sắp được ban xuống cho thế gian.
Ðối chiếu thứ sáu: Ðêm kinh hoàng và đêm giải thoát
5 Bởi chúng đã bày mưu giết hại những trẻ sơ sinh
của các thánh, khiến chỉ một trẻ bỏ rơi được cứu,
thì để dằn mặt chúng, Người đã bắt chúng
cả lũ trẻ con, và trong làn nước hung tàn,
Người đã giết sạch chúng cả lũ một trật.
6 Ðêm ấy đã được báo trước cho cha ông chúng tôi,
ngõ hầu, biết chắc những lời thề nào họ tin,
họ được phấn khởi.
7 Dân Người đã ngong ngóng trông đợi,
vừa sự cứu thoát người đức nghĩa,
vừa họa tiêu diệt địch thù;
8 vì cũng bởi một hình phạt Người giáng xuống đối phương,
Người đã cho chúng tôi được rạng vinh
và gọi chúng tôi lại với Người.
9 Con cháu đạo đức của nòi lương thiện trong bí mật
dâng lên lễ tế,
và đồng ý cùng nhau cam kết giữ luật của Thiên Chúa,
là các thánh phải như nhau thông chia phúc may và hiểm họa;
và họ đã xướng lên trước tiên các lời ca tổ truyền.
10 Dội phản lại có tiếng kêu chói tai của địch thù,
và vang lên tiếng chúng ai oán khóc than con.
11 Chủ và tôi như nhau cùng một án,
lê dân cũng như vua, đồng chịu một khổ hình.
12 Tất cả một loạt, bởi cùng một kiểu chết,
người chết của chúng vô vàn.
Người sống không đủ để lo chôn cất,
vì trong khoảng khắc con đỏ cưng yêu của chúng đã lăn đùng.
13 Cậy vào phù phép, chúng đã không màng tin lời cảnh cáo,
thấy các con đầu lòng chết rập,
chúng đã phải xưng dân Người là con của Thiên Chúa.
14 Trong khi màn thinh lặng êm ru gói cả vạn vật
và đêm nhẹ bước chạy được nửa đường,
15 lời toàn năng của Người từ ngai vương giả
như chiến sĩ tàn nhẫn mang gươm sắc bén nghiêm lịnh của
Người mà nhảy vào giữa đất địch đang bị chờ tiêu diệt,
16 đứng giữa trận, đầu đụng trời, chân đạp đất,
mà gieo chết chóc dẫy đầy càn khôn.
17 Tức khắc những hình ma ác mộng làm chúng điên đầu,
những nỗi sợ bất ngờ từ đâu xâm nhập.
18 Vật mình chết dở, đứa này đầy, đứa kia đó,
chúng phân bua vì đâu phải chết.
19 Vì những cơn mộng làm chúng giựt mình,
đã báo trước cho chúng biết,
kẻo chúng chết mà không hay tại sao bị khổ.
20 Nhưng những người đức nghĩa cũng phải trải qua chết chóc,
và có lũ đông bị chết đâm trong sa mạc.
Nhưng án thịnh nộ đã không kéo dài,
21 vì đã có người vô cố vội bênh đỡ.
Ông lấy khí giới của thánh vụ mình,
lời cầu nguyện với hương xá tội,
mà ra trước lôi đình, khiến họa tai đã chấm dứt,
để tỏ rõ rằng ông là tôi bộc của Người.
22 Ông đã thắng được cơn Nghĩa nộ,
không phải bằng sức lực thể xác, hãy mãnh lực giáp binh,
nhưng chỉ bằng lời nói, ông đã qui phục Ðấng ra án phạt,
là nhắc lại những lời thề với tổ tiên.
23 Quả thế khi những thây chết đã lăn ngã từng đống trên nhau,
ông đã đứng giữa ngăn ngừa Thịnh nộ,
chận đường không để lan đến những người còn sống.
24 Vì trên áo chùng của ông, cả vũ trụ được tượng hình,
và các tước vinh của tổ tiên
được khắc trên bốn hàng ngọc quí,
và Uy lẫm của Người trên vương miện đầu ông.
25 Trước các điều ấy, thần tru diệt đã phải lùi
vì các điều ấy làm ngài phải sợ;
quả thế chỉ kinh nghiệm ấy về Thịnh nộ cũng đã đủ rồi.
Ðối chiếu thứ bảy: Biển đỏ
1 Còn trên phường vô đạo,
cơn giận không thương đã thi thố đến cùng.
Quả Người biết trước điều chúng sẽ làm,
2 là sau khi chúng đã cho phép họ ra đi
và đã hăm hở tiễn đưa là đàng khác,
chúng đã đổi ý mà rượt đuổi theo.
3 Chúng còn nơi tay những đồ tang chế,
và bên mả chôn người chết, chúng đang than khóc,
chúng đã nảy ra ý khác điên rồ:
Những kẻ chúng đã khấn xin, hầu như xua đuổi,
chúng lại rượt theo họ như những tôi mọi chạy trốn.
4 Số mệnh đáng tội đã đẩy chúng đến mút cùng như thế,
làm chúng quên bặt những gì đã xảy ra,
khiến chúng phải chịu cho đủ cực hình
còn thiếu nơi án phạt.
5 Trong khi dân Người trải qua một cuộc hành trình
trái cả lẽ thường,
thì chúng phải gặp cái chết lạ lùng kỳ dị.
6 Vì đặt mình dưới lệnh của Người,
tất cả tạo thành nhất nhất do quyền trên nắn lại
để các con cái của Người được bảo tồn vô ưu.
7 Người ta đã thấy bóng mây che phủ trại binh,
đất khô ngoi lên từ nơi trước đó toàn là nước,
qua Biển đỏ, con đường mở rộng,
và giữa sóng dữ, một cánh đồng xanh tươi.
8 Ngang qua đó, toàn dân, những kẻ tay Người phù hộ đã đi,
họ đã được thấy những sự lạ lùng kỳ diệu.
9 Họ như đàn ngựa, người ta dẫn đi chăn,
họ nhảy tung tang như những con chiên,
nơi miệng lời ca khen Người, lại Chúa, Ðấng giựt thoát họ.
10 Phải, họ còn nhớ lại những điều xảy ra nơi đất kiều cư,
làm sao đất nảy sinh ruồi mòng, thay vì súc vật,
thay vì cá, sông mửa ra những là cóc nhái.
11 Sau đó, họ đã thấy chim sinh sôi một cách mới lạ,
khi cái thèm thúc đẩy, họ đã xin cho được miếng ăn mỹ vị;
12 quả, để khích lệ họ, từ biển cả, cun cút, vì họ, đã tung lên.
13 Còn hình phạt đã giáng xuống quân tội lỗi,
nhưng không phải là không có điềm báo trước,
những tiếng sét long trời,
quả, chúng đã phải khổ, quả báo công minh với tội ác,
vì chúng đã ác ôn nuôi lòng thù khách lạ.
14 Có những kẻ không đành tiếp rước người lạ đến nhà,
còn chúng, khách lạ ân nhân, chúng cũng bắt làm tôi mọi.
15 Các kẻ kia, phải, sẽ có viếng thăm hỏi tội,
bởi đã đem lòng ố kị người lạ xa.
16 Còn chúng, sau khi đã như mở hội tiếp người ta,
những người đã thông chia quyền lợi ngang hàng với chúng,
chúng đã hành hạ với khổ lao ác liệt.
17 Nên chúng đã bị phạt thong manh,
cũng như những kẻ kia, nơi cửa nhà người đức nghĩa,
khi chúng bị tối tăm há hoác vây quanh,
và mỗi người dò tìm cửa ngỏ.
Một sự điều hòa mới
18 Quả, ngũ hành tráo đổi với nhau đặc tính,
ví được như trên phím đàn cung bậc thay đổi nhịp điệu
mà luôn luôn vẫn giữ một âm thanh,
điều có thể hình dung xác đáng khi nhìn vào các sự xảy ra.
19 Vật trên cạn trở thành loài thủy tộc,
giống bơi lội thiên cư lên đất,
20 lửa trong nước mạnh thêm sức đốt,
nước thì lại quên bẩm tính dập tắt của mình.
21 Trái lại hỏa hào không thiêu thịt
những vật phù du nhởn nhơ đi vào,
không làm tan rữa sương giá dễ chảy,
tức thị lương thực thần tiên.
Kết luận
22 Quả vậy, lạy Chúa, đủ mọi cách,
Người đã làm cho dân Người lên lớn lao vinh hiển,
Người đã chẳng khinh màng,
nhưng, mọi thời mọi nơi, Người đã phù hộ.