Chương 01

Ôkhôzya và Êlya

¹ Moab đã dấy loạn với Israel, sau khi Akhab qua đời.

² Ôkhôzya té từ lan can trên gác của ông ở Samari, nên ông đau liệt. Ông sai sứ giả đi và bảo họ: "Các ngươi hãy đi thỉnh vấn Baal-Zơbub, thần linh của Êqrôn, xem ta có thể qua khỏi cơn bịnh này không". ³ Thần sứ Yavê phán với Êlya, người Tisbê: "Hãy chỗi dậy lên đón các sứ giả của vua Samari và hãy nói với chúng: ở Israel không có Thiên Chúa hay sao, mà các ngươi lại đi thỉnh vấn Baal-Zơbub, thần linh của Êqrôn? ⁴ Cho nên Yavê phán thế này: Giường ngươi đã lên (nằm), ngươi sẽ không xuống, vì thế nào ngươi cũng sẽ chết". Và Êlya đã trẩy đi.

⁵ Các sứ giả liền trở lại với vua, và vua nói với họ: "Tại sao các ngươi lại trở về?" ⁶ Họ thưa lại ông: "Có người lên đón chúng tôi và nói với chúng tôi: Hãy đi về lại với vua đã sai các ông mà nói với ngài: Yavê phán thế này; Ở Israel không có Thiên Chúa hay sao, mà các ngươi lại sai đi thỉnh vấn Baal-Zơbub, thần linh của Êqrôn? Cho nên giường ngươi đã lên nằm, ngươi sẽ không xuống, vì thế nào ngươi cũng sẽ chết". ⁷ Ông nói với họ: "Người đã lên đón gặp các ngươi và nói với các ngươi những lời đó, hình dáng Người ấy thế nào?" ⁸ Họ thưa: "Một người mặc áo da cả lông, và ngang lưng quấn xiêm da". Ông nói: "Êlya người Tisbê đó!"

⁹ Ông sai đến với Êlya một viên cai năm mươi quân với năm mươi người của hắn. Hắn lên với Êlya. Và này Êlya đang ngồi trên đỉnh núi. Hắn nói với Êlya: "Người của Thiên Chúa, vua bảo: Xuống đi!" ¹⁰ Êlya đáp lại và nói với viên cai năm mươi quân: "Nếu ta là người của Thiên Chúa, thì lửa hãy từ trời xuống thiêu ngươi và năm mươi người của ngươi đi!" Và lửa từ trời xuống thiêu hắn và năm mươi người của hắn. ¹¹ Vua lại sai đến với ông một viên cai năm mươi quân khác cùng với năm mươi người của hắn. Hắn lên tiếng nói với ông: "Người của Thiên Chúa, vua phán thế này: Xuống mau!" ¹² Êlya đáp lại và nói với họ: "Nếu ta là người của Thiên Chúa, thì lửa hãy từ trời xuống thiêu ngươi và năm mươi người của ngươi đi!" Và lửa từ trời đã xuống thiêu hắn và năm mươi người của hắn. ¹³ Vua lại sai đi viên cai thứ ba với năm mươi người của hắn. Viên cai thứ ba lên; và đến nơi thì qùi gối trước mặt Êlya và khẩn xin ông. Hắn nói với ông: "Người của Thiên Chúa, ước gì mạng tôi và mạng các tôi tớ ngài là năm mươi người này được coi là quí trước mặt ngài! ¹⁴ Này lửa tự trời đã xuống thiêu hai viên cai năm mươi quân trước, làm một với các toán năm mươi người của họ! Bây giờ ước gì mạng tôi được coi là quí trước mắt ngài!" ¹⁵ Bấy giờ thần sứ Yavê phán với Êlya: "Hãy xuống với nó, đừng sợ gì nó!" Ông đã chỗi dậy và xuống với hắn đi gặp vua. ¹⁶ Ông nói với vua: "Yavê phán thế này: Bởi ngươi đã sai sứ giả đi thỉnh vấn Baal-Zơbub, thần linh của Êqrôn - Ở Israel không có Thiên Chúa hay sao mà lại định thỉnh vấn lời của nó - cho nên giường ngươi đã lên (nằm), ngươi sẽ không xuống, vì thế nào ngươi cũng sẽ chết!"

¹⁷ Quả thực, ông đã chết, chiếu theo lời Yavê, Êlya đã tuyên bố, Yôram, em ông đã lên làm vua kế vị ông - vì ông không có con - Năm thứ hai của Yôram, con của Yôsaphat, vua Yuđa. ¹⁸ Còn các việc khác của Ôkhôzva đã làm, lại đã không viết trong sách Ký sự các vua Israel sao?

Chương 02

VI. Hạnh Tích Êlisa

1- Những Buổi Ðầu

Êlisa kế thừa Êlya làm tiên tri

¹ Thuở Yavê cho Êlya lên trời trong cơn gió lốc, Êlya và Êlisa đã từ Gilgal trẩy đi, ² và Êlya nói với Êlisa: "Con hãy ở lại đây, vì Yavê sai ta đến Bêthel". Nhưng Êlisa thưa: "Nhân mạng sống Yavê và mạng sống ngài, con thề là sẽ không từ biệt ngài!" Và họ đã xuống Bêthel. ³ Con cái tiên tri ở Bêthel ra gặp Êlisa và nói với ông: "Ông biết không, hôm nay Yavê sẽ cất thầy của ông đi, ngay trên đầu ông". Ông nói: "Tôi cũng đã biết rồi, im đi!" ⁴ Êlya nói với ông: "Êlisa con hãy ở lại đây, vì Yavê sai ta đến Yêrikhô". Nhưng ông thưa: "Nhân mạng sống Yavê và mạng sống ngài, con thề là sẽ không từ biệt ngài!" Và họ đã đến Yêrikhô. ⁵ Con cái tiên tri ở Yêrikhô tiến lại gặp Êlisa và nói với ông: "Ông biết không hôm nay Yavê sẽ cất thầy của ông đi, ngay trên đầu ông". Ông nói: "Tôi cũng đã biết rồi, im đi!" ⁶ Êlya nói với ông: "Con hãy ở lại đây, vì Yavê sai ta đến sông Yorđan". Nhưng ông thưa: "Nhân mạng sống Yavê và mạng sống ngài, con thề là sẽ không từ biệt ngài!" Và cả hai cùng đi.

⁷ Năm mươi người thuộc hàng con cái tiên tri đã ra đứng ngóng về phía họ từ đằng xa, còn cả hai đều dừng ở bên (sông) Yorđan. ⁸ Êlya mới lấy tấm bào của ông, rồi cuộn lại mà đập xuống nước; và nước đã rẽ làm hai, bên này bên kia. Cả hai, họ đã đi qua chân khô ráo. ⁹ Qua rồi, Êlya liền nói với Êlisa: "Hãy xin: con muốn ta làm gì cho con trước khi ta bị cất rời xa con?" Êlisa thưa: "Xin cho con được gấp đôi về thần khí của ngài!" ¹⁰ Ông nói: "Con xin một điều khó đó! Nhưng nếu con thấy ta bị cất khỏi con, con sẽ được như thế; bằng không, thì không được". ¹¹ Họ đang vừa đi vừa nói, thì này một xe bằng lửa và những ngựa lửa tách giữa hai người và Êlya lên trời trong cơn gió lốc. ¹² Thấy thế, Êlisa kêu lên: "Ôi! Cha ơi, cha ơi, binh xa chiến mã của Israel!" Không thấy ông nữa, thì Êlisa túm áo mình mà xé thành hai mảnh. ¹³ Rồi ông lượm lên tấm bào đã rơi tự mình Êlya. Ông trở về và dừng lại trên bờ (sông) Yorđan.

¹⁴ Ông lấy tấm bào đã rơi xuống tự mình Êlya mà đập xuống nước và nói: "Yavê Thiên Chúa của Êlya đâu?" Và ông đã đập xuống nước. Và nước đã rẽ làm hai bên này bên kia. Rồi Êlisa đã đi qua. ¹⁵ Con cái tiên tri thấy ông đằng xa, thì nói: "Thần khí Êlya đã đậu lại trên Êlisa!" Họ đã đến nghinh đón ông và phục lạy ông sát đất. ¹⁶ Ðoạn họ nói với ông: "Này có năm mươi người lực lưỡng đang ở đây với các tôi tớ ngài, xin cho phép họ đi kiếm thầy của ngài, biết đâu thần khí Yavê đã chẳng nhắc người rồi vất đâu trên đồi núi hay nơi thung lũng nào chăng?" Nhưng ông bảo: "Ðừng sai ai cả!" ¹⁷ Nhưng (vì) họ nài ép ông đến sượng cả người, nên ông bảo: "Thì cứ sai đi!" Họ sai năm mươi người đi kiếm ba ngày nhưng không tìm ra Êlya. ¹⁸ Họ trở lại với ông trong khi ông ở Yêrikhô; ông mới nói với họ: "Tôi lại đã chẳng bảo các ông rồi là đừng đi đó sao?"

Hai phép lạ của Êlisa

¹⁹ Người trong thành nói với Êlisa: "Như đức ông thấy, địa thế của thành tốt, nhưng có nước độc, xứ bị nạn sẩy thai". ²⁰ Ông bảo: "Lấy cho ta một cái tô mới và bỏ muối vào đó". Họ đã đem lại cho ông. ²¹ Ông ra nơi mạch nước, vất muối xuống và nói: "Yavê phán thế này: Ta đã chữa lành nước này, sẽ không xảy ra chết chóc, sẩy thai do bởi nó nữa". ²² Và nước đã hóa lành cho đến ngày nay, theo lời Êlisa đã nói.

²³ Ông đã bỏ lên Bêthel, và dọc đường đang đi lên, thì có lũ trẻ con từ thành đi ra và chúng nhạo ông và nói: "Lên đi, sói đầu! Lên đi, sói đầu!" ²⁴ Ông quay lại đằng sau, thấy chúng, ông đã chúc dữ cho chúng nhân Danh Yavê. Khi ấy hai con gấu từ trong rừng ra đã cắn xé bốn mươi hai đứa trẻ. ²⁵ Từ đó, ông đã trẩy đi tới núi Karmel, rồi trở về Samari.

Chương 03

2 - Chiến Tranh Moab

Yôram, vua Israel

¹ Yôram, con của Akhab, lên làm vua Israel, ở Samari, năm thứ mười tám đời Yôsaphat, vua Yuđa, ông đã làm vua mười hai năm. ² Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê, nhưng không như cha, như mẹ ông, vì ông bài trừ bia của Baal, cha ông đã làm. ³ Nhưng có điều là ông vẫn bám riết, không rời ra được, với tội Yơrôbôam, con của Nơbat, điều đã làm Israel vấp phạm.

Viễn chinh đánh Moab

⁴ Mêsavua Moab, là người nuôi súc vật. Ông thường cống nộp cho vua Israel một trăm ngàn con chiên và một trăm ngàn cừu len. ⁵ Nhưng Akhab chết rồi, thì vua Moab dấy loạn chống vua Israel.

⁶ Lập tức, vua Yôram thân hành ra khỏi Samari, mà duyệt qua toàn thể Israel. ⁷ Ðoạn ông trẩy đi và sai sứ đến với Yôsaphat, vua Yuđa, mà rằng: "Vua Moab dấy loạn chống tôi. Ngài sẽ xuất chinh đánh Moab với tôi chăng?" (Yôsaphat) nói: "Tôi sẽ lên: chúng ta là một, tôi và ngài, dân tôi và dân ngài, ngựa của tôi và ngựa của ngài". ⁸ Ông nói: "Chúng ta sẽ lên bằng đường nào?" (Yôsaphat) đáp: "Ðường sa mạc Eđom".

⁹ Vua Israel, vua Yuđa và vua Eđom đã trẩy đi. Họ quanh quẩn bẩy ngày đường và không còn nước cho quân binh và thú vật đi theo họ nữa ¹⁰ Vua Israel mới nói: "Ôi thôi! Yavê đã triệu cả ba vua chúng ta đây để nộp vào tay Moab!" ¹¹ Yôsaphat nói: "Ðây không có tiên tri nào của Yavê sao, để ta nhờ ngài thỉnh vấn Yavê?" Một người trong hàng tôi tớ vua Israel đáp lại và nói: "Ðây có Êlisa, con của Shaphat, người đã đổ nước trên tay Êlya". ¹² Yôsaphat nói: "Có lời Yavê nơi ngài!" Vậy vua Israel, Yôsaphat cùng vua Eđom đã xuống gặp ông. ¹³ Êlisa mới nói với vua Israel: "Tôi với ông nào có việc gì? Ông hãy đi gặp các tiên tri của cha ông, các tiên tri của mẹ ông!" Nhưng vua Israel nói: "Không! Này, Yavê đã triệu cả ba vua chúng tôi đây để nộp vào tay Moab!" ¹⁴ Êlisa nói: "Nhân mạng sống Yavê các cơ binh, Ðấng tôi chầu hầu, tôi thề là nếu tôi không nể mặt Yôsaphat vua Yuđa, tôi sẽ không ngó đến ông, cũng không nhìn (mặt) ông. ¹⁵ Bây giờ hãy kiếm cho tôi một người gảy đàn". Người gảy đàn vừa cử nhạc, thì tay Yavê đến trên ông, ¹⁶ và ông nói: "Yavê phán thế này: Phải đào cho có trong khe thật nhiều hố. ¹⁷ Vì Yavê phán thế này: Các ngươi không thấy có gió, các ngươi không thấy có mưa, tuy thế khe này sẽ đầy nước; và các ngươi sẽ được uống, các ngươi và súc vật cùng ngựa lừa của các ngươi. ¹⁸ Nhưng trước mắt Yavê, đó còn là ít: Vì người sẽ nộp Moab trong tay các ngươi. ¹⁹ Các ngươi sẽ hạ mọi thành trì - mọi thành ưu đẳng -, sẽ chặt mọi cây cối xinh tốt, sẽ bít mọi giếng nước, sẽ rải đá, gieo tang thương trên mọi thửa đồng ưu hạng".

²⁰ Quả thực, sáng đến, vào lúc thượng tiến lễ vật, thì này, nước từ phía Eđom đến, và đất đầy ứ nước.

²¹ Tất cả Moab nghe tin các vua tiến lên chinh phạt họ, thì mọi người từ tuổi mang binh khí được trở lên đều xung trận, và ra cầm cự ở biên thùy. ²² Sáng ngày họ dậy sớm, và khi mặt trời rọi xuống nước, người Moab thấy đằng trước họ có nước đỏ ngòm như máu. ²³ Chúng mới nói: "Máu đó! Các vua đã hỗn chiến đánh với nhau! Vậy bây giờ, hỡi Moab, ta đi hôi của!" ²⁴ Chúng đến trại của Israel, nhưng Israel đã vùng dậy đánh bại Moab, làm chúng đã tẩu thoát trước mặt họ. Họ đã tiến vào Moab vừa tiến vừa đánh, ²⁵ và triệt hạ các thành. Mọi thửa đồng ưu hạng, thì họ quăng đá, mỗi người viên đá của mình, mà lấp đầy cả đồng; họ bít mọi giếng nước, họ chặt mọi cây cối xinh tốt. Khiến chỉ còn trơ đá của Qir-Kharêset: Xạ thủ bắn đá vây quanh công phá. ²⁶ Vua Moab thấy cuộc chiến quá ác liệt đối với ông, thì dẫn theo mình bảy trăm người đao kiếm, để mở con đường máu về phía vua Eđom, nhưng họ không làm nổi. ²⁷ Ông mới đem con trai đầu lòng của ông, người sẽ kế vị ông mà thượng tiến làm thượng hiến trên tường thành. Công phẫn lớn xâm đoạt Israel: và họ đã bỏ ông mà trẩy đi về xứ.

Chương 04

3 - Ít Phép Lạ Của Êlisa

Dầu của bà góa

¹ Một phụ nữ trong số những người vợ của các con cái tiên tri kêu với Êlisa rằng: "Tôi tớ của ngài là chồng tôi đã chết. Và ngài biết là tôi tớ ngài kính sợ Yavê. Song chủ nợ đã đến bắt hai đứa con của tôi làm nô lệ". ² Êlisa nói với bà: "Tôi biết làm gì cho bà? Nói cho tôi hay: Ở nhà bà còn có thứ gì?" Bà thưa: "Nữ tì của ngài chẳng còn gì ở nhà cả! chỉ trừ có chút dầu để thoa". ³ Ông mới bảo: "Bà đi mượn ngoài làng, nơi bà con láng giềng, vò, hũ, bình không, (cho nhiều) đừng ít quá. ⁴ Rồi bà về, đóng cửa lại đằng sau mình, riêng mẹ con với nhau thôi. Bà sẽ đổ (dầu) vào tất cả các hũ ấy. Cái nào đầy rồi thì dẹp qua một bên". ⁵ Từ giã ông về, bà đóng kín cửa lại đằng sau, chỉ riêng mẹ con với nhau thôi: chúng chuyền vào, còn bà thì chuyên đổ. ⁶ Khi các vò hũ đã đầy, bà nói với một đứa con: "Còn bình nào nữa, thì chuyền vào cho mẹ". Nó thưa: "Không còn bình nào nữa". Và dầu liền ngưng chảy. ⁷ Bà đến trình cho người của Thiên Chúa. Và ông bảo: "Bà bán dầu ấy mà trả nợ. Số còn lại, thì mẹ con bà dùng mà nuôi sống mình".

Êlisa với gia đình người Shunem

⁸ Ngày nọ, Êlisa đi ngang qua Shunem. Ở đó có một bà lớn. Bà đã cầm ông lại dùng bữa. Rồi từ đó, cứ mỗi lần ông ngang qua, ông cũng ghé vào đó dùng bữa. ⁹ Bà nói với chồng: "Này, tôi đã được biết: vị thường ngang qua nơi ta là một thánh nhân của Thiên Chúa. ¹⁰ Ta hãy làm một cái gác nhỏ có tường vách và đặt ở đó cho ngài một cái giường với bàn ghế và đèn. Khi nào ngài đến với ta, ngài sẽ nghỉ ở đó". ¹¹ Ngày nọ, ông đến nơi ấy, ông đã lên gác và nằm ở đó. ¹² Ông nói với Ghêkhazi, tiểu đồng của ông: "Con đi gọi bà Shunem!" Nó đi gọi (bà) và bà đã (lên) gặp ông. ¹³ Ông bảo tiểu đồng: "Con hãy nói với bà ấy: Này, bà đã lo cho chúng tôi đủ chuyện như thế này? Biết phải làm gì cho bà? Có cần phải nói với vua hay tướng quân cho bà không?" Bà đáp: "Tôi vẫn được an cư giữa dân tôi!" ¹⁴ Ông lại nói: "Biết làm gì cho bà ấy?" Ghêkhazi mới nói: "Khốn nỗi: Bà ấy không có con trai, mà chồng bà thì đã già". ¹⁵ Ông bảo! "Con gọi bà ấy lại". Nó gọi bà, và bà đến đứng trước cửa. ¹⁶ Ông nói: "Vào kỳ này (sang năm), sau khi đã mãn nguyệt khai hoa, bà sẽ bồng bế một bé trai". Bà mới nói: "Không, thưa đức ông, người của Thiên Chúa, xin đừng nói dối với tớ nữ của ngài!" ¹⁷ (Quả) bà ấy đã có thai và sinh con trai vào kỳ hẹn, như Êlisa đã báo trước cho bà.

¹⁸ Ðứa trẻ lớn lên. Và một ngày nọ, nó đi kiếm cha nó, bên bọn thợ gặt. ¹⁹ Nó nói với cha nó: "Ðầu con! Ðầu con!" Người cha bảo đứa tớ trai: "Anh bồng nó về với mẹ nó". ²⁰ Tên đầy tớ bồng nó mà đem về cho mẹ nó. Nó ở trên đầu gối bà cho đến trưa thì nó chết. ²¹ Bà lên đặt nó trên giường dành cho người của Thiên Chúa, rồi đóng cửa lại để nó một mình mà đi ra. ²² Ðoạn bà gọi chồng mà nói: "Xin ông gởi về cho tôi một đứa đầy tớ và một con lừa cái, để tôi chạy đi gặp người của Thiên Chúa rồi tôi sẽ về ngay". ²³ Ông nói: "Tại sao bà lại đi gặp ngài hôm nay? Không phải ngày sóc, cũng không phải hưu lễ!" Nhưng bà nói: "Chào ông!" ²⁴ rồi bà thắng lừa và bảo tên đầy tớ: "Anh đánh lừa mà đi đi! Ðừng có giữ tôi lại trong khi đi lừa, chỉ trừ khi nào tôi bảo anh". ²⁵ Bà đã trẩy đi gặp người của Thiên Chúa trên núi Karmel. Người của Thiên Chúa vừa thấy bà đằng xa, thì nói với Ghêkhazi, tiểu đồng của ông: "Kìa bà Shunem! ²⁶ Bây giờ con chạy ra đón và ấy và hỏi: Bà có được an lành không?" Bà nói: "An lành cả". ²⁷ Bà vào gặp người của Thiên Chúa trên núi và ôm chân ngài. Ghêkhazi mới tiến lại để kéo bà ra. Nhưng người của Thiên Chúa bảo: "Ðể mặc bà ấy! Vì hồn bà phải cay đắng. Yavê đã giấu ta, không tỏ cho ta biết". ²⁸ Bà mới nói: "Nào tôi có xin với đức ông cho được có con đâu? Há tôi lại đã không nói: xin ngài đừng lừa tôi, đó sao?"

²⁹ Ông bảo Ghêkhazi: "Con thắt lưng và tay cầm gậy của ta mà đi! Có gặp ai con cũng đừng chào, có ai chào con, cũng đừng đáp lại. Con sẽ đặt gậy của ta trên mặt em bé". ³⁰ Mẹ đứa trẻ nói: "Nhân mạng sống Yavê và nhân mạng sống Yavê và nhân mạng sống ngài, tôi thề sẽ không rời xa ngài!" Nên ông đã chỗi dậy mà đi theo bà. ³¹ Ghêkhazi đã qua trước và đã đặt cây gậy trên mặt đứa bé; nhưng không một tiếng, không một dấu hiệu nào. Ghêkhazi quay lại đón ông và trình với ông rằng: "Cậu bé không thức dậy". ³² Êlisa vào nhà. Và này đứa bé đã chết, đặt nằm trên giường của ông. ³³ Ông vào và đóng cửa lại, riêng hai người với nhau; đoạn ông khẩn nguyện với Yavê. ³⁴ Rồi ông lên nằm trên đứa trẻ, đặt miệng ông trên miệng nó, mắt ông trên mắt nó, bàn tay ông trên bày tay nó, và khum mình trên nó. Thịt mình đứa trẻ đã nóng lên. ³⁵ Ông đi đi lại lại trong nhà, lúc chỗ này, lúc chỗ khác, rồi ông lại lên khum mình trên nó. Và đứa bé đã nhảy mũi đến bảy lần, và đứa bé đã mở mắt ra. ³⁶ Ông gọi Ghêkhazi và bảo: "Hãy gọi bà người Shunem". Nó gọi và bà đến gặp ông, và ông bảo: "Hãy bồng lấy con bà!" ³⁷ Bà vào và phục mình dưới chân ông mà bái lạy sát đất. Ðoạn bà bồng lấy con mà đi ra.

Êlisa giải độc món ăn

Chương 05

Chữa Naaman khỏi phung

¹ Naaman, tướng quân của vua Aram, là một người có thế giá trước mặt chúa công của ông; ông được (vua, dân) nể vì, bởi nhờ ông, Yavê đã ban thắng lợi cho Aram. Nhưng tuy là kiện tướng, người ấy lại mắc tật phung. ² Có những người Aram làm lâu la xuất chinh đã bắt được một cô gái nhỏ từ đất Israel đem về. Và nó đã giúp việc cho vợ của Naaman. ³ Nó nói với bà chủ nó: "Ôi! Nếu đức ông tôi được giáp mặt vị tiên tri ở Samari, ắt tiên tri sẽ trừ bịnh phung cho ngài". ⁴ Ông mới vào trình với chúa công rằng: "Ðứa tớ gái quê ở đất Israel đã nói thế này thế nọ!" ⁵ Vua Aram nói: "Khanh cứ lên đường trẩy đi! Ðể ta gởi phong thư cho vua Israel!" Vậy ông đã trẩy đi, mang theo với ông mười tạ bạc, sáu ngàn seqel vàng và mười bộ xiêm y. ⁶ Ông đem thư đến cho vua Israel. (Thư) rằng: "Bây giờ một trật khi thư này đến ngài, tôi sai Naaman thuộc hạ của tôi đến với ngài nhờ ngài trừ bịnh phung cho y". ⁷ Vua Israel vừa đọc phong thư rồi, thì xé áo mình ra mà nói: "Phải chăng ta là Thiên Chúa hay sao để có thể tác tử tác sinh, mà hắn lại sai người đến nhờ ta trừ bịnh phung? Các khanh phải biết và coi chừng: quả hắn chỉ muốn sinh sự với ta!"

⁸ Khi Êlisa, người của Thiên Chúa nghe biết là vua Israel đã xé áo mình, thì ông sai người đến với vua mình mà rằng: "Tại sao ngài lại xé áo ngài? Người ấy hãy đến với tôi, để được biết là trong Israel có một tiên tri!" ⁹ Naaman cùng với đoàn ngựa và xe đi đến. Ông đứng trước cửa nhà Êlisa. ¹⁰ Êlisa sai sứ ra nói với ông: "Ông hãy đi tắm bảy lần trong (sông) Yorđan, và da thịt ông sẽ hoàn như cũ và ông sẽ được sạch ¹¹ Naaman tức giận bỏ đi. Ông nói: "Kìa, ta cứ đinh ninh là hắn sẽ trịnh trọng đi ra rồi đứng dừng lại mà kêu khấn Danh Yavê Thiên Chúa của hắn. Ðoạn khua tay đúng chỗ mà trừ bịnh phung. ¹² Há nước các sông Ðama như Abanah và Pharphar lại không tốt hơn tất cả nước sông ở Israel sao? Ta lại không thể tắm ở các sông ấy để được sạch hay sao?" Rồi ông quay lưng và tức tối ra về. ¹³ Tôi tớ ông mới tiến lại và thưa với ông: "Chao ôi! Giả như tiên tri đã ra cho ngài một điều kiện khó khăn nào, ngài sẽ không làm sao? Ðằng này tiên tri chỉ nói với ngài: Tắm đi và ông sẽ được sạch?" ¹⁴ Vậy ông đã xuống trầm mình trong (sông) Yorđan bảy lần theo lời người của Thiên Chúa và da thịt ông đã trở lại như da thịt của một trẻ nhỏ, và ông đã được sạch.

¹⁵ Ông đã trở lại với người của Thiên Chúa, ông và cả đoàn tuỳ tùng. Ông đến và đứng trước mặt ngài mà nói: "Này đây tôi được biết rằng: khắp cả và thiên hạ, không đâu có Thiên Chúa trừ phi là ở Israel. Và bây giờ, xin ngài nhận cho chút lễ thành của tôi tớ ngài". ¹⁶ Nhưng Êlisa nói: "Nhân mạng sống Yavê, Ðấng tôi chầu hầu, tôi sẽ không nhận". Ông cố nài ép nhưng ngài nhất định từ chối. ¹⁷ Naaman mới nói: "Nếu không, thì xin cho phép tôi tớ ngài chở về một xe đất cặp la kéo được, vì tôi tớ ngài sẽ không còn dâng thượng tiến và tế lễ cho thần linh nào khác ngoài Yavê. ¹⁸ Nhưng xin Yavê tha tội cho tôi tớ ngài điều này: Khi nào chúa công tôi vào điện của Rimmôn để thờ lạy trong đó và người vịn tay tôi, thì tôi cũng phải bái xuống trong điện của Rimmôn, nhân việc thờ phượng trong điện của Rimmôn. Vậy xin Yavê khấng tha tội cho tôi tớ ngài về điều ấy". ¹⁹ Êlisa nói với ông: "Ông đi bằng yên!" và ông đã đi được một đỗi đàng cách nơi ngài ở.

²⁰ Ghêkhazi, tiểu đồng của Êlisa, người của Thiên Chúa, tự nói với mình: "Này, chủ ta quá dè dặt với Naaman, lão Aram ấy, mà không chịu nhận những gì ông ấy đem dâng. Nhân mạng sống Yavê, ta sẽ chạy theo mà lĩnh chút gì của ông ấy chứ!" ²¹ Và Ghêkhazi đã đuổi theo Naaman. Naaman thoáng thấy nó chạy theo mình thì từ trên xe ông nhảy xuống đến gặp nó, và nói: "Yên hàn cả chứ?" ²² Nó đáp: "Bằng yên cả! Chủ tôi sai tôi đi nói với ngài: Này, vừa rồi có hai người thanh niên thuộc hàng con cái tiên tri từ vùng núi Ephraim đến với tôi. Xin ông cho họ một tạ bạc và hai bộ xiêm y". ²³ Naaman mới nói: "Anh hãy vui lòng cầm lấy hai tạ!" Và ông nài nẵng bắt nó lấy, lận hai tạ bạc vào hai ruột tượng, kèm với hai bộ xiêm y, rồi trao cho hai tớ trai vác đi trước mặt nó. ²⁴ Khi nó vào tới Ôphel, nó lĩnh lấy đồ vật tự tay họ mà đem cất trong nhà, đoạn từ giã các người ấy và họ trẩy đi.

²⁵ Còn nó, nó lại đến ra mặt với chủ nó. Êlisa mới nói với nó: "Ghêkhazi, ngươi ở đâu đến?" Nó đáp: "Tôi tớ ngài có đi đâu đâu!" ²⁶ Ông nói với nó: "Lòng ta lại đã không có ở đó khi có người rời xe xuống gặp ngươi? Phải chăng là lúc phải lĩnh bạc, lĩnh áo, rồi vườn dầu, vườn nho, rồi chiên dê, bò vật, rồi tớ trai, tớ gái? ²⁷ Nhưng tật phung của Naaman sẽ bám lấy mình ngươi và dòng giống ngươi luôn mãi". Và nó đã đi ra khỏi mặt ông, mình ra phong hủi trắng như tuyết.

Chương 06

Cái rìu nơi sông

¹ Con cái tiên tri nói vơi Êlisa: "Này chỗ chúng tôi ngồi (nghe) ngài (thuyết giáo) đã ra quá hẹp so với (số người) chúng tôi. ² Xin cho phép chúng tôi ra bờ sông Yorđan và lấy mỗi người một cái xà, để chúng tôi làm tại đó một chỗ ở!" Ông bảo: "Ði đi!" ³ Một người trong nhóm nói: "Xin ngài vui lòng đi với các tôi tớ ngài!" Ông đáp: "Ðược, ta sẽ đi!" ⁴ và ông đã đi với họ. Họ đã đến (sông) Yorđan đẵn cây. ⁵ Có người đang hạ một cái xà, thì lưỡi rìu bằng sắt rơi tõm xuống nước. Người ấy liền kêu lên và nói: "Ôi thôi! Thưa đức ông! mà nó lại là cái rìu mượn!" ⁶ Người của Thiên Chúa nói: "Nó rơi đâu?" Người kia chỉ chỗ cho ông và ông đã chặt một miếng gỗ, vất xuống đó và làm cho sắt nổi lên. ⁷ Ðoạn ông bảo: "Nhắc nó lên!" Và người kia đã chìa tay ra cầm lấy.

4 - Chiến Tranh Với Aram

Êlisa bắt giặc

⁸ Vua Aram đang lâm chiến với Israel. Ông bàn mưu với bộ hạ mà rằng: "Trại của ta sẽ ở chỗ này chỗ nọ". ⁹ Người của Thiên Chúa sai người đến nói với vua Israel: "Ngài hãy giữ mình đừng ngang qua chỗ ấy, vì quân Aram mai phục ở đó". ¹⁰ Vua Israel mới sai người đến chỗ người của Thiên Chúa đã chỉ cho ông, và vua đã giữ mình, (điều ấy) không chỉ xảy ra một hay hai lần.

¹¹ Lòng vua Aram đâm nao núng vì việc này. Ông triệu tập các bộ hạ đến mà nói với họ: "Các ngươi không báo cho ta biết được sao: Ai trong chúng ta đã về phe vua Israel?" ¹² Một người trong đám bộ hạ nói: "Tâu Ðức Vua chúa công tôi, không (có ai đâu), nhưng chính Êlisa, tiên tri ở Israel đã báo cho vua Israel ngay cả các lời ngài nói trong phòng ngủ của ngài". ¹³ Ông nói: "Ði coi xe hắn ở đâu! Ta sẽ sai đi bắt hắn!" Và người ta tin cho ông hay rằng: "Này ông ấy đang ở Ðôtan". ¹⁴ Ông liền sai đến đó nào ngựa, nào xe với một đạo quân lớn; họ tới nơi trong đêm tối và bủa vây thành.

¹⁵ Tên giúp việc cho người của Thiên Chúa dậy sớm đi ra. Và này có đạo binh vây quanh thành cùng với ngựa với xe. Người đầy tớ nói ông: "Ôi thôi! thưa đức ông, làm thế nào được nữa?" ¹⁶ Ông mới bảo: "Ðừng sợ! Vì người ở với ta đông hơn là người ở với chúng". ¹⁷ Êlisa cầu xin và nói: "Lạy Yavê, xin mở mắt nó cho nó thấy!" Và Yavê đã mở mắt tên đầy tớ của ông và nó thấy núi đầy những ngựa lửa, xe bằng lửa xung quanh Êlisa.

¹⁸ Khi quân Aram kéo xuốngnơi ông, Êlisa cầu xin Yavê và nói: "Xin giáng phạt cho đám dân ấy phải quáng gà!" Và Yavê đã giáng quáng gà trên họ, theo lời Êlisa xin. ¹⁹ Ðoạn Êlisa nói với họ: "Ðây không phải đường, đây không phải thành. Các anh hãy đi theo tôi, tôi sẽ dẫn các anh tới người các anh tìm kiếm!" và ông đã dẫn họ tới Samari. ²⁰ Khi họ đã vào Samari, Êlisa lại nói: "Lạy Yavê, xin mở mắt những người này, cho chúng thấy!" Và Yavê đã mở mắt họ và họ thấy họ ở bên trong thành Samari.

²¹ Thấy họ, vua Israel mới nói với Êlisa: "Thưa cha, phải hạ sát, phải hạ sát đi chứ?" ²² Ông nói: "Những kẻ ngài đã nhờ gươm nhờ nỏ bắt được làm tù, ngài có hạ sát không? Hãy đem bánh nước thết đãi họ, cho họ ăn uống, rồi để họ về với chúa công của họ!" ²³ Nhà vua đã dọn tiệc lớn khoản đãi họ. Họ đã ăn, đã uống. Rồi ông cho họ đi về với chúa công của họ. Các quân du kích Aram (từ đó) không còn xâm phạm vào đất Israel nữa.

Ðói kém trong Samari

²⁴ Sau đó, thì xảy ra là Ben-Hađadvua Aram thâu họp toàn thể binh đội của ông và tiến lên vây Samari. ²⁵ Ở Samari có nạn đói lớn; địch vây hãm thành gắt gao đến đỗi một cái sọ lừa giá là tám mươi seqel bạc và một phần tư một thưngđậu cáp giá là năm seqel bạc.

²⁶ Khi vua Israel rảo qua trên lũy, thì một người đàn bà kêu với ông mà rằng: "Cứu tôi với, lạy Ðức Vua, chúa công tôi!" ²⁷ Ông nói: "Nếu Yavê chẳng cứu ngươi thì ta biết lấy gì mà cứu ngươi? Họa chăng là nhờ sân lúa hay bồn đạp nho?" ²⁸ Rồi vua hỏi người ấy: "Ngươi có việc gì?" Nó thưa: "Mụ này đã nói với tôi: Ðưa con chị đây để chúng ta ăn thịt nó hôm nay, còn con tôi, mai chúng ta sẽ ăn! ²⁹ Chúng tôi đã luộc con tôi và đã ăn thịt nó! Nhưng mụ đã giấu con mụ đi". ³⁰ Vua vừa nghe các lời của người đàn bà, thì đã xé áo mình. Và bởi ông đang đi tuần trên lũy, thì dân thấy được là bên trong ông có mặc bao bị sát da thịt. ³¹ Và vua nói: "Xin Thiên Chúa phạt ta như thế và còn khốn hơn thế, nếu đầu của Êlisa, con của Saphat, lại còn trên vai hắn hôm nay!"

Êlisa báo tai họa đi qua

³² Êlisa ngồi trong nhà ông, và có những kỳ mục cùng ngồi với ông. Vua sai một người hầu cận vua đi, nhưng trước khi sứ giả đến nơi, Êlisa đã bảo các kỳ mục: "Các ông thấy không, con người sát nhân ấy đã sai người lấy đầu tôi? Coi chừng: khi nào sứ giả đến, các ông hãy đóng cửa và chèn cửa lại trước mặt nó. Nhưng phải chăng là tiếng chân chủ nó theo sau nó?" ³³ Ông còn đang nói, thì này vua xuống gặp ông và nói: "Này, tai họa này do tự Yavê mà đến, thế thì tôi còn biết trông gì nữa nơi Yavê?"

Chương 07

¹ Êlisa nói: "Hãy nghe lời Yavê: Yavê phán thế này: Ngày mai lối giờ này: một đấu bột tinh lúa miến một seqel bạc; hai đấu lúa mạch một seqel bạc, nơi cổng Samari". ² Quan kị mã, người vua vịn tay, mới đáp lại với người của Thiên Chúa và nói: "Cho đi Yavê trổ cửa tò vò trên trời, thử hỏi một điều như thế sẽ xảy đến không?" Êlisa nói: "Này chính ông sẽ thấy tận mắt, nhưng ông sẽ không được ăn!"

Một trại Aram trống rỗng

³ Có bốn người phung hủi nơi cửa cổng thành. Chúng nói với nhau: "Tại sao ta lại cứ ở đây mà chờ chết? ⁴ Nếu ta nói: Ta hãy vào thành! Nhưng trong thành có nạn đói, và ta sẽ chết trong ấy; còn nếu ta cứ ở lại đây, thì ta cũng sẽ chết thôi, nào! Ta hãy trốn qua trại Aram: Nếu họ còn để ta sống, ta sẽ sống; mà nếu họ giết, thì đành chết vậy!" ⁵ Và chúng đã chỗi dậy vào lúc chập tối để đi tới trại Aram. Chúng đã đến bên rìa trại Aram, nhưng này không có một người nào ở đó cả. ⁶ Quả Yavê đã cho vang dội trong trại Aram tiếng xe, tiếng ngựa, tiếng một đạo binh lớn. Họ mới nói với nhau: "Này vua Israel đã thuê chống lại ta các vua Hit-tit và các vua Musri để họ đến đánh ta!" ⁷ Nên họ đã vùng dậy chạy trốn vào lúc chập tối; họ bỏ lại lều, ngựa, lừa của họ, (tóm lại họ đã bỏ) y nguyên cả trại mà thoát mạng. ⁸ Vậy các người phung hủi ấy tới rìa trại; thì đã vào một lều, mà ăn mà uống, đoạn mang bạc vàng áo xống đi chôn giấu, rồi trở lại vào lều khác, mang đồ vật trong đó đi giấu.

Hết bị vây và hết nạn đói

⁹ Bấy giờ chúng nói với nhau: "Chúng ta làm thế không phải. Ngày hôm nay là ngày tin mừng. Nếu ta làm thinh đợi đến tảng sáng, ta sẽ mắc tội. Vậy bây giờ! ta hãy đi báo tin cho nhà vua!" ¹⁰ Chúng đã vào gọi những người canh cổng thành mà báo tin cho họ rằng: "Chúng tôi đã vào trại Aram, và này không có ai trong đó cả, không có một tiếng người nào, chỉ có ngựa còn cột, lừa còn cột, và các lều đều y nguyên". ¹¹ Các người canh cổng gọi vào, và người ta báo tin vào mãi bên trong cho nhà vua.

¹² Ðang đêm vua chỗi dậy và nói với bộ hạ: "Ðể ta giải thích cho các ngươi hay, điều quân Aram đã làm cho chúng ta! Họ biết chúng ta đang bị đói, nên họ đã ra khỏi trại để mai phục ngoài đồng mà rằng: Chúng ta sẽ ra khỏi thành, và ta sẽ bắt sống chúng rồi ta sẽ vào trong thành". ¹³ Một người trong các cận thần lên tiếng nói: "Thì để cho họ lấy năm con ngựa trong những con còn lại đi! - những con còn lại trong thành, thì này rồi ra chúng cũng đồng số phận như đoàn lũ Israel gần tận số kia cả! - Ta cứ phái đi xem sao". ¹⁴ Vậy người ta đã lấy hai cỗ xe ngựa và vua sai đuổi theo binh đội Aram, mà rằng: "Hãy đi xem thử!" ¹⁵ Chúng đã đi theo họ cho đến tận (sông) Yorđan, và này tất cả con đường đều la liệt áo xống, đồ đoàn quân Aram đã liệng trong lúc vội vã. Các sứ giả trở về trình lại tự sự cho vua.

¹⁶ Dân ùa ra hôi của trong trại Aram. Và quả một đấu bột tinh lúa miến giá là một seqel, và hai đấu lúa mạch giá là một seqel, theo lời Yavê. ¹⁷ Và vua đã đặt quan kị mã, người (vua) vịn tay, canh cổng. Dân chúng đã dẫm lên ông nơi cổng và ông đã chết, đúng như người của Thiên Chúa đã nói, điều ngài đã nói khi vua xuống gặp ngài. ¹⁸ Quả vậy, khi người của Thiên Chúa nói với vua rằng: hai đấu lúa mạch một seqel; một đấu bột tinh lúa miến một seqel, ngày mai vào giờ này, nơi cổng Samari, ¹⁹ thì quan kị mã đã đáp lại với người của Thiên Chúa và nói: "Cho đi Yavê trổ cửa tò vò trên trời, thử hỏi một điều như thế sẽ xảy đến không?" Và Êlisa đã nói: "Này chính ông sẽ thấy tận mắt, nhưng ông sẽ không được ăn". ²⁰ Và sự đã xảy đến cho ông: dân chúng đã dẫm lên ông nơi cổng và ông đã chết.

Chương 08

Kết thúc truyện người đàn bà Shunem

¹ Êlisa nói với người phụ nữ có đứa con trai đã được ông làm cho sống lại, rằng: "Chỗi dậy mà trẩy đi, bà và gia đình bà, và hãy ngụ nhờ nơi nào bà ngụ nhờ được, và Yavê đã gọi nạn đói - và nó cũng đã đến trong xứ rồi - bảy năm trường". ² Bà ấy đã trỗi dậy và làm theo lời người của Thiên Chúa (đã dạy), bà và gia đình bà đã đi cư ngụ ở đất Philitin bảy năm, ³ Sau bảy năm, bà đã từ đất Philitin trở về và bà đi khiếu nại với vua về nhà cửa ruộng đất của bà.

⁴ Bấy giờ vua đang nói với Ghêkhazi, nguyên là tiểu đồng cho người của Thiên Chúa mà rằng: "Ngươi hãy thuật lại ta nghe tất cả những việc lớn lao Êlisa đã làm". ⁵ Và trong khi nó thuật lại cho vua việc Êlisa đã làm cho người chết sống lại, thì này người đàn bà có đứa con được ông cho sống lại đến khiếu nại với vua về nhà cửa ruộng đất của bà, Ghêkhazi nói: "Tâu Ðức Vua, chúa công tôi, chính bà ấy đó, chính con bà ấy đó, đứa bé đã được Êlisa làm cho sống lại!" ⁶ Vua mới hỏi chuyện bà ấy và bà đã thuật tự sự cho vua nghe. Ðoạn vua cấp một hoạn quan lo việc của bà mà rằng: "Lo sao cho người ta hoàn lại cho bà ấy mọi sự thuộc về bà cùng tất cả lợi tức ruộng đất kể từ ngày bà đã bỏ xứ cho đến bây giờ".

Êlisa và Khazael

⁷ Êlisa đến Ðama-Ben-Hađađ, vua Aram lâm bịnh, và người ta báo tin cho ông hay rằng: "Người của Thiên Chúa đã đến tận nơi đây". ⁸ Vua nói với Khazael: "Khanh hãy cầm tay lễ vật mà đi đón người của Thiên Chúa và nhờ ngài thỉnh vấn Yavê, mà rằng: Tôi có thể hồi phục khỏi cơn bịnh này không?".

⁹ Khazael đã trẩy đi đón ông. Y đã cầm tay lễ vật, tất cả những gì quí nhất của Ðama, chất trên bốn mươi con lạc đà. Y đến đứng trước mặt ông và nói: "Con của ngài là Ben-Hađađ, vua Aram sai tôi đến với ngài để hỏi: Tôi có thể qua khỏi cơn bịnh này không?" ¹⁰ Êlisa nói với y: "Ông đi nói với ngài: Thế nào ngài cũng sẽ hồi phục! - Song Yavê đã cho tôi thấy là thế nào ngài cũng sẽ chết". ¹¹ Rồi ông sững mặt lại và nhìn trừng trừng, đến sượng cả người. Rồi người của Thiên Chúa khóc. ¹² Khazbel mới nói: "Tại sao đức ông lại khóc?" Ông nói: "Vì tôi biết tai họa ông sẽ gây ra cho con cái Israel; các thành lũy ông sẽ phóng hỏa; tinh hoa của chúng ông sẽ tuốt gướm chém giết; trẻ sơ sinh ông sẽ đánh vỡ sọ; những đàn bà mang thai, ông sẽ phanh thây!" ¹³ Khazael nói: "Tôi tớ ngài, con chó này là gì mà làm được điều lớn lao như vậy?" Êlisa nói: "Yavê đã cho tôi thấy ông làm vua Aram".

¹⁴ Y từ giã Êlisa mà về với chúa công của y. Ông hỏi: "Êlisa đã nói gì với ngươi?" Y đáp: "Ông đã nói với tôi là: Thế nào ngài cũng sẽ hồi phục", ¹⁵ Hôm sau, y lấy chiếc khăn, nhúng nước đoạn phủ lên mặt vua và vua đã chết. Ðoạn Khazael lên ngôi kế vị.

Yôram, vua Yuđa

¹⁶ Năm thứ năm đời Yôram, con của Akhab vua Israel - trong khi Yôsaphat làm vua Yuđa - Yôram, con của Yôsaphat lên ngôi làm vua Yuđa. ¹⁷ Ông được ba mươi hai tuổi khi lên làm vua và đã trị vì tám năm ở Yêrusalem, ¹⁸ Ông đã đi theo đường lối của các vua Israel, theo những điều nhà Akhab đã làm, - vì một người con gái của Akhab là vợ ông, - và ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê., ¹⁹ Nhưng Yavê đã không nỡ hủy diệt Yuđa, nhân vì Ðavit tôi tớ Người, theo điều Người đã phán, là sẽ ban cho ông, và con cái ông được có đèn luôn mãi.

²⁰ Vào thời ông, Eđom đã khởi loạn rũ quyền Yuđa và đặt cho mình một vua. ²¹ Yôram băng qua Xair với tất cả đoàn xe trận. Ðang đêm ông đã chỗi dậy đánh xuyên qua quân Eđom bao vây ông và các quan cai xe trận, và dân đã tẩu thoát về lều của họ. ²² Vậy Eđom đã khởi loạn đã khởi loạn rũ quyền Yuđa cho đến ngày nay. Bấy giờ Libnah khởi loạn, vào thời ấy...

²³ Các việc khác của Yôram, mọi sự ông làm, há lại đã không được chép trong sách Ký sự của các vua Yuđa đó sao? ²⁴ Yôram đã yên nghỉ với tổ tiên, và được tống táng với tổ tiên trong thành Ðavit. Và Ôkhôzya con ông đã làm vua kế vị ông.

Ôkhôzya, vua Yuđa

²⁵ Năm mười hai đời Yôram, con của Akhab vua Israel, Ôkhôzya con của Yôram lên làm vua Yuđa. ²⁶ Ôkhôzya được hai mươi hai tuổi khi lên làm vua, và đã trị vì một năm ở Yêrusalem; tên mẹ là Athalya, con của Omri, vua Israel. ²⁷ Ông đã đi theo đường nhà Akhab và đã làm sự dữ trước mắt Yavê, y như nhà Akhab, vì ông là người thông gia với nhà Akhab.

²⁸ Cùng với Yôram con của Akhab, ông đã xuất chinh đánh Khazael vua Aram ở Ramot-Galaađ. Quân Aram đã đánh Yôram bị thương. ²⁹ Nên vua Yôram đã lui về điều trị ở Yizrơel, vì các thương tích quân Aram đã gây cho ông ở Ramah, trong lúc ông giao chiến với Khazael vua Aram. Ôkhôzya con của Yôram, vua Yuđa đã xuống thăm Yôram con của Akhab ở Yizrơel, vì ông lâm bịnh.

Chương 09

5- Cuộc Cách Mạng Yêhu

¹ Tiên tri Êlisa gọi một người trong hàng con cái tiên tri mà bảo: "Thắt lưng đi! và cầm tay lọ dầu này mà trẩy đi Ramot-Galaađ. ² Tới nơi, ngươi nhận cho ra Yêhu, con của ông Yôsaphat, con của Nimshi; ngươi sẽ lại gần, xin ông chỗi dậy giữa các anh em và đưa ông vào một phòng riêng. ³ Rồi ngươi lấy lọ dầu mà đổ trên đầu ông và nói: Yavê phán thế này: Ta xức dầu ngươi làm vua Israel. Ðoạn ngươi mở cửa mà chạy trốn đi, đừng trì hoãn".

⁴ Người trai ấy, một tiên tri trai trẻ, đã trẩy đi Ramot-Galaađ. ⁵ Khi y đến nơi, thì này: các tướng lĩnh của đạo binh đang ngồi họp. Y nói: "Thưa tướng quân, tôi có một điều phải nói với ngài!" Yêhu mới nói: "Với ai trong cả nhóm chúng ta đây?" Y nói: "Với ngài, thưa tướng quân". ⁶ Ông chỗi dậy đi vào trong nhà; và y đã đổ dầu trên đầu ông mà nói với ông: "Yavê Thiên Chúa của Israel phán thế này: Ta sức dầu ngươi làm vua trên đất của Yavê, trên Israel! ⁷ Ngươi sẽ triệt hạ nhà Akhab tôn chủ ngươi để Ta oán trả máu các tôi tớ Ta là các tiên tri và máu của tất cả các tôi tớ Yavê tay mà Izabel đã đổ. ⁸ Tất cả nhà Akhab sẽ bị diệt vong; Ta sẽ tiễu trừ (mọi) đứa đái vách tường thuộc dòng Akhab, niên thiếu với cả thành niên trong Israel. ⁹ Ta sẽ làm cho nhà Akhab ra như nhà Yơrôbôam, con của Nơbat, như nhà Baasa con của Akhiya. ¹⁰ Chó sẽ ăn thịt Izabel trong đồng Yizrơel mà không người chôn cất". Ðoạn y đã mở cửa mà chạy trốn.

Yêhu được tôn vua

¹¹ Yêhu đi ra với các thuộc hạ của chúa công; và người ta hỏi ông: "Yên hàn cả chứ? Tại sao tên điên ấy lại đến gặp ông?" Ông nói với họ: "Các ông đã biết thứ người ấy và chuyện lẩn thẩn của hắn". ¹² Nhưng họ nói: "Láo mà! Thuật lại cho chúng tôi đi!" Ông nói: "Hắn đã nói với tôi thế này thế nọ, những rằng: Yavê phán thế này: Ta xức dầu ngươi làm vua trên Israel!" ¹³ Họ liền vội vàng mỗi người lấy áo mình trải dưới chân ông trên đầu thềm cấp, thổi tù và lên và hô: "Yêhu là vua!"

Yêhu chuẩn bị cướp quyền

¹⁴ Như thế đó, việc Yêhu con của Yôsaphat, con của Nimshi, âm mưu lật đổ Yôram. Thuở ấy Yôram đang trấn giữ Ramot-Galaađ, ông và toàn thể Israel, chống lại Khazael vua Aram. ¹⁵ Vua Yôram đã lui về điều trị ở Yizrơel, vì các thương tích quân Aram đã gây cho ông trong lúc ông giao chinh với Khazael vua Aram. Vậy Yêhu nói: "Nếu quả các ông thực tình như thế, thì đừng để cho ai trốn ra khỏi thành mà đi báo tin về Yizrơel!" ¹⁶ Ðoạn Yêhu lên xe và trẩy đi Yizrơel, vì Yôram liệt giường ở đó, và Ôkhôzya vua Yuđa đã xuống thăm Yôram.

¹⁷ Lính vọng canh đứng trên tháp ở Yizrơel thấy đám đông của Yêhu đi đến, thì nói: "Tôi thấy có một đám đông". Yôram nói: "Lấy một kị binh và sai đi đón họ mà hỏi: Bằng yên không?" ¹⁸ Kị binh trẩy đi đón và nói: "Vua phán thế này: Bằng yên không?" Yêhu liền bảo: "Bằng yên hay không việc gì đến ngươi? Quay ra đằng sau ta!" Lính vọng canh lại báo tin rằng: "Sứ đã tới nơi họ, nhưng đã không trở về!" ¹⁹ Vua lại sai kị binh thứ hai; người ấy đến với họ và nói: "Vua phán thế này: Bằng yên không?" Yêhu lại bảo: "Bằng yên hay không việc gì đến ngươi? Quay ra đằng sau ta!" ²⁰ Lính vọng canh lại báo tin rằng: "Y đã tới nơi họ nhưng đã không trở về. Mà cách đánh xe thì như cách Yêhu con của Nimshi đánh xe, ông ấy đánh xe như điên vậy!" ²¹ Yôram mới bảo: "Thắng xe!" Và người ta đã thắng xe. Yôram vua Israel và Ôkhôzya vua Yuđa đi ra mỗi người trên xe mình. Họ ra đón Yêhu và đã gặp nơi thửa đất của Nabôt, người Yizrơzel.

Yôram bị sát hại

²² Yôram vừa thấy Yêhu thì nói: "Bằng yên không, Yêhu?" Yêhu đáp lại: "Bằng yên thế nào được bao lâu còn những trò dâm bôn và cả đống phù phép của mẹ mày?" ²³ Yôram liền quặt tay lái bỏ chạy và nói với Ôkhôzya: "Phản loạn! Ôkhôzya!" ²⁴ Yêhu, một tay nạp tên vào cung và bắn nhằm Yôram vào giữa bả vai và mũi tên thâu qua tim ông và ông liền khuỵu xuống trên xe. ²⁵ (Yêhu) bảo Biđqar viên kị mã: "Hãy đem vất nó trong thửa đồng của Nabôt người Yizrơel. Quả anh nhớ chứ! Khi tôi và anh, chúng ta đang cỡi song mã tháp tùng Akhab cha nó, Yavê đã tuyên án này trên nó: ²⁶ Phải chăng hôm qua Ta đã không thấy máu của Nabôt và máu con cái nó? - sấm của Yavê! Ta sẽ báo trả cho ngươi như thế nơi thửa đất này - sấm của Yavê! Vậy bây giờ anh hãy đem vất nó trong thửa đất ấy, theo lời Yavê".

Ôkhôzya bị sát hại

²⁷ Ôkhôzya thấy vậy thì bỏ trốn về hướng Bet-ha-Gan. Yêhu đuổi theo sau và nói: "Giết cả nó nữa!" Và người ta đã đả thương ông ngay trên xe, ở dốc Gur bên cạnh Yiblơam. Ông trốn thoát vào Mơgiđđô và đã chết ở đó. ²⁸ Thuộc hạ của ông đặt ông lên xe chở về Yêrusalem và đã chôn cất ông trong mồ làm một với tổ tiên, trong thành Ðavit. ²⁹ Ôkhôzya đã lên làm vua Yuđa. Năm mười một đời Yôram, con của Akhab.

Israel bị sát hại

³⁰ Yêhu vào Yizrơel. Izabel nghe tin thì đánh phấn mắt bà, và tô điểm đầu tóc; đoạn bà từ cửa sổ cúi nhìn xuống. ³¹ Trong khi Yêhu đi vào cổng, bà nói: "Bằng yên không, Zimri, tên giết chủ?" ³² Ông ngẩng mặt nhìn lên cửa sổ và nói: "Ai theo ta, có ai không?" Và có hai, ba hoạn quan cúi xuống nhìn ông. 3³ Ông nói: "Xô nó xuống!" Và họ đã xô bà xuống. Máu vọt vào tường, vào ngựa và (ngựa) đã đạp lên mình bà. ³⁴ Rồi ông vào, mà ăn uống. Sau đó ông bảo: "Các ngươi đi lo cho con khốn nạn ấy và chôn nó đi, vì nó là một công chúa". ³⁵ Họ đi chôn bà, nhưng về mình bà, họ chỉ tìm thấy cái sọ, hai chân và hai bàn tay. ³⁶ Họ về báo cho ông hay, ông nói: "Ðó là lời Yavê đã phán ngang qua tôi tớ Người là Êlya người Tisbê rằng: Trong thửa đất Yizrơel, đàn chó sẽ ăn thịt Izabel. ³⁷ Và thây Izabel sẽ như phân trên mặt đồng nơi thửa đất Yizrơel, khiến người ta không có thể nói được: Ðó là Izabel!"

Chương 10

Yêhu tàn sát nhà Akhab

¹ Akhab có bảy mươi người con ở Samari. Yêhu viết một bức thư gửi đến Samari cho ban đô trưởng, cho các kỳ mục và các viên giám hộ trên các con của Akhab, thư rằng: "² Bây giờ, một trật khi thư này đến với các ông: bởi các ông có bên các ông, các hoàng tử của chúa công các ông, các ông có bên các ông, nào xe nào ngựa, nào thành lũy, nào khí giới, ³ các ông hãy xem có hoàng tử nào ưu tú, xứng đáng nhất trong các con của chúa công các ông, thì hãy đặt lên ngai cha và hãy chiến đấu cho nhà chúa công các ông". ⁴ Họ kinh khiếp quá đỗi và nói với nhau: "Này, hai vua mà còn không cự nổi hắn, thì làm sao chúng ta có thể cự nổi?" ⁵ Vị tướng phủ, quan đô trưởng, các kỳ mục, các giám hộ liền sai người đến với Yêhu mà nói: "Chúng tôi là tôi tớ ngài, và bất cứ ngài dạy gì chúng tôi xin tuân theo. Chúng tôi không tôn vua nào cả. Ðiều gì đẹp mắt ngài, xin ngài cứ thi hành".

⁶ Ông viết cho họ bức thư thứ hai mà rằng: "Nếu các ông về phe tôi, và sẵn nghe tiếng tôi, các ông hãy lấy đầu các người thuộc hàng con cái chúa công các ông, và hãy đến gặp tôi ngày mai vào giờ này ở Yizrơel". Mà các con vua là bảy mươi người ở trong nhà các ông lớn trong thành có nhiệm vụ dưỡng dục họ. ⁷ Thư vừa đến nơi, họ liền bắt các con vua mà hạ sát, đoạn bỏ đầu vào những cần xé mà gửi đến Yizrơel cho ông.

⁸ Sứ giả vào báo tin cho ông rằng: "Họ đã chở đầy các con vua đến rồi". Ông bảo: "Hãy chất làm hai đống nơi cửa cổng thành cho đến sáng". ⁹ Sáng ngày (Yêhu) ra đứng nói với toàn dân: "Các người đều vô can. Này ta đã âm mưu lật đổ chúa công của ta và đã giết ông! Nhưng ai đã hạ sát các người này? ¹⁰ Vậy hãy biết rằng không có lời nào Yavê đã phán về nhà Akhab lại rơi xuống đất; Yavê đã làm ứng nghiệm lời Người đã phán ngang qua tôi tớ Người là Êlya". ¹¹ Và Yêhu đã hạ sát tất cả những người nhà Akhab còn sót lại ở Yizrơel, tất cả các ông lớn, các người thân thuộc và tư tế của Akhab, không để một mống nào sống sót.

Yêhu giết các hoàng thân Yuđa

¹² Rồi ông chỗi dậy trẩy đi Samari. Dọc đường khi ông tới gần Bet-Eqeđ-ha-Roim, ¹³ Yêhu gặp các anh em của Ôkhôzya vua Yuđa, ông hỏi: "Các ông là ai?" Họ đáp: "Chúng tôi là anh em của Ôkhôzya; chúng tôi xuống vấn an các hoàng tử và các con của bà quốc mẫu". ¹⁴ Ông truyền: "Bắt sống lấy chúng!" Và người ta đã bắt sống họ và hạ sát nơi bể nước Bet-Eqeđ, bốn mươi hai người; ông đã không để sống sót lại một người nào.

Yêhu và Yônađab

¹⁵ Bỏ đó trẩy đi, ông gặp Yônađab con của Rêkab ra đón ông.

Ông chào và nói; "Lòng ông có trung trực với lòng tôi, như lòng tôi với lòng ông không?" Và Yônađab nói: "Dĩ nhiên!" Yêhu nói: "Dĩ nhiên thì hãy bắt tay". Và Yônađab đã bắt tay. Còn Yêhu đã đón ông lên xe với mình. ¹⁶ Yêhu nói: "Hãy đi với tôi mà chứng kiến lòng nhiệt thành của tôi với Yavê". Và Yêhu đã đem ông ấy đi với mình trên xe. ¹⁷ Yêhu đã vào Samari và đã hạ sát tất cả người nhà Akhab còn sống sót ở Samari, cho đến tận tuyệt, theo lời Yavê đã phán với Êlya.

Yêhu tiêu diệt việc sùng bái Baal

¹⁸ Rồi Yêhu đã triệu tập toàn dân lại và nói với họ. Ông nói: "Akhab phụng sự Baal ít, còn Yêhu đây sẽ phụng sự Ngài nhiều. ¹⁹ Vậy bây giờ hãy hiệu triệu mọi tiên tri Baal, mọi người phụng sự và mọi tư tế của Baal, đừng có ai khiếm diện, vì ta sẽ dâng đại tế cho Baal: Kẻ nào khiếm diện sẽ không được sống". Yêhu đã lập mưu để tru diệt tất cả những kẻ phụng sự Baal. ²⁰ Yêhu truyền: "Hãy hiệu triệu thánh hội kính Baal!" Và người ta đã hiệu triệu. ²¹ Yêhu sai người đi rao khắp Israel. Và tất cả những ai phụng sự Baal đều đến, không người nào sót lại mà không đến. Họ vào điện Baal. Và điện Baal chật ních từ bên này đến bên kia. ²² Yêhu bảo viên coi nhà lễ phục: "Hãy đem y phục ra phát cho mọi người phụng sự Baal!" Và người ấy đem lễ phục ra cho họ. ²³ Yêhu cùng với Yônađab, con của Rêkhab đi vào điện Baal. Ông nói với những người phụng sự Baal: "Hãy lục soát và coi chừng, đừng để ai phụng sự Yavê lại hiện diện ở đây với các người; chỉ có những người phụng sự Baal mà thôi". ²⁴ Bấy giờ người ta vào để dâng lễ tế và thượng hiến.

Song Yêhu đã đặt tám mươi người bên ngoài và nói: "Ai để trốn thoát người nào trong các kẻ ta nộp tay các ngươi, thì lấy mạng mình thế mạng nó". ²⁵ Vậy khi ông đã dâng thượng hiến xong, Yêhu bảo các hành sai kỵ mã: "Vào, đánh giết chúng đi! Ðừng để ai ra thoát!" và họ tuốt gươm làm cỏ chúng. Ðám hành sai và kỵ mã quăng xác đi và còn vào tận trong điện Baal, ²⁶ mà lôi ra bài vị của điện Baal mà thiêu đi. ²⁷ Ðoạn họ triệt hạ tế đàn Baal, và triệt hạ điện Baal, mà biến thành cầu xí cho đến ngày nay.

Yêhu vua Israel

²⁸ Vậy là Yêhu đã tiêu diệt Baal khỏi Israel. ²⁹ Nhưng có điều là Yêhu không lánh các tội, do đó Yơrôbôam, con của Nơbat đã làm cho Israel vấp phạm, tức là những bê vàng ở Bêthel và ở Ðan. ³⁰ Yavê phán với Yêhu: "Bởi ngươi đã biết làm lành, tức là thi hành điều chính trực trước mắt Ta, và ngươi đã làm về nhà Akhab theo như ý của lòng Ta, thì con cái ngươi cho đến tứ đại sẽ ngồi trên ngai Israel". ³¹ Nhưng Yêhu đã không cẩn thủ đi theo luật Yavê, Thiên Chúa Israel, hết lòng ông, ông đã không lánh xa tội do đó Yơrôbôam đã làm cho Israel vấp phạm.

³² Vào thời ấy Yavê đã bắt đầu cắt xén Israel. Khazael đánh bại Israel khắp các bờ cõi Israel, ³³ Từ (sông) Yorđan, phía mặt trời mọc, tất cả xứ thuộc Galaađ, Gađ, Ruben, và Manassê, từ Aroer trên bờ Khe Arnôn, với Galaađ và Basan.

³⁴ Còn các việc khác của Yêhu, mọi sự ông làm, tất cả sự dũng cảm của ông, lại đã không được chép trong sách Ký sự các vua Israel đó sao? ³⁵ Yêhu đã an nghỉ với tổ tiên và người ta đã tống táng ông ở Samari. Và Yôakhaz con ông đã lên làm vua kế vị ông. ³⁶ Thời gian Yêhu làm vua trên Israel ở Samari là hai mươi tám năm.

Chương 11

6- Từ Triều Athalya Tới Êlisa Chết

Athalya

¹ Khi Athalya mẹ của Ôkhôzya thấy con bà đã chết, thì bà liền đứng lên tru diệt tất cả dòng giống nhà vua. ² Nhưng Yôshêba, con của vua Yôram, và là em gái của Ôkhôzya, bồng lấy con Yôas con của Ôkhôzya; bà lấy trộm trẻ ấy giữa các hoàng tử bị tàn sát mà đặt nó và người vú nuôi trong phòng để giường nằm; và nhờ vậy, người ta đã giấu được Yôas khuất mặt Athalya và Yôas khỏi chết. ³ Yôas đã ở với bà trong Nhà Yavê, lẩn trốn như vậy sáu năm, trong khi Athalya làm vua trên xứ.

⁴ Ðến năm thứ bẩy, Yơhôyađa sai mời các viên bách quản của đạo quân Kari và quân hành sai. Ông đem họ vào với ông nơi Nhà Yavê và kết ước với họ, bắt họ tuyên thệ trong Nhà Yavê, đoạn ông tỏ cho họ thấy con của vua. ⁵ Ðoạn ông ra lịnh cho họ rằng: "Ðây là điều các ông sẽ thi hành: một phần ba trong số các ông, những người làm phiên ngày Hưu lễ, sẽ lo canh phòng đền vua; ⁶ một phần ba ở cổng Móng tường và một phần ba ở Cổng sau (điếm) quân hành sai. Các ông sẽ luân phiên canh phòng Nhà (của vua). ⁷ Hai đội của các ông, tất cả những ai mãn phiên ngày Hưu lễ, sẽ lo canh phòng Nhà Yavê bên vua. ⁸ Các ông sẽ bao quanh vua, mỗi người sẵn nơi tay khí giới của mình. Kẻ lạ nhập vào hàng ngũ sẽ bị giết; các ông sẽ theo sát vua, khi ngài ra vào".

⁹ Các viên bách quản đã thi hành đúng lịch của Yơhôyađa, vị tư tế. Họ đã đem theo mình, mỗi người, đội lâm phiên ngày Hưu lễ, và đội mãn phiên ngày Hưu lễ, mà đến với Yơhôyađa, vị tư tế. ¹⁰ Tư tế trao cho các bách quản giáo và thuẫn của vua Ðavit cất trong Nhà Yavê. ¹¹ Quân hành sai, mỗi người tay cầm khí giới, đứng từ cánh hữu Nhà đến cánh tả Nhà, xung quanh vua. ¹² Bấy giờ (tư tế) rước con vua ra và trao mệnh bội và chiếu chỉ. Người ta phong vương và xức dầu cho con vua; rồi họ vỗ tay và hoan hô: "Vạn tuế Ðức Vua!"

¹³ Athalya nghe tiếng của dân chúng thì đến với dân trong Nhà Yavê. ¹⁴ Bà trông lên, thì này vua đứng ở cột trụ theo nghi thức, cùng các tướng lĩnh, và kèn loa bên vua, và toàn dân trong xứ hoan lạc thổi loa! Athalya mới xé áo mình và la lên: "Mưu phản, mưu phản!" ¹⁵ Yơhôyađa vị tư tế truyền cho các bách quản cai binh, ông bảo họ: "Hãy dẫn nó ra khỏi hàng ngũ. Ai đi theo nó, hãy tuốt gươm giết đi". Vị tư tế nói: "Ðừng để nó bị giết trong Nhà Yavê!" ¹⁶ Họ liền tra tay túm lấy bà và theo đường Ngựa vào, bà tới được Ðền vua; bà đã bị giết ở đó.

¹⁷ Bấy giờ Yơhôyađa đã kết giao ước giữa Yavê, vua và dân, để làm dân Yavê, rồi (giao ước) giữa vua và dân. ¹⁸ Ðoạn toàn dân trong xứ kéo vào điện Baal mà triệt hạ các tế đàn và đập tan tành tượng ảnh. Còn Mattan, tư tế của Baal, thì họ giết ngay trước các tế đàn.

Tư tế đặt những phiên trông nom Nhà Yavê. ¹⁹ Rồi ông lấy theo mình các viên bách quản, quân Kari, với hành sai và toàn dân trong xứ: Họ rước vua từ Nhà Yavê xuống, và theo ngả Cổng quân hành sai, họ vào nhà của vua. Và vua đã lên ngồi ngai của các vua. ²⁰ Toàn dân trong xứ mừng rỡ, và kinh thành thì cứ lặng yên. Còn Athalya, thì họ đã tuốt gươm xử tử trong đền vua.

Chương 12

Yoas, vua Yuđa

¹ Yôas được bảy tuổi khi lên làm vua. ² Năm thứ bẩy đời Yêhu, Yôas lên ngôi, và ông đã trị vì bốn mươi năm ở Yêrusalem. Mẹ ông tên là Xibyah, người Bơer-Sêba. ³ Yôas đã làm điều ngay chính trước mắt Yavê mọi ngày đời ông, vì ông đã được tư tế Yavê đào tạo. ⁴ Nhưng có điều là các cao đàn không bị hủy: dân chúng vẫn còn tế lễ và huân yên trên các cao đàn.

⁵ Yôas nói với hàng tư tế: "Tất cả bạc tiền thuế thánh nạp Nhà Yavê, tiền mặt của mỗi người, tiền trị giá tùy theo nhân mạng, tất cả bạc tiền tự ý mỗi người nạp Nhà Yavê, ⁶ các tư tế sẽ lĩnh lấy, mỗi người nơi kẻ mình quen biết, và chính họ sẽ sửa chữa những gì đổ nát trong Ðền thờ, bất kỳ chỗ nào gặp thấy có đổ nát". ⁷ Thế mà đến năm hai mươi ba đời vua Yôas, các tư tế vẫn không sửa chữa những chỗ đổ nát trong Ðền thờ. ⁸ Vua Yôas mới triệu tư tế đến mà nói với họ: "Tại sao các ông không lo sửa chữa những chỗ đổ nát trong Ðền thờ? Vậy bây giờ các ông đừng lĩnh bạc nơi những kẻ các ông quen biết, nhưng hãy trao lại để chi vào những sự hư hại của Ðền thờ". ⁹ Các tư tế đã ưng thuận thôi nhận bạc tiền của dân, và khỏi phải lo việc sửa chữa những gì hư hại trong Ðền thờ.

¹⁰ Tư tế Yơhôyađa lấy một cái hòm, khoét một lỗ trên nắp hòm, và đặt bên cạnh tế đàn, bên hữu khi người ta vào Nhà Yavê. Các tư tế giữ thủ hộ bỏ vào hòm ấy tất cả bạc tiền dâng vào Nhà Yavê. ¹¹ Khi nào họ thấy trong hòm đã có nhiều bạc, thì viên ký lục của vua và thượng tế lên, và người ta đúc thành từng thoi mà đếm bạc có trong Nhà Yavê. ¹² Bạc đã được kiểm điểm thì họ trao tay những cán sự, những người hữu trách về Nhà Yavê; và những người này phân phát cho thợ mộc, thợ nề làm việc nơi Nhà Yavê, ¹³ cho thợ xây tường, và thợ đá, và để mua gỗ và đá đẽo, dùng vào việc sửa chữa những gì hư hại nơi Nhà Yavê, tóm lại cho tất cả những khoản chi phí vào việc sửa chữa Ðền thờ. ¹⁴ Song người ta không lấy bạc nạp Nhà Yavê mà làm: chậu bạc, dao, chóe, loa, bất cứ bình vàng hay bình bạc nào cho Nhà Yavê, ¹⁵ nhưng người ta trao bạc ấy cho những người cán sự và họ đã dùng để sửa chữa Nhà Yavê. ¹⁶ Những người đã được trao tay bạc tiền để trả cho thợ làm công, người ta đã không đòi phải tính sổ vì họ ở liêm chính. ¹⁷ Bạc dâng xin lễ đền tội, và bạc dâng xin lễ tạ tội thì không phải nạp vào Nhà Yavê, nó thuộc về hàng tư tế.

¹⁸ Bấy giờ Khazael, vua Aram, tiến lên giao chiến với thành Gat và đã chiếm được thành. Rồi Khazael định tiến lên đánh Yêrusalem. ¹⁹ Yôas vua Yuđa đã lấy tất cả của thánh tổ tiên ông: các vua Yuđa, Yôsaphat, Yôram, Ôkhôzya, đã cúng, và những của thánh ông đã dâng, tất cả vàng tìm được trong kho Nhà Yavê và đền vua, mà gửi đến cho Khazael vua Aram, và ông ấy đã rời Yêrusalem.

²⁰ Còn các việc khác của Yôas, mọi sự ông đã làm, lại đã không chép trong sách Ký sự các vua Yuđa đó sao? ²¹ Bọn thuộc hạ của ông đã dấy lên, âm mưu mà hạ sát Yôas ở Bet-Millô, trong khi ông xuống Silla. ²² Yôzabađ con của Shimơat, và Yơhôzabađ con của Shômer, là thuộc hạ của ông đã hạ sát ông và ông đã chết; người ta đã tống táng ông với tổ tiên trong thành Ðavit. Và Amasya con ông đã lên làm vua kế vị ông.

Chương 13

Yôakhaz, vua Israel

¹ Năm hai mươi ba đời Yôas, con của Ôkhôzya, vua Yuđa, Yôakhaz, con của Yêhu lên làm vua Israel, ở Samari. (Ông trị vì) mười bảy năm. ² Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê, và ông đã đi theo tội của Yơrôbôam con của Nơbat, do đó Yơrôbôam đã làm cho Israel phạm tội. Ông đã không lánh xa được.

³ Nên nộ khí của Yavê đã bốc cháy trên Israel: Người đã phó nộp họ, mọi ngày, trong tay Khazael vua Aram, và tay Ben-Hađađ con của Khazael. ⁴ Nhưng Yôakhaz đã xoa dịu nhan Yavê, và Yavê đã nhậm lời ông, vì Người thấy cảnh áp bức Israel phải chịu, bởi vua Aram đã áp bức họ. ⁵ Yavê đã ban cho Israel một vị cứu tinh. Và họ đã thoát khỏi quyền đô hộ của Aram; con cái Israel lại được an cư trong lều trại của họ như hôm qua hôm kia. ⁶ Song họ đã không lánh xa tội của nhà Yơrôbôam, do đó Yơrôbôam đã làm cho Israel vấp phạm. Người ta đã ở lì trong tội. Và ngay cả nêu thờ vẫn còn dựng đứng ở Samari. ⁷ Về binh đội, người ta chỉ để chừa lại cho Yôakhaz năm mươi kị binh, mười xe trận và một vạn bộ binh; quả vua Aram đã tàn sát họ và nghiền tán nên như bụi người ta chà đạp.

⁸ Còn các việc khác của Yôakhaz, mọi sự ông làm, lòng dũng cảm của ông, lại đã không được chép trong sách Ký sự các vua Israel đó sao? ⁹ Yôakhaz đã an nghỉ với tổ tiên và người ta đã tống táng ông ở Samari. Yôas con ông đã làm vua kế vị ông.

Yôas, vua Israel

¹⁰ Năm ba mươi bảy đời Yôas vua Yuđa, Yôas con của Yôakhaz lên làm vua Israel ở Samari; (ông đã trị vì) mười sáu năm. ¹¹ Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê, và đã không lánh xa tội của Yơrôbôam đã làm cho Israel vấp phạm; trái lại ông đã buông theo tội ấy.

¹² Còn các việc khác của Yôas mọi sự ông đã làm, lòng dũng cảm của ông khi giao chiến với Amasya vua Yuđa, lại đã không được chép trong sách Ký sự các vua Israel đó sao? ¹³ Yôas đã yên nghỉ với tổ tiên, và Yơrôbôam đã lên ngự ngai của ông. Yôas đã được tống táng ở Samari với các vua Israel.

Êlisa chết

¹⁴ Êlisa lâm bệnh (bệnh khiến ông phải chết). Và Yôas vua Israel xuống gặp ông mà khóc trên mặt ông và nói: "Ôi, cha ơi, cha ơi, binh xa chiến mã của Israel!" ¹⁵ Êlisa bảo ông: "Cầm lấy cung tên!" Và ông đã cầm lấy cung tên. ¹⁶ (Êlisa) lại bảo vua Israel: "Tay hãy kéo cung". Và tay ông kéo cung. Êlisa đặt tay mình lên tay vua, ¹⁷ và bảo: "Mở cửa sổ, về hướng Ðông", và vua mở cửa sổ. Êlisa bảo: "Bắn!" và ông bắn. Êlisa nói: "Mũi tên thắng trận của Yavê! Mũi tên thắng trận trên Aram! Ngài sẽ đánh Aram tận tuyệt ở Aphêk".

¹⁸ Ông lại bảo: "Cầm lấy tên!" và vua đã cầm tên, ông bảo vua Israel: "Ðập xuống đất!". Vua đập ba lần rồi ngừng lại. ¹⁹ Người của Thiên Chúa đã nổi thịnh nộ với vua mà nói: "Ðáng lẽ phải đập năm hay sáu lần, và đánh tận tuyệt Aram. Nhưng bây giờ, ngài sẽ chỉ đánh được Aram ba lần".

²⁰ Êlisa chết và người ta đã chôn cất ông. Hằng năm có những toán quân du kích của Moab xâm nhập vào xứ. ²¹ Xảy ra là có những người đi chôn một người kia, khi thấy một trong những toán quân du kích ấy, thì họ đã vất người (chết) trên mộ của Êlisa và đi mất. Người (chết) vừa đụng phải hài cốt Êlisa thì đã hồi dương và đứng dậy được.

Yôas thắng Aram

²² Khazael, vua Aram áp bức Israel suốt đời Yôakhaz. ²³ Nhưng Yavê đã khoan hồng chạnh thương họ, và đoái nhìn đến họ, vì Giao ước của Người với Abraham, Ysaac và Yacob, Người đã không nỡ tru diệt họ. Người đã không khử bỏ họ khỏi nhan Người, cho đến thời này. ²⁴ Khazael vua Aram chết và Ben-Hađađ con ông lên làm vua kế vị ông.

²⁵ Bấy giờ Yôas con của Yôakhaz đã đến giựt khỏi tay Ben-Hađađ con của Khazael các thành Khazael đã chiếm được của ông Yôakhaz cha ông trong thời chiến tranh. Yôas đã đánh bại (Ben-Hađađ) ba lần và lấy lại được các thành của Israel.

Chương 14

VII. Hai Vương Quốc

Cho Tới Ngày Samari Thất Thủ

Amasya, và Yuđa

¹ Năm thứ hai đời Yôas, con của Yôakhaz, vua Israel, Amasya, con của Yôas vua Yuđa, lên ngôi vua. ² Ông được hai mươi lăm tuổi khi lên ngôi, và đã trị vì hai mươi chín năm ở Yêrusalem. Tên mẹ ông là Yơhôađđin người Yêrusalem. ³ Ông đã làm điều ngay chính trước mắt Yavê - tuy không bằng Ðavit cha ông - trong mọi điều, ông đã xử sự như Yôas cha ông đã xử sự. ⁴ Nhưng có điều là các cao đàn không bị hủy: dân chúng vẫn còn tế lễ và huân yên trên các cao đàn.

⁵ Khi vương quyền đã vững trong tay, ông đã hành quyết những thuộc hạ của ông đã hạ sát vua cha trước kia. ⁶ Nhưng con cái những người giết vua, ông không xử tử, như đã viết trong sách luật Môsê, chiếu theo điều Yavê đã truyền: Cha sẽ không bị xử tử vì con, và con sẽ không bị xử tử vì cha, mỗi người sẽ chỉ phải chết vì chính tội mình.

⁷ Chính ông đã hạ của Eđom, trong thung lũng Muối, một vạn người. Và trong cuộc chiến đã lấy được Tảng đá, mà ông đã gọi tên là Yôqtơel, tên còn lưu lại mãi đến ngày nay.

⁸ Bấy giờ, Amasya sai sứ đến với Yôas con của Yôakhaz, con của Yêhu vua Israel, mà rằng: "Nào! Ta hãy đấu với nhau một trận!" ⁹ Yôas vua Israel mới sai người đến với Amasya vua Yuđa, mà rằng: "Cà cuốc trên rặng Liban sai sứ đến với bá hương trên rặng Liban mà rằng: Cho tôi cưới lệnh nữ của ngài cho nam tử của tôi! Nhưng dã thú trên rặng Liban ngang qua đã dày xéo mất cà cuốc. ¹⁰ Ðã hay ông đánh bại được Eđom và lòng những lâng lâng: Ông cứ vinh vang và ngồi yên ở nhà! Tại sao ông lại muốn chuốc lấy họa mà lụy đến thân với cả Yuđa một thể?"

¹¹ Nhưng Amasya đã không chịu nghe. Yôas vua Israel mới tiến lên và họ đã đấu với nhau một trận, ông và Amasya vua Yuđa, ở Bet-Shêmesh, (thành) của Yuđa. ¹² Yuđa đã thảm bại trước mặt Israel, và (binh lính) đã đào tẩu, ai về lều nấy. ¹³ Còn Amasya vua Yuđa con của Yôas, con của Ôkhôzya, thì Yôas vua Israel đã bắt được ở Bet-Shêmesh, và họ đã đến Yêrusalem. Ông đã đập phá tường thành Yêrusalem, từ cổng Ephraim đến Cổng Góc thành, một khoảng bốn trăm xích. ¹⁴ Ðoạn ông lấy tất cả vàng bạc, tất cả đồ vật gặp thấy trong Nhà Yavê, và trong kho đền vua, và một số con tin, rồi ông trở về Samari.

¹⁵ Còn các việc khác Yôas đã làm, lòng dũng cảm của ông, làm sao ông đã giao chiến vơi Amasya vua Yuđa, lại không chép trong sách Ký sự các vua Israel đó sao? ¹⁶ Yôas đã yên nghỉ với tổ tiên và đã được tống táng ở Samari làm một với các vua Israel. Và Yơrôbôam, con ông đã làm vua kế vị ông.

¹⁷ Sau khi Yôas con của Yôakhaz vua Israel chết rồi, Amasya con của Yôas vua Yuđa được còn sống mười lăm năm nữa.

¹⁸ Còn các việc khác của Amasya, lại đã không chép trong sách Ký sự các vua Yuđa đó sao? ¹⁹ Người ta bày mưu lập kế hại ông ở Yêrusalem. Nên ông đã chạy trốn đến Lakish, nhưng người ta sai đuổi theo ông đến Lakish và đã giết ông ở đó. ²⁰ Người ta đã đặt ông trên ngựa rồi chở về, và ông đã được tống táng ở Yêrusalem làm một với tổ tiên trong thành Ðavit. ²¹ Toàn dân Yuđa đã đặt Azayah, mới mười sáu tuổi, lên làm vua kế vị cha là Amasya. ²² Chính ông đã tái thiết Êlat và đã lấy lại thành ấy về cho Yuđa sau khi vua đã nằm xuống với tổ tiên.

Yơrôbôam II, vua Israel

²³ Năm mười lăm đời Amasya, con của Yôas vua Yuđa, Yơrôbôam, con của Yôas vua Israel lên làm vua ở Samari. (Ông trị vì) được bốn mươi năm. ²⁴ Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê, không lánh xa mọi tội của Yơrôbôam, con của Nơbat, do đó Yơrôbôam đã làm cho Israel phạm tội.

²⁵ Chính ông đã tái lập bờ cõi Israel từ đường vào Khamat đến Biển Hoang giao, như lời Yavê Thiên Chúa của Israel đã phán ngang qua tôi tớ Người là Yôna, con của Amittai, tiên tri quê ở Gat-ha-Khepher. ²⁶ Ấy là vì Yavê đã nhìn thấy nỗi quẫn bách quá ư cay đắng của Israel, bởi hết cả niên thiếu, hết cả thành niên, không một ai đáp cứu Israel. ²⁷ Yavê không định xóa tên Israel khỏi dưới gầm trời, nên Người đã cứu lấy họ nhờ tay Yơrôbôam con của Yôas.

²⁸ Còn các việc khác của Yơrôbôam, mọi sự ông làm, lòng dũng cảm làm ông giao chiến và đã lấy lại cho Israel (các vùng) Ðama và Khamat, lại đã không chép trong sách Ký sự các vua Israel đó sao? ²⁹ Yơrôbôam đã yên nghỉ với tổ tiên và đã được tống táng ở Samari làm một với các vua Israel. Và Zakarya con ông đã lên làm vua kế vị ông.

Chương 15

Azaryah, vua Yuđa

¹ Năm hai mươi bảy đời Yơrôbôam vua Israel, Azaryah con của Amasya lên ngôi làm vua Yuđa. ² Ông được mười sáu tuổi khi lên làm vua, và đã trị vì năm mươi hai năm ở Yêrusalem. Tên mẹ là Yơkôlyahu, quê ở Yêrusalem. ³ Ông đã làm điều ngay chính trước mắt Yavê, mọi sự như Amasya, cha ông đã làm. ⁴ Nhưng có điều là các cao đàn không bị hủy: dân chúng vẫn còn tế lễ và huân yên trên các cao đàn.

⁵ Yavê đã đánh phạt vua và ông đã mắc tật phung mãi cho đến chết và ông đã biệt cư trong cung cấm. Yôtam con vua là tướng phủ thì cũng làm nhiếp chính trên dân trong xứ.

⁶ Còn các việc khác của Azaryah, mọi sự ông làm, lại đã không chép trong sách Ký sự các vua Yuđa đó sao? ⁷ Azaryah đã yên nghỉ với tổ tiên và người đã chôn cất ông với tổ tiên trong thành Ðavit. Yôtam con ông đã lên làm vua kế vị ông.

Zakarya, vua Israel

⁸ Năm ba mươi tám đời Azaryah vua Yuđa, Zakarya con của Yơrôbôam lên làm vua ở Samari, được sáu tháng. ⁹ Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê như tổ tiên ông đã làm; ông đã không lánh xa tội do đó Yơrôbôam con của Nơbat đã làm cho Israel phạm tội.

¹⁰ Shallum con của Yabesh đã âm mưu hại ông và đánh bại ông ở Yiblơam và đã giết ông mà lên làm vua thay ông.

¹¹ Còn các việc khác của Zakarya, thì này (người ta) đã chép trong sách Ký sự các vua của Israel. ¹² Ðó là điều Yavê đã phán với Yêhu, rằng: "Con cái ngươi cho đến tứ đại sẽ ngồi ngai Israel". Và sự đã xảy ra như thế.

Shallum và Mơnakhem

¹³ Shallum con của Yabesh lên làm vua, năm ba mươi chín đời Ôzya vua Yuđa; và ông đã trị vì một tháng chẵn ở Samari.

¹⁴ Mơnakhem con của Gađi, từ Tirxa tiến lên và vào Samari đánh Shallum con của Yabesh trong thành Samari và đã giết ông mà lên làm vua thay ông.

¹⁵ Còn các việc khác của Shallum, cuộc âm mưu ông đã phát động, thì này người ta đã chép trong sách Ký sự các vua của Israel. ¹⁶ Bấy giờ Mơnakhem sát phạt Tappuakh và tất cả mọi người có trong thành, làm một với các hạt thuộc thành ấy, vì người ta đã không mở (cửa thành): ông đã tàn phá thành ấy và phanh thây những đàn bà mang thai.

Mơnakhem, vua Israel

¹⁷ Năm ba mươi chín đời Azaryah vua Yuđa, Mơnakhem, con của Gađi, lên làm vua, được mười năm ở Samari. ¹⁸ Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê, đã không lánh xa mọi tội do đó Yơrôbôam đã làm cho Israel phạm tội.

Vào thời ông ¹⁹ Pul, vua Assur, xâm nhập vào xứ, và Mơna-khem đã nộp cho Pul một ngàn tạ bạc, để nhờ ông tra tay giúp củng cố vương quyền trong tay mình. ²⁰ Bạc ấy, Mơnakhem bổ thuế trên Israel, trên mọi người hào phú, để nộp cho vua Assur: cứ mỗi người là năm mươi lạng bạc. Nên vua Assur đã lui về, chứ không đóng lại trong xứ.

²¹ Còn các việc khác của Mơnakhem, và mọi sự ông đã làm, lại đã không chép trong sách Ký sự các vua Israel đó sao? ²² Mơnakhem đã yên nghỉ với tổ tiên. Và Pơqakhya con ông đã lên làm vua kế vị ông.

Pơqakhya, vua Israel

²³ Năm năm mươi đời Azaryah vua Yuđa, Pơqakhya con của Mơnakhem lên làm vua Israel ở Samari, được hai năm. ²⁴ Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê và không lánh xa tội do đó Yơrôbôam, con của Nơbat đã làm cho Israel phạm tội.

²⁵ Pêqakh con của Rơmalyahu, và là kỵ mã của ông, đã âm mưu hại ông. (Pêqakh) đã xông đánh ông ở Samari trong đài doanh Ðền vua, cùng với năm mươi người thuộc dân Galaađ, và đã giết ông mà lên làm vua thay ông.

²⁶ Còn các việc khác của Pơqakhya và mọi sự ông làm, thì này (người ta) đã chép trong sách Ký sự các vua của Israel.

Pêqakh, vua Israel

²⁷ Năm năm mươi hai đời Azaryah vua Yuđa, Pêqakh, con của Rơmalyahu lên làm vua Israel ở Samari, được hai mươi năm, ²⁸ Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê, đã không lánh xa tội do đó Yơrôbôam con của Nơbat đã làm cho Israel phạm tội.

²⁹ Vào thời Pêqakh vua Israel, Teglat-Phalasar vua Assur đã xâm chiếm Iyyôn, Abel Bet-Maakah, Yanôakh, Qađesh, Khaxor, Galaađ, Galilê, tất cả các xứ Neptali, và đày dân qua Assur. ³⁰ Hôsê con của Êlah, đã âm mưu hại Pêqakh con của Rơmalyahu, và đã hạ sát ông mà lên làm vua thay ông, năm hai mươi đời Yôtam con của Ôzya.

³¹ Còn các việc khác của Pêqakh, và mọi sự ông làm, thì này (người ta) đã chép trong sách Ký sự các vua của Israel.

Yôtam, vua Yuđa

³² Năm thứ hai đời Pêqakh con của Rơmalyahu vua Israel, Yôtam con của Ôzya lên làm vua Yuđa. ³³ Ông được hai mươi lăm tuổi khi lên ngôi, và đã trị vì mười sáu năm ở Yêrusalem. Tên mẹ ông là Yơrusha, con của Sađok. ³⁴ Ông đã làm điều ngay chính trước mắt Yavê, mọi sự như Azaryah cha ông đã làm. ³⁵ Nhưng có điều là các cao đàn không bị hủy: dân chúng vẫn còn tế lễ và huân yên trên các cao đàn.

Chính ông đã xây Cửa Trên của Nhà Yavê. ³⁶ Còn các việc khác của Yôtam, và mọi sự ông làm, lại đã không chép trong sách Ký sự các vua Yuđa đó sao? ³⁷ Vào thời ấy, Yavê bắt đầu phái Raxôn vua Aram và Pêqakh, con của Rơmalyahu, xông đánh Yuđa. ³⁸ Yôtam đã nằm xuống với tổ tiên và đã được chôn cất với tổ tiên trong thành Ðavit cha ông. Và Akhaz con ông đã lên làm vua kế vị ông.

Chương 16

Akhaz, vua Yuđa

¹ Năm mười bẩy đời Phêqakh, con của Rơmalyahu, Akhaz con của Yôtam lên làm vua Yuđa. ² Ông được hai mươi tuổi khi lên ngôi, và đã trị vì mười sáu năm ở Yêrusalem. Ông đã không làm điều ngay chính trước mắt Yavê Thiên Chúa của ông như Ðavit cha ông đã làm. ³ Ông đã đi theo đường của các vua Israel, và chuyền qua lửa ngay cả người con trai của ông, theo những điều gở các dân ngoại đã làm, dân Yavê đã đánh bạt khỏi trước mặt con cái Israel. ⁴ Ông đã tế lễ và huân yên trên các cao đàn, và trên các đồi núi và dưới mọi cây cối sum sê.

⁵ Bấy giờ Raxôn vua Aram, và Phêqakh con của Rơmalyahu, vua Israel, lên đánh Yêrusalem. Họ đã vây hãm Akhaz, nhưng họ đã không thể chiến thắng được ông. ⁶ Thuở ấy Raxôn vua Aram đã vãn hồi Êlat về cho Eđom và đã trục xuất người Yuđa ra khỏi Êlat. Người Eđom đã vào lại Êlat và lưu lại đó cho đến ngày nay. ⁷ Akhaz sai sứ đến với Teglat-Phalasar vua Assur, mà nói: "Tôi là nô bộc và là con của ngài. Xin ngài lên cứu tôi khỏi bàn tay vua Aram, và bàn tay vua Israel, họ đang dấy lên đánh tôi". ⁸ Akhaz lấy bạc vàng tìm được trong Nhà Yavê và trong kho Ðền vua, mà gởi tặng vua Assur. ⁹ Vua Assur đã nghe ông và vua Assur đã tiến đánh Ðama và đã chiếm được thành ấy. Ông đày dân đến Qir và cho hành quyết Raxôn.

¹⁰ Vua Akhaz trẩy đi Ðama nghinh đón Têglat-Phalasar vua Assur. Ông đã trông thấy tế đàn ở Ðama. Vua Akhaz mới gởi về cho tư tế Uriya hình đồ và kiểu mẫu của tế đàn với tất cả mọi chi tiết. ¹¹ Tư tế Uriya đã xây tế đàn. Từ Ðama, vua Akhaz đã truyền về làm sao, nhất nhất tư tế Uriya đã làm như vậy trong khi chờ vua Akhaz từ Ðama trở về. ¹² Khi vua từ Ðama về và trông thấy tế đàn, thì vua lại gần và bước lên tế đàn. ¹³ Vua đã huân yên thượng hiến, và lễ cúng của ông, đoạn ông đã quán tế và rảy huyết lễ tế kỳ an trên tế đàn. ¹⁴ Còn tế đàn bằng đồng trước Nhan Yavê, ông đã dời đi khỏi đằng trước Ðền thờ, (nghĩa là) khỏi khoảng giữa tế đàn kia và Nhà Yavê, mà đem đặt bên cạnh tế đàn kia, về phía Bắc. ¹⁵ Rồi vua Akhaz truyền cho tư tế Uriya rằng: "Trên tế đàn lớn, ngươi hãy huân yên thượng hiến ban sáng và lễ cúng ban chiều, thượng hiến và lễ cũng của vua, thượng hiến và lễ cúng của toàn dân trong xứ cùng với quán tế của họ; ngươi sẽ rảy tất cả huyết thượng hiến, và tất cả huyết lễ tế trên đó; còn tế đàn bằng đồng, ta sẽ dùng để chiêm bốc". ¹⁶ Tư tế Uriya đã thi hành y như vua Akhaz đã truyền.

¹⁷ Vua Akhaz đã tháo các giá mà cất lấy các thành ngang, và vạc nước; ông hạ Biển đồng xuống khỏi những con bò kê bên dưới mà đặt xuống một nền đá. ¹⁸ Còn hành lang ngày Hưu lễ, người ta đã xây trong Ðền thờ và lối vào của vua ở bên ngoài, ông đã đảo lộn vị trí nơi Nhà Yavê, vì nể mặt vua Assur.

¹⁹ Còn các việc khác của Akhaz và mọi sự ông đã làm, lại đã không chép trong sách Ký sự các vua Yuđa đó sao? ²⁰ Akhaz đã yên nghỉ với tổ tiên và đã được chôn cất với tổ tiên trong thành Ðavit. Và Êzêkya con ông đã làm vua kế vị ông.

Chương 17

Hôsê, vua Israel

¹ Năm mười hai đời Akhaz vua Yuđa, Hôsê con của Êlah lên làm vua Israel ở Samari, (được) chín năm. ² Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê, tuy không bằng các vua Israel trước ông.

³ Salmanasar, vua Assur, đã tiến lên đánh ông, và Hôsê đã phải làm tôi và triều cống. ⁴ Nhưng vua Assur khám phá ra là Hôsê có âm mưu dấy loạn, bởi đã sai sứ đến với Sevê vua Aicập, và đã không còn triều cống cho vua Assur, như hằng năm (phải làm). Vậy vua Assur đã bắt giam ông và tra xiềng tống ngục.

Samari thất thủ

⁵ Ðoạn vua Assur tiến đánh cả xứ và đến Samari và vây hãm thành, ba năm. ⁶ Năm thứ chín đời Hôsê, vua Assur đã hạ được Samari và đã đày Israel qua Assur. Ông đã cho họ định cư ở Khalakh, ven bờ Khabur, sông vùng Gozan, và cả trong các thành xứ Mêđi.

Suy gẫm về Israel mất nước

⁷ Sự đã xảy ra, vì con cái Israel đã phạm tội nghịch với Yavê Thiên Chúa của chúng, Ðấng đã đem họ lên từ đất Aicập, từ dưới bàn tay của Pharaô, vua Aicập, và vì họ đã kính giới các thần khác. 8 Chúng đã đi theo thói tục của các nước Yavê đã đánh bạt khỏi trước mặt con cái Israel, (những thói tục) mà các vua họ đã tạo lấy. ⁹ Con cái Israel đã thốt ra những điều chẳng phải, phạm đến Yavê, Thiên Chúa của họ. Họ đã xây cho mình, cao đàn trong hết các thành của họ từ tháp canh cho đến đồn lũy, ¹⁰ họ đã dựng bài vị nêu thờ trên mọi đồi cao và dưới mọi cây cối sum sê. ¹¹ Trên đó, trên mọi cao đàn, họ đã huân yên như các nước Yavê đã đày khỏi mặt họ. Họ đã làm những việc xấu xa mà khiêu cơn nghĩa nộ Yavê. ¹² Họ đã phụng sự những xú thần, điều Yavê đã phán bảo họ: "Các ngươi sẽ không làm điều ấy".

¹³ Song Yavê đã cảnh cáo Israel và Yuđa, ngang qua các tiên tri và các thầy chiêm rằng: "Hãy trở lại, bỏ đường tà các ngươi theo; hãy giữ các lịnh truyền, luật điều, đúng theo tất cả lề luật Ta đã truyền cho cha ông các ngươi và Ta đã gởi đến cho các ngươi ngang qua các tôi tớ của Ta là các tiên tri." ¹⁴ Nhưng họ đã không nghe; họ đã ở cứng cổ như cha ông họ, những kẻ đã không tin vào Yavê Thiên Chúa của họ. ¹⁵ Họ đã rẫy từ luật điều của Người và Giao ước Người đã kết với cha ông họ, cùng các chứng chỉ Người đã tuyên chứng dạy họ. Họ đã đi theo phù phiếm và đã ra phù phiếm, đi theo các dân ngoại ở xung quanh họ, trong khi Yavê đã truyền dạy họ không được làm theo như chúng. ¹⁶ Họ đã bỏ tất cả các lịnh truyền của Yavê Thiên Chúa của họ, và đã tạo cho mình tượng đúc là hai con bê; họ đã làm nêu thờ và thờ lạy tất cả các cơ binh trên trời và đã phụng sự Baal. ¹⁷ Họ đã chuyền con trai con gái họ qua lửa; họ đã học đòi bói quẻ, yêu thuật; họ đã bán mình làm sự dữ trước mắt Yavê để khiêu cơn nghĩa nộ của Người. ¹⁸ (Cho nên) Yavê đã chấn nộ bừng bừng trên Israel và Người đã xua họ xa khỏi nhan Người. Vỏn vẹn chỉ còn chi tộc Yuđa.

¹⁹ Mà cả Yuđa nữa cũng không giữ các lịnh truyền của Yavê Thiên Chúa của họ; họ đã đi theo lề lối xử sự của Israel. ²⁰ Yavê đã từ rẫy tất cả dòng giống Israel, Người đã để họ phải chịu đọa đày và phó nộp họ trong tay quân cướp cho đến khi Người vất họ xa khỏi nhan Người. ²¹ Vì Người đã xé Israel khỏi nhà Ðavit, nhưng họ lại tôn vương Yơrôbôam con của Nơbat. Và Yơrôbôam đã dụ Israel rời bỏ Yavê và đã làm cho họ mắc một tội lớn. ²² Con cái Israel đã đi theo, chứ không lánh xa, mọi tội lỗi Yơrôbôam đã phạm, ²³ đến đỗi Yavê đã xua Israel ra khỏi nhan Người, như Người đã phán ngang qua các tôi tớ Người là các tiên tri. Và Israel đã bị đày xa xứ sở của họ, qua tận Assur, mãi đến ngày nay.

Nguồn gốc dân Samari

²⁴ Vua Assur đã đưa những người từ Babilon, Kuta, Av-va, Khamat, Sơpharvaim đến và cho họ lập cư trong các thành Samari, thay cho con cái Israel; và họ đã chiếm Samari mà lập cư trong các thành.

²⁵ Khi họ mới lập cư ở đó, họ không kính giới Yavê và Yavê đã gửi sư tử đến phá phách họ và giết hại nhiều người. ²⁶ Họ tâu lên vua Assur rằng: "Các dân nước, ngài đã đày và đã cho lập cư trong các thành Samari, không biết cách sùng bái thần linh bản xứ nên thần đã gửi đến sư tử phá phách và đã giết chết họ, bởi họ không biết cách sùng bái thần linh bản xứ". ²⁷ Vua Assur mới truyền rằng: "Hãy đem về đó lại một người nào trong hàng tư tế ta đã đày biệt xứ, cho hắn lập cư ở đó mà dạy cho chúng biết cách sùng bái thần linh bản xứ". ²⁸ Vậy một người thuộc hàng tư tế bị đày khỏi Samari đã về lập cư ở Bêthel; ông dạy cho họ biết phải kính giới Yavê làm sao.

²⁹ Các dân tộc đã tạc, mỗi dân, thần linh của mình mà đặt thờ trong các điện cao đàn người Samari đã dựng trước kia, mỗi dân trong những thành họ ở. ³⁰ Người Babilon thì tạc Sukkôt-Banôt, người Kuta tạc Nergal và người Khamat tạc Ashima. ³¹ Người Av-va tạc Nibkhaz và Tartaq. Còn người Sơpharvaim thì hỏa thiêu con cái họ kính Adrammơlek và Anammơlek, các thần của dân Sơpharvaim. ³² Họ kính giới Yavê, nhưng họ tự đặt lấy những tư tế cao đàn, xuất thân từ các xó xỉnh của họ, những người dâng lễ tế cho họ, nơi các điện cao đàn. ³³ Họ kính giới Yavê, nhưng họ cũng phụng sự các thần của họ theo cách sùng bái các dân tộc, quê hương họ đã bỏ mà đi đày. ³⁴ Mãi đến ngày nay họ vẫn còn theo cách sùng bái xưa kia của họ.

Họ đã không kính sợ Yavê, mà không làm theo các luật điều, phán quyết của Người, theo lề luật và lịnh truyền Yavê đã truyền cho con cái Yacob, kẻ đã được người đặt tên cho là Israel. ³⁵ Yavê đã kết Giao ước với họ và truyền dạy họ rằng: "Các ngươi sẽ không kính giới các thần khác; sẽ không thờ lạy chúng, không phụng sự, không tế lễ cho chúng. ³⁶ Nhưng là một mình Yavê, Ðấng đã đem các ngươi lên từ đất Aicập, bởi sức mạnh lớn, cánh tay giương: Các ngươi sẽ kính sợ Người, sẽ thờ lạy Người, sẽ tế lễ cho Người. ³⁷ Các luật điều phán quyết, lề luật, lịnh truyền Người đã viết cho các ngươi, các ngươi sẽ tuân giữ, mà làm theo mọi ngày; các ngươi sẽ không kính giới các thần khác. ³⁸ Giao ước Ta đã kết với các ngươi, các ngươi không được quên; các ngươi sẽ không kính giới các thần khác. ³⁹ Chỉ có Yavê Thiên Chúa, Ðấng các ngươi sẽ kính sợ, chính Người mới giựt các ngươi thoát tay mọi địch thù". ⁴⁰ Nhưng họ đã không vâng giữ; họ chỉ làm theo các thói tục xưa kia của họ.

⁴¹ Như vậy là các dân tộc ấy đã kính giới Yavê, nhưng họ vẫn phụng sự các tà thần của họ, con cái, cháu chắt họ cũng vậy, chúng xử sự một kiểu như cha ông chúng sử xự, mãi đến ngày nay.

Chương 18

VIII. Những Thời Cuối Cùng Của Vương Quốc Yuđa

1- Êzêkya, Tiên Tri Ysaya Và Assur

Êzêkya, vua Yuđa

¹ Năm thứ ba đời Hôsê, con của Elah, vua Israel, Êzêkya con của Akhaz lên làm vua Yuđa. ² Khi lên ngôi ông được hai mươi lăm tuổi và đã trị vì hai mươi chín năm ở Yêrusalem. Tên mẹ là Abi, con của Zakarya. ³ Ông đã làm điều ngay chính ngay trước mắt Yavê, mọi sự như Ðavit cha ông đã làm. ⁴ Chính ông đã trừ tiệt cao đàn, đập bể các bài vị, chặt nêu thờ, đập tan rắn đồng Môsê đã làm, vì cho đến thời ấy, con cái Israel đã đốt hương kính nó: người ta gọi nó là Nơkhustan.

⁵ Ông đã trông cậy vào Yavê Thiên Chúa của Israel. Sau ông, không có ai được như ông trong tất cả các vua Yuđa, mà (trong các người) trước ông cũng không có (ai như vậy). ⁶ Ông đã khắng khít với Yavê, không hề sai chạy sau Người; ông đã giữ các lịnh truyền Yavê đã truyền dạy Môsê. ⁷ Cho nên Yavê đã ở với ông: ông đã thành công trong mọi sự ông tra tay làm; ông đã khởi nghĩa chống lại vua Assur và không chịu lệ thuộc vua ấy nữa. ⁸ Chính ông đã đánh dân Philitin cho đến Gaza và các bờ cõi thành ấy, từ tháp canh cho đến đồn lũy.

Nhắc lại Samari thất thủ

⁹ Năm thứ tư đời Vua (Ezêkya), tức là năm thứ bảy đời Hôsê, con của Êlah, vua Israel, Salmanasar vua Assur tiến đánh Samari và đã vây hãm thành ấy. ¹⁰ Cuối ba năm, người ta đã chiếm được thành. Năm thứ sáu đời Êzêkya, tức là năm thứ chín đời Hôsê vua Israel, Samari đã thất thủ. ¹¹ Vua Assur đã đày Israel qua Assur và đã đặt họ ngụ ở Khalakh, ven bờ Khabur, sông vùng Gôzan, và cả trong các thành xứ Mêđi, ¹² vì họ đã không nghe tiếng của Yavê Thiên Chúa của họ, và đã vi phạm Giao ước của Người: mọi điều Môsê tôi tớ Yavê đã truyền, họ đều không vâng theo thi hành.

Êzêkya triều cống

¹³ Năm mười bốn đời Êzêkya, Sennakêrib vua Assur tiến lên đánh tất cả các thành có phòng thủ của Yuđa và đã chiếm được. ¹⁴ Êzêkya vua Yuđa mới sai người đến với vua Assur ở Lakish mà rằng: "Tôi có tội! Xin ngài rút quân đi cho. Ngài bắt nộp gì, tôi xin mang đến". Vua Assur đã bắt Êzêkya vua Yuđa cống ba trăm tạ bạc và ba mươi tạ vàng. ¹⁵ Êzêkya đã nộp tất cả bạc tìm thấy nơi Nhà Yavê và trong kho đền của vua. ¹⁶ Thuở ấy Êzêkya đã đập các cánh cửa Ðền thờ của Yavê và các thành cửa, Êzêkya vua Yuđa đã nạm vàng mà nộp cho vua Assur.

Việc tiếp sứ giả Sennakêrib

¹⁷ Từ Lakish, vua Assur sai đến với vua Êzêkya ở Yêrusalem: vị thống tướng, quan thái giám, và quan đại chước tửu cùng một đạo quân hùng hậu. Họ đã tiến lên và đến tận Yêrusalem. (Khi) họ đã tiến lên và đến nơi, thì họ đứng gần thủy cầu Bể nước trên, nơi đường quan lộ của cánh đồng Thợ đạp vải. ¹⁸ Họ cho gọi vua. Và tướng phủ Elyaqim, con của Khilqiyahu đã ra tiếp họ cùng với viên quan ký lục Shêbnah, quan ngự sử Yôakh, con của Asaph. ¹⁹ Quan đại chước tửu nói với họ: "Xin các ông nói với Êzêkya: Ðại đế là vua Assur nói thế này: Vin vào đâu để ngươi tin cậy như thế? ²⁰ Ngươi tưởng lời suông ngoài mép thay được binh hùng để đánh giặc hay sao? Bây giờ ngươi cậy vào ai mà dám dấy loạn với ta? ²¹ Mà kìa người vin trên một cây gậy sậy đã dập là Aicập; ai chống gậy đó thì bị nó đâm thủng bàn tay! Pharaô, vua Aicập, chỉ là vậy thôi đối với mọi kẻ nhờ cậy nó. ²² Có khi các ngươi nói với ta: Chúng tôi trông cậy vào Yavê Thiên Chúa của chúng tôi! Há không phải Êzêkya đã triệt hạ các cao đàn và tế đàn của ngài đó ư? rồi nói với Yuđa và Yêrusalem: Chính trước tế đàn này mà các ngươi sẽ thờ lạy ở Yêrusalem? ²³ Vậy bây giờ ngươi hãy đánh cuộc với vua Assur, chúa công của ta; ta sẽ cho ngươi hai ngàn con ngựa, nếu ngươi có thể tìm cho ra người cỡi chúng. ²⁴ Làm sao ngươi đẩy lui được một viên thống đốc, một thuộc hạ nhỏ nhất nào đó của chúa công ta? Thế mà ngươi trông vào Aicập để được có xe, có ngựa! ²⁵ Bây giờ đây, phải chăng là ngoài ý của Yavê mà ta đã tiến lên đánh để tàn phá chốn này? Chính Yavê đã phán bảo ta: Hãy tiến lên đánh phá xứ ấy!"

²⁶ Elyaqim con của Khiqiyahu, Shêbnah và Yôakh mới nói với quan đại chước tửu: "Xin ngài nói với các tôi tớ ngài bằng tiếng Aram, vì chúng tôi hiểu được, chứ đừng nói với chúng tôi bằng tiếng Dothái vào tai dân chúng ở trên lũy". ²⁷ Nhưng quan đại chước tửu nói với họ: "Phải chăng là để nói các lời này với chúa công của ngươi hay với ngươi mà chúa công ta đã sai ta đến? Lại không phải là (để nói) với các người ngồi trên đồn lũy mà ăn cứt và uống nước đái của chúng với các ngươi?" ²⁸ Bấy giờ quan đại chước tửu đứng và kêu lớn giọng bằng tiếng Dothái. Ông nói thế này: "Hãy nghe lời của đại đế, vua Assur! ²⁹ Hoàng đế phán thế này: Các ngươi đừng để Êzêkya lừa dối các ngươi, vì nó không tài nào cứu các ngươi thoát khỏi tay ta được. ³⁰ Ðừng để Êzêkya dụ các ngươi trông cậy vào Yavê mà rằng: Thế nào Yavê cũng sẽ cứu chúng ta, và thành này sẽ không bị phó nộp vào tay vua Assur. ³¹ Các ngươi đừng nghe Êzêkya, vì vua Assur phán thế này: Các ngươi hãy thi lễ với ta và hàng phục ta, và các ngươi sẽ cứ được hưởng người thì cây nho, kẻ thì cây vả của mình, mỗi người sẽ cứ uống nước bể của mình! ³² Cho đến khi ta đến và đem các ngươi tới một xứ giống như xứ của các ngươi, xứ có lúa miến, rượu mộng, xứ có bánh, có vườn nho, xứ sản xuất dầu tươi và mật ong, để các ngươi được sống và khỏi phải chết. Ðừng có nghe theo Êzêkya vì nó phỉnh gạt các ngươi mà rằng: Yavê sẽ cứu chúng ta! ³³ Họa chăng thần của các nước, mỗi vị đã cứu được xứ mình khỏi tay vua Assur? ³⁴ Nào đâu các thần của Khamat và Arpađ? Nào đâu các thần của Sơpharvaim, Hêna và Iv-va? Nào đâu các thần của Samari? Họ có cứu được Samari khỏi tay ta không? ³⁵ Vị nào trong tất cả các thần của các xứ đã cứu được xứ mình khỏi tay ta, để hòng trông Yavê cứu được Yêrusalem khỏi tay ta?".

³⁶ Dân chúng làm thinh, không đáp lại hắn một lời vì đó là lịnh vua, lịnh rằng: "Các ngươi không được đáp lại hắn!" ³⁷ Ðoạn tướng phủ Elyaqim con của Khilqiyahu, viên ký lục Shêbnah và ngự sử Yôakh con của Asaph xé áo ra và về lại với Êzêkya, và kể lại cho ông lời lẽ của quan đại chước tửu.

Chương 19

Cầu cứu Ysaya

¹ Vua Êzêkya vừa nghe vậy, thì xé áo mình, khoác lấy bao bị mà vào Nhà Yavê. ² Ðoạn ông sai vị tướng phủ Elyaqim, viên ký lục Shêbnah, và các kỳ mục trong hàng tư tế, ai nấy đều khoác bao bị, đến gặp tiên tri Ysaya con của Amos. ³ Họ nói với ông: "Êzêkya nói thế này: Ngày hôm nay, ngày quẫn bách, (ngày) hình phạt, (ngày) ô nhục! Con đã ra đến cửa mình mà lại không sức đẻ ra. ⁴ Có lẽ Yavê Thiên Chúa của ông sẽ nghe tất cả các lời quan đại chước tửu vua Assur chúa công của hắn đã sai đến để mạ lị Thiên Chúa hằng sống; và có lẽ Người sẽ trừng phạt các lời mà Yavê Thiên Chúa của ông đã nghe. Xin ông dâng lên lời cầu cho số sót còn lại."

⁵ Các thuộc hạ của vua Êzêkya đã đến gặp Ysaya, ⁶ Ysaya nói với họ: "Các ông sẽ tâu lại với chúa công các ông thế này: Yavê phán thế này: Ðừng sợ trước các lời ngươi đã nghe bầy tôi vua Assur sai tới lộng ngôn đến Ta. ⁷ Này Ta sẽ cho nó linh cảm, và nghe tin đồn mà lui về quê quán, và Ta sẽ cho nó ngã gục, gươm đâm, chính ở quê nhà."

Quan đại chước tửu lui về

⁸ Quan đại chước tửu ra về và gặp vua Assur đang tiến đánh Libnah, vì ông đã nghe tin vua đã rời khỏi Lakish, ⁹ là vì vua nghe tin về Tirhaqah vua đất Kush, rằng: "Này hắn đã xuất chinh tiến đánh ngài."

Thư của Sennakêrib gửi Êzêkya

(Vua Assur) lại sai sứ đến với Êzêkya mà rằng: ¹⁰ "Các ngươi sẽ nói với Êzêkya vua Yuđa rằng: Ngươi đừng để Thiên Chúa của ngươi, Ðấng ngươi trông cậy, lừa dối ngươi rằng: Yêrusalem sẽ không bị phó nộp trong tay vua Assur. ¹¹ Coi! Ngươi đã nghe các vua Assur đã làm gì cho tất cả thiên hạ, (làm sao) các ngài đã thần tru chúng; còn ngươi, ngươi sẽ thoát ư? ¹² Họa chăng thần của các nước đã cứu được chúng, những nước cha ông ta đã tiêu diệt: Gôzan, Haran, Rêxeph, Rợ-Eđen ở Tel-Basar? ¹³ Nào đâu vua Kha-mat, vua Arpađ, vua các thành Sơphar-vaim, Hêna, Iv-va?"

¹⁴ Êzêkya cầm lấy phong thư các sứ thần trao tay mà đọc. Ðoạn ông lên Nhà Yavê và Êzêkya bày thư trước nhan Yavê. ¹⁵ Ðoạn Êzêkya khẩn cầu trước nhan Yavê. Ông nói: "Lạy Yavê, Thiên Chúa của Israel, Ðấng ngự trên Kêrubim, chính Người mới là Thiên Chúa, một mình Người mà thôi, trên mọi nước trần gian; chính Người đã làm ra trời đất. ¹⁶ Lạy Yavê, xin lắng tai nghe, xin mở mắt nhìn; lạy Yavê, xin nghe các lời Sennakêrib đã sai đem đến mạ lị Thiên Chúa hằng sống. ¹⁷ Ðã hẳn, lạy Yavê, các vua Assur đã tàn phá các dân tộc và xứ sở của chúng, ¹⁸ và cho lửa thiêu các thần của chúng; vì đó không phải là Thiên Chúa, mà chỉ là đồ tay người phàm làm ra bằng gỗ, bằng đá, nên các vua ấy đã tiêu hủy chúng được. ¹⁹ Và bây giờ, lạy Yavê Thiên Chúa của chúng tôi, xin cứu chúng tôi khỏi tay nó, để mọi nước trên trần nhận biết chính Người mới là Thiên Chúa, một mình Người mà thôi, lạy Yavê!"

Ysaya can thiệp

²⁰ Ysaya con của Amos sai (người) đến nói với Êzêkya rằng: "Yavê Thiên Chúa của Israel phán thế này: Ta đã nghe điều ngươi khẩn cầu nhân vụ Sennakêrib vua Assur. ²¹ Ðây là lời Yavê phán về nó:

Con gái Sion

khinh ngươi nhạo ngươi,

Nữ tử Yêrusalem

theo ngươi lắc đầu!

²² Ai vậy, kẻ ngươi đã dám buông lời mạ lị,

ai vậy, kẻ ngươi đã gióng tiếng quát oai,

và ngước mắt làm cao thách đố?

Ấy là Ðấng thánh của Israel!

²³ Ngươi dùng sứ giả để mạ lị Ðức Chúa,

Ngươi nói: Cùng vô vàn xa mã,

ta trèo đỉnh cao sơn lĩnh,

các triền dãy Liban,

ta đã chặt những bá hương cao ngất,

những cây trắc diệp tuyệt vời,

ta sẽ đi tới sào huyệt nơi cùng cốc

đến thượng uyển rừng sâu.

²⁴ Chính ta, ta đào ta uống,

nước nôi các nơi xa lạ,

ta tát cạn dưới bàn chân ta,

tất cả sông ngòi Aicập.

²⁵ Họa chăng ngươi đã không hề nghe biết: Từ xa xưa,

Ta đã tra tay làm sự ấy từ những ngày thuở trước Ta đã dự trù?

Bây giờ Ta sẽ đem ra thực hiện,

Và sẽ đập tan cho thành đá vụn những thành kiên cố.

²⁶ Dân cư của chúng thúc thủ bó tay,

đến phải tán đảm thẹn thuồng;

chúng ra như cỏ đồng nội,

như nội thảo xanh rờn,

như nắm cỏ mái nhà,

nám sạm trước khi lên đòng.

²⁷ Ngươi đứng hay ngươi ngồi,

ngươi ra hay ngươi vào, Ta đều biết,

cả khi ngươi giận dữ với Ta.

²⁸ Bởi ngươi giận dữ với Ta,

và sự ngạo nghễ của ngươi đã thấu tai Ta,

ta quyết xỏ vòng vào mũi,

và hàm thiếc tra môi,

mà lùa ngươi về lại trên đường

ngươi đã theo mà đến (nơi đây).

²⁹ Và điều này làm dấu cho ngươi

năm nay ăn lấy lúa chon

còn lúa mọc hoang năm tới,

năm kia hãy gieo hãy gặt,

Hãy trồng vườn nho ăn trái,

³⁰ những gì thoát nạn sót lại cho nhà Yuđa,

bên dưới, sẽ lại đâm rễ,

và bên trên, sẽ sinh lại trái trăng,

³¹ Vì từ Yêrusalem xuất ra số sót

và nhóm thoát nạn từ núi Sion:

lòng đố kị của Yavê các cơ binh sẽ liễu thành điều ấy!

³² Cho nên Yavê phán thế này về vua Assur:

Nó sẽ không vào được thành này

và sẽ không bắn vào một mũi tên nào,

sẽ không trương thuẫn tiến lại,

sẽ không đổ đất đắp ụ.

³³ Trên đường nó đến, nó sẽ lui về,

nhưng thành này, nó sẽ không vào - sấm của Yavê!

³⁴ Ta sẽ che chở thành này để cứu nó,

vì Ta, và vì Ðavit, tôi tớ của Ta".

Sennakêrib chết

³⁵ Xảy ra là chính đêm ấy, Thần sứ Yavê xuất chinh, sát phạt trong doanh trại Assur một trăm tám mươi lăm ngàn người. Sáng ngày khi người ta thức dậy, thì này tất cả đều là thây ma chết dẫm.

³⁶ Sennakêrib vua Assur dỡ trại ra đi và lui về ở tại Ninivê. ³⁷ Xảy ra là khi ông đang thờ lạy trong Nhà của Nisrok thần linh của ông, thì các con ông là Ađrammôlek và Sarêxer, đã lấy gươm đâm chết ông, rồi trốn thoát qua đất Ararat. Asarhađđôn con ông đã lên ngôi kế vị ông.

Chương 20

Êzêkya lâm bịnh và được khỏi

¹ Trong những ngày ấy, Êzêkya lâm bịnh đến chết được. Tiên tri Ysaya con của Amos đến gặp ông mà nói: "Yavê phán thế này: Hãy lo xếp đặt việc nhà, vì ngươi sắp chết, chứ không sống đâu". ² Ông đã quay mặt vào tường mà khẩn cầu với Yavê rằng: "³ Ôi! lạy Yavê, xin nhớ lại là tôi đã đi trước nhan Người cách trung tín, một lòng thành; điều đẹp mắt Người, tôi đã làm". Rồi Êzêkya òa khóc lớn tiếng.

⁴ Ysaya chưa ra đến sân giữa, thì lời Yavê lại đến với ông mà rằng: "⁵ Hãy trở lại nói với Êzêkya, thủ lĩnh của dân Ta: Yavê Thiên Chúa của Ðavit cha ngươi phán thế này: Ta đã nghe lời ngươi khẩn cầu, Ta thấy nước mắt của ngươi. Này, Ta sẽ chữa lành ngươi: ngày thứ ba ngươi sẽ lên nhà Yavê. ⁶ Ta sẽ thêm vào cho đời ngươi mười lăm năm nữa. Ta sẽ cứu ngươi thoát bàn tay vua Assur, làm một với thành này. Ta sẽ che chở thành này vì Ta và vì Ðavit, tôi tớ của Ta".

⁷ Ysaya nói: "Lấy một bánh vả khô". Người ta đi lấy và đặt trên ung nhọt và ông đã được khỏi. ⁸ Êzêkya nói với Ysaya: "Có dấu nào (chứng thực) là Yavê sẽ chữa lành tôi và ngày thứ ba tôi sẽ lên được Nhà Yavê?" ⁹ Ysaya nói: "Ðây là dấu Yavê (ban) cho ngài; là Yavê sẽ thực hiện lời Người đã phán: Bóng phải đi tới mười cấp hay là bóng phải lùi sau mười cấp?" ¹⁰ Êzêkya nói: "Quá dễ nếu bóng ngả xuống mười cấp. Không, xin bóng lùi lại sau mười cấp".

¹¹ Ysaya, vị tiên tri kêu khẩn với Yavê và Người đã cho bóng lùi sau mười cấp trên những cấp nó đã xuống, trên những cấp của Akhaz.

Êzêkya tiếp sức của vua Babilon

¹² Thuở ấy Mêrôđak-Balađan, con của Batađan, vua Babel, gởi thư và tặng vật đến cho Êzêkya vì nghe tin Êzêkya lâm bịnh. ¹³ Êzêkya lấy thế làm mừng và để cho (các sứ thần) xem tất cả nhà kho báu của ông: bạc vàng, nhũ hương, dầu thơm, kho vũ khí, và tất cả những gì có trong các kho của ông. Êzêkya cho họ xem tất cả không trừ một cái gì trong nhà ông cũng như trong nước ông.

¹⁴ Tiên tri Ysaya đến gặp vua Êzêkya và nói với ông: "Các người ấy đã nói gì? Họ từ đâu đến gặp ngài?" Êzêkya nói: "Họ từ phương xa đến, từ Babel". ¹⁵ Ông lại hỏi: "Họ đã coi thấy gì trong nhà ngài?" Êzêkya đáp: "Họ đã xem tất cả mọi sự trong nhà tôi: tôi đã cho họ xem tất cả không trừ một cái gì trong các kho của tôi".

¹⁶ Ysaya mới nói với Êzêkya: "Hãy nghe lời Yavê: ¹⁷ Này đây sẽ đến những ngày Ta sẽ tải đi Babel tất cả mọi sự trong nhà ngươi, các điều tổ tiên ngươi đã tích trữ cho đến hôm nay, không chừa lại một điều gì, Yavê đã phán. ¹⁸ Người ta sẽ bắt con cái ngươi, những kẻ xuất tự mình ngươi do ngươi sinh ra, làm hoạn quan hầu trong đền vua Babel". ¹⁹ Êzêkya nói với Ysaya: "Tốt, lời của Yavê ông vừa nói!" và ông tự nhủ: "Lại không phải là đời tôi sẽ có thái bình và an ninh đó ư?".

²⁰ Còn các việc khác của Êzêkya, tất cả lòng dũng cảm của ông và việc ông đã làm bể và cống dẫn nước vào thành làm sao, lại đã không chép trong sách Ký sự các vua Yuđa đó sao? ²¹ Êzêkya đã yên nghỉ với tổ tiên và Manassê con ông đã lên làm vua kế vị ông.

Chương 21

2- Hai Vua Bất Trung

Manassê, vua Yuđa

¹ Manassê được mười hai tuổi khi lên làm vua, và ông đã trị vì ở Yêrusalem năm mươi lăm năm. Tên mẹ là Khephxi-Bah. ² Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê, như những điều ghê tởm các dân ngoại đã làm, những dân Yavê đã đánh bạt khỏi trước mặt con cái Israel. ³ Ông đã xây lại những cao đàn, Êzêkya cha ông đã phá, ông đã dựng những tế đàn kính Baal, và tạc một Ashêrah như Akhab vua Israel đã làm; ông đã thờ lạy tất cả cơ binh trên trời và phụng sự chúng. ⁴ Ông đã xây những tế đàn trong Nhà Yavê, nơi Yavê đã phán: "Ở Yêrusalem, Ta sẽ đặt Danh Ta".

⁵ Ðể kính tất cả cơ binh trên trời, ông đã xây những tế đàn trong hai tiền đình của Nhà Yavê. ⁶ Ông đã chuyền qua lửa con trai ông và đã chiêm tinh, làm yêu thuật, lập ra nào đồng bóng, pháp sư; và làm lắm điều dữ trước mắt Yavê để chọc tức Người. ⁷ Tượng Ashêrah ông đã tạc, ông đặt trong Nhà mà Yavê đã phán với Ðavit và với con là Salômon: "Nơi Nhà này và tại Yêrusalem, Ta đã chọn giữa các chi tộc Israel, Ta sẽ đặt Danh Ta mãi mãi. ⁸ Và Ta sẽ không để chân Israel phiêu bạt khỏi thửa đất Ta đã ban cho cha ông chúng, miễn là chúng tuân giữ làm theo mọi điều Ta đã truyền cho chúng, theo tất cả lề luật Môsê tôi tớ của Ta đã truyền dạy chúng". ⁹ Nhưng chúng đã không nghe, và Manassê đã làm chúng lạc đường, khiến chúng làm sự dữ (còn) hơn các dân ngoại Yavê đã hủy diệt trước mặt con cái Israel.

¹⁰ Yavê mới phán ngang qua các tôi tớ ngài là các tiên tri, rằng: "¹¹ Nhân vì Manassê vua Yuđa đã làm các điều ghê tởm ấy, vì nó đã làm bậy hơn cả dân Amori có trước nó, đã làm, và nó cũng đã làm cho cả Yuđa phạm tội vì các xú thần của nó, ¹² vì thế, Yavê Thiên Chúa của Israel phán: Này đây Ta sẽ giáng xuống trên Yêrusalem và Yuđa một tai họa mà mọi kẻ nghe đến sẽ ù cả hai tai. ¹³ Ta căng trên Yêrusalem dây đã đo Samari, mực đã san bằng nhà Akhab. Ta sẽ chùi sạch Yêrusalem đi như người ta chùi cái bát, chùi rồi thì úp mặt nó xuống. ¹⁴ Ta sẽ bỏ mặc cơ nghiệp Ta sót lại và phó nộp nó cho các địch thù của chúng và chúng sẽ làm mồi cho các địch thù (tha hồ) cướp bóc hôi của, ¹⁵ vì chúng đã làm sự dữ trước mắt Ta và chúng hằng khiêu giận Ta từ ngày tổ tiên chúng ra khỏi Aicập cho đến ngày nay".

¹⁶ Manassê cũng đã đổ máu vô tội, nhiều đến đỗi ông đã làm Yêrusalem vấy đầy máu từ đầu thành đến cuối thành, đó là không kể các tội ông đã nên cớ cho Yuđa phạm, là làm sự dữ trước nhan Yavê.

¹⁷ Còn các việc khác của Manassê và mọi sự ông đã làm, tội ông đã phạm, lại đã không chép trong sách Ký sự các vua Yuđa đó sao? ¹⁸ Manassê đã yên nghỉ với tổ tiên và đã được chôn cất trong vườn nhà ông, trong vườn của Uzza, và Amôn con ông, đã làm vua kế vị ông.

Amôn, vua Yuđa

¹⁹ Amôn được hai mươi hai tuổi khi lên làm vua, và đã trị vì hai năm ở Yêrusalem. Tên mẹ là Mơshullemet, con của Kharus quê ở Yôtbah. ²⁰ Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê như Manassê cha ông đã làm. ²¹ Trong mọi sự, ông đã đi theo đường lối cha ông đã đi, cùng phụng sự xú thần cha ông đã phụng sự và đã thờ lạy chúng. ²² Ông đã bỏ Yavê Thiên Chúa của tổ tiên ông và đã không đi theo đường lối Yavê.

²³ Các thuộc hạ của Amôn đã âm mưu hại ông và đã giết vua trong nhà ông. ²⁴ Nhưng dân trong xứ đã hạ sát những người âm mưu hại vua Amôn và dân trong xứ đã tôn Yôsya con ông làm vua kế vị ông.

²⁵ Còn các việc khác của Amôn, điều ông đã làm, lại đã không chép trong sách Ký sự các vua của Yuđa đó sao? ²⁶ Người ta đã chôn cất ông trong mộ của ông tại vườn của Uzza, và Yôsya con ông đã làm vua kế vị ông.

Chương 22

3- Yôsya Và Cuộc Cải Cách Tôn Giáo

Yôsya, vua Yuđa

¹ Yôsya được tám tuổi khi lên làm vua, và đã trị vì ba mươi mốt năm ở Yêrusalem. Tên mẹ là Yơđiđah, con của Ađayah, quê ở Bosqat. ² Ông đã làm điều ngay chính trước mắt Yavê và trong mọi sự ông đã đi theo đường lối của Ðavit cha ông; không xiêu qua phải, vẹo qua trái.

Tìm được sách luật

³ Xảy ra là năm thứ mười tám đời vua Yôsya, nhà vua sai viên ký lục Shaphan, con của Axalyahu, con của Mơshullam lên Nhà Yavê, mà rằng: "⁴ Hãy lên gặp Khilqiyahu, thượng tế, (bảo) ông tổng cộng bạc dâng vào Nhà Yavê, mà những người thủ hộ đã thu được nơi dân, ⁵ để người ta trao tay những kẻ lo công việc, những người hữu trách về Nhà Yavê, và để họ trả cho nhân công nơi Nhà Yavê mà sửa chữa những gì hư hại nơi Nhà, ⁶ cho thợ mộc, cho thợ nề, thợ xây, và cũng để mua gỗ và đá đẽo mà sửa chữa những gì hư hại nơi Nhà. ⁷ Nhưng đừng đòi họ tính sổ về bạc đã trao tay họ, vì họ lo việc một cách tín cẩn".

⁸ Khilqiyahu thượng tế nói với Shaphan viên ký lục: "Tôi tìm thấy một sách Luật trong Nhà Yavê". Rồi Khilqiyahu trao sách cho Shaphan đọc. ⁹ Shaphan, viên ký lục về lại với vua và báo cáo lại cho vua hay. Ông nói: "Bầy tôi của ngài đã đúc bạc tìm thấy được trong Nhà và họ đã trao tay các kẻ lo công việc, những người hữu trách về Nhà Yavê". ¹⁰ Ðoạn Shaphan, viên ký lục trình lại với vua: "Khilqi- yahu tư tế đã trao cho tôi một quyển sách", và Shaphan đọc lên trước mặt vua.

Thỉnh vấn nữ tiên tri Hulđa

¹¹ Vua vừa nghe các lời trong sách rồi, thì xé áo mình. ¹² Ðoạn vua truyền cho Khilqiyahu vị tự tế, Akhiqam, con của Shaphan, Akbor con của Mikayah, Shaphan viên ký lục, và Asayah tôi tớ của vua, rằng: "¹³ Hãy đi thỉnh vấn Yavê cho ta và cho dân, cho toàn thể Yuđa, về các lời trong sách đã tìm được này: quả là lớn, cơn thịnh nộ của Yavê bốc cháy trên chúng ta, bởi chưng tổ tiên chúng ta đã không vâng nghe các lời của sách này, để làm theo mọi điều đã viết trong đó".

¹⁴ Khilqiyahu vị tư tế, Akhiqam, Akbor, Shaphan và Asayah đã đi gặp nữ tiên tri Hulđah, vợ của Kharkhas. Bà lưu trú ở Yêrusalem, quận nhì; và họ đã nói chuyện với bà ¹⁵ và bà nói với họ: "Yavê Thiên Chúa của Israel phán thế này: Các ngươi hãy nói với người đã sai các ngươi đến với Ta: ¹⁶ Yavê phán thế này: Này Ta sắp giáng họa chốn này, trên dân cư chốn này, tất cả các lời trong sách vua Yuđa đã đọc. ¹⁷ Bởi vì chúng đã bỏ Ta và huân yên cho các thần khác, mà chọc tức Ta với tất cả các việc tay chúng đã làm. Cơn thịnh nộ của Ta đã bùng cháy trên chốn này và sẽ không tắt nữa. ¹⁸ Với vua Yuđa, kẻ sai các ông đến thỉnh vấn Yavê, các ông sẽ nói với ngài: Yavê Thiên Chúa của Israel phán thế này: Các lời ngươi đã nghe... ¹⁹ Bởi vì ngươi đã mủi lòng và hạ mình xuống trước nhan Yavê, khi ngươi nghe điều Ta phán về chốn này và dân cư chốn này, điều đó nên mối kinh tởm, nên lời rủa độc; bởi vì ngươi đã xé áo và khóc trước nhan Ta, thì cả Ta nữa Ta cũng đã nghe - sấm của Yavê. ²⁰ Cho nên, này Ta sẽ cho ngươi được sum vầy với tổ tiên, và ngươi được qui hồi bằng yên trong mồ mả của ngươi. Mắt ngươi sẽ không trông thấy tất cả cái họa Ta sắp giáng xuống chốn này và dân cư chốn này!" Và họ đã trình bày lại tự sự cho vua.

Chương 23

Kết Giao ước trên lề luật

¹ Vua sai đi (hiệu triệu), và tất cả các kỳ mục Yuđa và Yêrusalem tề tựu lại với ông. ² Vua lên Nhà Yavê, cùng với ông có tất cả các người Yuđa, toàn thể dân cư Yêrusalem, các tư tế, các tiên tri và tất cả dân chúng từ bé chí lớn. Ông đã đọc vào tai họ tất cả các lời trong sách Giao ước đã tìm thấy trong Nhà Yavê. ³ Vua đứng nơi cột trụ, và kết giao ước trước nhan Yavê, (tự buộc) theo Yavê, và tuân giữ các lịnh truyền, phán quyết, luật điều của Người hết lòng, hết linh hồn, để thực hiện các khoản của giao ươc, những khoản đã được chép trong sách ấy. Và toàn dân đã nhập Giao ước.

Cải cách tôn giáo

⁴ Vua truyền cho Khilqiyahu thượng tế, các tư tế đệ nhị phẩm, các thủ hộ phải đem ra khỏi Ðền thờ của Yavê hết các đồ vật đã làm để kính Baal, Ashêrah, và tất cả cơ binh trên trời, mà thiêu hủy ngoài (thành) Yêrusalem, trong các nương rẫy Kêđrôn, rồi người ta đem tro tàn qua Bêthel. ⁵ Ông cho thủ tiêu những tư tế các vua Yuđa đã đặt ra để huân yên trên các tế đàn nơi các thành Yuđa và vùng ngoại ô Yêrusalem, cùng những kẻ huân yên cho Baal, Nhật Nguyệt, các chòm sao và tất cả cơ binh trên trời. ⁶ Ông cho đem nêu thờ khỏi Nhà Yavê ra bên ngoài Yêrusalem, trong Khe Kêđrôn, mà thiêu hủy trong Khe Kêđrôn và tán thành tro và vất tro trên mồ mả lê dân. ⁷ Ông triệt hạ các nhà chứa điếm tế tự nam nơi Nhà Yavê, nơi mà các phụ nữ dệt áo cho Ashêrah.

⁸ Ðoạn ông triệu về tất cả các tư tế, từ các thành Yuđa, và ông cho làm uế tạp các cao đàn, nơi các tư tế huân yên từ Ghêba cho đến Bơer-Sêba. Ông triệt hạ các cao đàn dê tinh Cổng thành, ở nơi cửa Cổng-Yôsua, cai thành, phía bên trái khi người ta đi vào cổng thành. ⁹ Song tư tế các cao đàn không được lên tế đàn của Yavê ở Yêrusalem, mà chỉ được ăn bánh không men ở giữa anh em của họ. ¹⁰ Ông cho làm uế tạp Tophet trong thung lũng Ben-Hinnom, để đừng có ai truyền qua lửa con trai con gái của mình, cho Môlok. ¹¹ Ông đã phá hủy những con ngựa các vua Yuđa đã cung hiến cho Mặt Trời ở lối vào Nhà Yavê, giáp phòng Natan Mêlek viên hoạn quan, thuộc hậu đường và ông cho phóng hỏa những xe của Mặt Trời. ¹² Và những tế đàn trên sân thượng của nhà Akhaz Do các vua Yuđa đã làm, cùng những tế đàn Manassê đã làm nơi hai Tiền đình Nhà Yavê, vua đã triệt hạ và đập tan tành ngay tại chỗ rồi quăng các mảnh vụn xuống Khe Kêđrôn. ¹³ Các cao đàn đối diện với Yêrusalem, về phía Nam Núi Tàn Phá, do Salômon vua Israel đã xây cho Astartê, đồ tởm của dân Siđôn, Kamosh, đồ tởm của Moab, Milkom, đồ quái gở của con cái Ammon, vua cho làm ra uế tạp, ¹⁴ và đập bể các bài vị, chặt các nêu thờ và chất đầy xương người vào đó.

Cải cách lan đến khu vực Israel, phía Bắc

¹⁵ Cũng vậy, tế đàn ở Bêthel, cao đàn Yơrôbôam, con của Nơbat đã làm, và gây dịp cho Israel phạm tội, ông đã triệt hạ tất cả tế đàn ấy cùng với cao đàn, ông đã phóng hỏa cao đàn (và) tán vụn nó ra cùng đốt nêu thờ.

¹⁶ Yôsya quay lại thì thấy ở đó, ngay trên núi, có mồ mả, và ông sai đi quật mả lấy xương cốt mà đốt trên tế đàn mà làm uế nó đi, theo lời Yavê, người của Thiên Chúa đã kêu lên, lúc Yơrôbôam đứng bên tế đàn nhân dịp lễ. Ðoạn ông quay đi và ngước mắt lên thấy mộ chôn người của Thiên Chúa đã kêu lên các lời ấy. ¹⁷ Ông nói: "Miễu gì ta thấy đằng kia?" Dân thành mới trình với ông: "Ðó là mộ người của Thiên Chúa từ Yuđa đến và đã kêu lên báo trước các điều này, các điều mà ngài đã thực hiện về tế đàn Bêthel". ¹⁸ Ông bảo: "Hãy để yên ngài đó! Ðừng có ai động đến hài cốt của ngài!" Vậy người ta đã để yên hài cốt của ngài, cùng với hài cốt của vị tiên tri xuất tự xứ Samari.

¹⁹ Tất cả nhà cửa nơi các cao đàn trong các thành Samari, do các vua Israel làm lên để khiêu giận (Yavê), Yôsya cũng đã dẹp hết; ông đã xử trí với chúng hoàn toàn một kiểu như ông đã làm ở Bêthel. ²⁰ Ông cho tế sát trên các tế đàn tất cả các tư tế cao đàn có ở đó, và cho thiêu xương người trên các tế đàn ấy; đoạn ông trở về Yêrusalem.

Lễ Vượt qua

²¹ Vua truyền cho toàn dân rằng: "Hãy cử hành lễ Vượt qua kính Yavê Thiên Chúa của các ngươi, như đã chép trong sách Giao ước này". ²² Quả thực người ta chưa hề cử hành một lễ Vượt qua như thế từ ngày các Thẩm phán phân xử Israel và suốt thời các vua Israel và các vua Yuđa. ²³ Mãi đến năm mười tám đời vua Yôsya, người ta mới cử hành kính Yavê lễ vượt qua như thế ở Yêrusalem.

Tổng quát sự nghiệp Yôsya

²⁴ Các đồng bóng, pháp sư, các Têraphim, tà thần và tất cả các xú thần người ta thấy ở đất Yuđa và ở Yêrusalem, Yôsya đều bài trừ, để duy trì các lời của Lề luật đã chép trong sách Khilqiyahu, vị tư tế đã tìm thấy trong Nhà Yavê. ²⁵ Trước ông không có một vua nào được như ông, là đã trở lại với Yavê hết lòng, hết linh hồn, hết sức lực, chiếu theo tất cả Luật Môsê; và sau ông cũng không (thấy) chỗi dậy một người nào như ông.

²⁶ Nhưng dẫu thế Yavê cũng đã không hối lại lôi đình nghĩa nộ lớn lao của Người đã bùng cháy trên Yuđa, vì những điều Manassê đã làm mà khiêu giận chọc tức Người. ²⁷ Và Yavê đã phán: "Cả Yuđa nữa, Ta cũng xua khỏi nhan Ta, như Ta đã xua trừ Israel; Ta sẽ từ rẫy thành này Ta đã chọn, tức là Yêrusalem, và Nhà mà Ta đã nói: Ở đó sẽ có Danh Ta!"

²⁸ Còn các việc khác của Yôsya và mọi sự ông đã làm, lại đã không chép trong Sách Ký sự các vua Yuđa đó sao?

²⁹ Vào thời ông, Pharaô Nêkô, vua Aicập lên với vua Assur, bên sông Phơrat, nên vua Yôsya đã trẩy đi đón đường ông; nhưng vừa thấy ông, Pharaô đã hạ sát ông. ³⁰ Các thuộc hạ của ông đã chở thi hài ông lên xe rồi từ Mơgiđđô đã đem ông về Yêrusalem mà chôn cất trong mộ của ông. Ðoạn dân trong xứ đã chọn Yôakhaz con của Yôsya mà sức dầu, tôn làm vua kế vị cha.

4 - Mạt Vận Của Yuđa

Yôakhaz, vua Yuđa

³¹ Yôakhaz được hai mươi ba tuổi khi lên ngôi, và đã trị vì ba tháng ở Yêrusalem. Tên mẹ là Khamutal con của Yêrêmya, quê ở Libnah. ³² Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê hoàn toàn như tổ tiên ông đã làm.

³³ Pharaô Nêkô đã xiềng ông lại ở Ribla, trong xứ Khamat, không cho làm vua ở Yêrusalem, và đã bắt xứ phải cống một trăm tạ bạc và mười tạ vàng. ³⁴ Rồi Pharaô Nêkô đặt Êlyaqim con của Yôsya làm vua kế vị cha là Yôsya và đổi tên cho là Yôyaqim. Còn Yôakhaz thì ông đem bắt đem qua Aicập. Và (Yôakhaz) đã chết ở đó.

³⁵ Yôyaqim đã nộp bạc vàng cho Pharaô; nhưng để có thể nộp bạc chiếu theo yêu sách của Pharaô thì ông đã bắt xứ nộp thuế, mỗi người theo tỉ số của mình; ông đã câu thúc dân trong xứ phải nộp bạc vàng để có thể cống cho Pharaô Nêkô.

Yôyaqim, vua Yuđa

³⁶ Yôyaqim được hai mươi lăm tuổi khi lên ngôi và đã trị vì mười một năm ở Yêrusalem. Tên mẹ là Zơbiđah, con của Pơđayah, quê ở Rumah. ³⁷ Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê hoàn toàn như tổ tiên ông đã làm.

Chương 24

¹ Vào thời ông, Nabukôđônôsor, vua Babel, đã lên đánh và Yôyaqim đã chịu lệ thuộc ba năm, sau đó ông đã lại dấy loạn. ² Và Yavê đã sai đến quấy ông những quân du kích Kanđê, quân du kích Aram, quân du kích Moab, quân du kích thuộc con cái Ammon: Người đã khiến chúng vào để huỷ hoại Yuđa, theo lời Yavê đã phán ngang qua các tôi tớ Người là các tiên tri: ³ Chỉ là theo lịnh của Yavê, mà sự đã xảy đến cho Yuđa, để xua chúng khỏi nhan Người, vì các tội lỗi của Manassê, trong mọi điều ông đã làm, ⁴ và cũng vì máu vô tội ông đã đổ, mà làm cho Yêrusalem vấy đầy máu vô tội, khiến Yavê đã không sẵn lòng tha thứ.

⁵ Còn các việc khác của Yôyaqim, và mọi sự ông đã làm, há lại đã không chép trong sách Ký sự các vua Yuđa đó sao? ⁶ Yôyaqim đã an nghỉ với tổ tiên. Và Yôyakin, con ông đã lên ngôi kế vị ông.

⁷ Vua Aicập không còn xuất chinh khỏi xứ mình được nữa, vì vua Babel đã đoạt lấy tất cả những gì thuộc quyền vua Aicập từ Khe Aicập đến sông Phơrat.

Yôyakin, vua Yuđa

⁸ Yôyakin được mười tám tuổi khi lên ngôi, và đã trị vì ba tháng ở Yêrusalem. Tên mẹ là Nơkhusta, con của Elnatan, người Yêrusalem. ⁹ Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê hoàn toàn như cha ông đã làm.

Cuộc lưu đày thứ nhất

¹⁰ Thuở ấy, thuộc hạ của Nabukôđônôsor, vua Babel đã lên đánh Yêrusalem và thành đã bị hãm. ¹¹ Nabukôđônôsor, vua Babel, tới đánh Yêrusalem, trong khi thuộc hạ của ông đang vây thành. ¹² Yôyakin vua Yuđa đã ra hàng vua Babel, ông, mẹ ông, các thuộc hạ, các tướng lĩnh và hoạn quan của ông. Vua Babel đã bắt tù ông, năm thứ tám đời (Nabukôđônôsor).

¹³ (Vua Babel) đã lấy đem đi tất cả các kho của Nhà Yavê, các kho của nhà vua, và đã đập nát tất cả các đồ bằng vàng Salômon vua Israel đã làm trong Ðền thờ Yavê, chiếu theo điều Yavê đã phán. ¹⁴ Ðoạn ông bắt đi đày tất cả Yêrusalem, tất cả các tướng lĩnh, tất cả các binh hùng - một vạn người phải đi đày - với tất cả các thợ rèn, thợ khoá, không sót lại ai, chỉ trừ có hạng cùng đinh thuộc dân trong xứ. ¹⁵ Ông đày Yôyakin qua Babel, ông đã phát lưu từ Yêrusalem qua Babel, mẹ vua, các vợ vua, các hoạn quan, và các phú hào. ¹⁶ Tất cả những người thế giá - bảy ngàn -, thợ rèn, thợ khoá - một ngàn -, tất cả những binh hùng tham chiến, vua Babel đã đem đày họ qua Babel.

¹⁷ Vua Babel đã đặt Mattanyah, là chú, làm vua thay Yôyakin, và đã đổi tên là Sêđêqya.

Sêđêqya khởi loạn

¹⁸ Sêđêqya được hai mươi mốt tuổi khi lên ngôi và đã trị vì mười một năm ở Yêrusalem. Tên mẹ là Khamutal, con của Yêrêmya quê ở Libnah. ¹⁹ Ông đã làm sự dữ trước mắt Yavê, hoàn toàn như Yôyaqim đã làm. ²⁰ Chính do bởi cơn giận của Yavê mà sự đã xảy ra (như thế) ở Yêrusalem và ở Yuđa, mãi cho đến khi Người xua chúng xa khỏi nhan Người.

Yêrusalem bị vây hãm

Và Sêđêqya đã dấy loạn chống lại vua Babel.

Chương 25

¹ Năm thứ chín triều Sêđêqya, ngày mồng mười, tháng mười, Nabukôđônôsor, vua Babel và tất cả quân binh của ông đến đánh Yêrusalem; ông hạ trại hãm thành và thiết đặt vòng vây quanh thành. ² Thành đã bị vây hãm cho đến năm mười một đời vua Sêđêqya. ³ Tháng tư, mồng chín tháng ấy nạn đói đã nên trầm trọng trong thành và bánh không còn nữa cho dân trong xứ. ⁴ Thành đã bị công phá. Thấy vậy, vua với tất cả binh lính, nhân lúc ban đêm, đã ra theo con đường qua Cổng giữa hai luỹ bên trên ngự uyển - bấy giờ có quân Kanđê bao quanh thành - và ông đi theo đường đến Hoang giao. ⁵ Quân binh Kanđê đuổi theo vua và đã đuổi kịp ông trong vùng Hoang giao Yêrikhô, và tất cả binh lính của ông đã tán loạn bỏ ông. ⁶ Người ta đã bắt vua mà điệu đi đến với vua Babel ở Ribla, ở đó người ta đã tuyên án trên ông. ⁷ Người ta đã hạ sát các con của Sêđêqya trước mắt ông, đoạn (vua Babel) đâm mù mắt Sêđêqya và cho xiềng ông lại bằng hai xích đồng mà điệu về Babel.

Những ngày cuối cùng của Yêrusalem

⁸ Tháng năm, mồng bảy tháng ấy, tức là năm mười chín đời vua Nabukôđônôsor, vua Babel, Nơbuzarađan, quan thái giám đại thần của vua Babel, đến Yêrusalem. ⁹ Ông đã đốt Nhà Yavê, Ðền vua, và tất cả nhà cửa ở Yêrusalem. Ông phóng hoả nhà các phú hào. ¹⁰ Tất cả binh Kanđê dưới quyền quan thái giám đã triệt hạ các tường lũy quanh Yêrusalem. ¹¹ Dân còn sót lại trong thành, những người đã đào ngũ theo vua Babel, và những thợ thuyền còn lại, Nơbuzarađan, quan thái giám đã bắt đi đày. ¹² Còn lê dân trong xứ, thì quan thái giám để lại để trồng nho và canh tác.

¹³ Quân Kanđê đã đập bể các trụ đồng nơi Nhà Yavê, các giá chở vạc, và Biển đồng trong Nhà Yavê, mà lấy đồng đem về Babel. ¹⁴ Họ cũng lấy cả nồi niêu, xẻng, dao kéo, bình tước, và tất cả những đồ bằng đồng dùng khi tế tự. ¹⁵ Quan thái giám đã lấy các liệu lư, quán tôn, và tất cả những gì bằng vàng bằng bạc. ¹⁶ Hai cột trụ, một Biển (đồng), các giá trở vạc, Salômon đã làm cho Nhà Yavê, đồng của các đồ vật ấy thật vô lường. ¹⁷ Mỗi cột trụ cao mười tám xích, và bên trên cột có đẩu bằng đồng, đẩu cao ba xích. Trên đẩu có màng lưới và quả lựu kết xung quanh. Tất cả đều bằng đồng. Cũng vậy về cột trụ thứ hai. Trên màng lưới...

¹⁸ Quan thái giám bắt giữ Sơrayah tư tế thủ lãnh, Sơphanyah, tư tế thứ hai, và ba thủ hộ. ¹⁹ Còn trong thành, ông bắt giữ một hoạn quan, cai quản quân lính, năm vị cận thần của vua gặp thấy trong thành, viên ký lục của tướng quân, lo việc trưng binh trong xứ, và sáu mươi người thuộc dân trong xứ gặp thấy trong thành. ²⁰ Nơbuzarađan, quan thái giám đã bắt các người ấy mà điệu họ đến với vua Babel ở Ribla. ²¹ Vua Babel đã ra lịnh xử tử và cho giết họ ở Ribla trong xứ Khamat. Và Yuđa đã bị đày xa đất đai của họ.

Gôđôlya tổng trấn Yuđa

²² Về dân còn lại trong xứ Yuđa, những người mà Nabukôđônôsor vua Babel tha sống cho, vua đã đặt Gôđôlya con của Akhiqam, con của Shaphan, cai họ. ²³ Tất cả những tướng binh và những người của họ nghe tin vua Babel đã đặt Gôđôlya (làm tổng trấn) thì đã đến với Gôđôlya ở Mispa: Ismael, con của Nơtanyah, Yôkhanan, con của Qarêkh, Sơrayah con của Tankhumet người Nơtôphah, Yaazanyahu, con của Maakati: họ và các người của họ. ²⁴ Gôđôlya thề với họ và các người của họ, và nói với họ: "Ðừng sợ các chức dịch người Kanđê, hãy ở lại trong xứ và phục dịch vua Babel và các bạn sẽ được thái thịnh".

²⁵ Tháng bảy, Ismael, con của Nơtanyah, con của Elishama, thuộc hoàng tộc, và mười người với y đã ám sát Gôđôlya và giết ông, cùng với những người Yuđa và Kanđê ở với ông tại Mispa. ²⁶ Tất cả dân chúng từ bé chí lớn, và những cai binh, chỗi dậy qua Aicập, vì họ sợ người Kanđê.

Yôyakin được ân xá

²⁷ Xảy ra là năm ba mươi bảy thời lưu đày của Yôyakin vua Yuđa, tháng mười hai, ngày hai mươi bảy trong tháng, Evil-Mêrôđah vua Babel trong năm đăng quang của ông, đã ân xá cho Yôyakin vua Yuđa và đã cho ông ra khỏi tù. ²⁸ Vua đã thân thiện tiếp chuyện ông và đã đặt ngai ông lên đầu hàng ngai các vua có mặt bên vua ở Babel. ²⁹ Vua đã thay áo tù cho ông và ông đã được cùng bàn luôn luôn trước mặt vua suốt mọi ngày đời ông. ³⁰ Ông được cấp khẩu phần, khẩu phần cố định, do vua ban, ngày nào phần ấy, suốt mọi ngày đời ông.